Τετραπλασιάστηκαν οι καταγγελίες για τον κλάδο της Ενέργειας!

Μετά τη ΡΑΕ, ήταν σειρά του Συνηγόρου του Καταναλωτή να κατακεραυνώσει τις εταιρίες στον κλάδο της ενέργειας, οι οποίες πήραν... τη σκυτάλη από τις ταχυμεταφορές ως προς τον αριθμό των καταγγελιών για αθέμιτες πρακτικές.

«Η περυσινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από την πολύ μεγάλη, κατά 77%, αύξηση των υποθέσεων του κλάδου της ενέργειας. Το πρόβλημα διογκώθηκε όχι μόνο επειδή εκτοξεύτηκαν οι χρεώσεις κατανάλωσης προς τα πάνω, προκαλώντας ιδιαίτερες δυσκολίες στα νοικοκυριά για την εξόφληση υπέρογκων λογαριασμών, αλλά και διότι επήλθε σοβαρή στρέβλωση του ανταγωνισμού. Το 2022 (α΄εξάμηνο) η κατάσταση επιδεινώθηκε αφού oι αναφορές αυξήθηκαν στον κλάδο της ενέργειας σχεδόν κατά 300% σε σχέση με το 2021», τόνισε ο Συνήγορος του Καταναλωτή, Λ. Ζαγορίτης, παραδίδοντας την Ετήσια Έκθεση της Αρχής, στον πρόεδρο της Βουλής.

Το 2021, οι περισσότερες αναφορές στον Συνήγορο του Καταναλωτή υποβλήθηκαν για τα θέματα της ενέργειας και ανήλθαν στο 91,3% επί του συνόλου των αναφορών του κλάδου της ενέργειας-ύδρευσης, κάτι που σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ενέργεια ήταν ο μόνος εμπορικός κλάδος που παρουσίασε αύξηση και, μάλιστα, της τάξης του 76,6% σε σχέση με το 2020, φανερώνει το πλήθος και τη συχνότητα των προβλημάτων των καταναλωτών σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα της αγοράς.

Κυρίαρχη θέση με ποσοστό 51,9% κατείχαν τα θέματα της ορθής τιμολόγησης της κατανάλωσης, ιδιαίτερα σε σχέση με την επιβολή και τον υπολογισμό της ρήτρας αναπροσαρμογής, αλλά και της αδυναμίας εξόφλησης λογαριασμών. Σε μικρότερο, αλλά αξιόλογο βαθμό, οι καταναλωτές αντιμετώπισαν προβλήματα και σε σχέση με αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (16.2%).

Η αμφισβήτηση των χρεώσεων τιμολόγησης των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας απορρέει είτε από τη μη ορθή προσυμβατική ενημέρωση των καταναλωτών είτε από την αδιαφανή εφαρμογή των ισχυόντων τιμολογίων στους λογαριασμούς κατανάλωσης ή και από προφανή λάθη ή παραλείψεις των προμηθευτών κατά την τιμολόγηση (πχ μη απόδοση της έκπτωσης συνέπειας). Η πλημμελής προσυμβατική ενημέρωση των καταναλωτών, που κατ’ επέκταση ενέχει στοιχεία παραπλανητικής εμπορικής προώθησης, συνίσταται ιδίως στην:

• Απουσία ενημέρωσης για το δικαίωμα υπαναχώρησης και παράλειψη χορήγησης υποδείγματος υπαναχώρησης με την κατάρτιση νέας σύμβασης.  
• Μη σύναψη έγγραφων συμβάσεων προμήθειας.  
• Μη σύναψη διακριτής προσφοράς και σύμβασης προμήθειας.  
• Μη αποστολή των τιμολογίων προμήθειας.  
• Απουσία ενημέρωσης ή πλημμελή ενημέρωση σχετικά με την ύπαρξη ρήτρας αναπροσαρμογής (η εφαρμογή της ρήτρας δεν αναφέρεται δίπλα στο εκάστοτε διαφημιζόμενο τιμολόγιο, όπως επιβάλλεται από τη νομοθεσία, αλλά σε άρθρο των γενικών όρων της σύμβασης, ενώ καταγράφονται και πολλές περιπτώσεις, όπου οι καταναλωτές διαβεβαιώνονται ψευδώς από τους προμηθευτές ότι η ρήτρα αυτή δεν υφίσταται και δεν τους επηρεάζει).  
• Ασαφή περιγραφή του μηχανισμού και των προϋποθέσεων ενεργοποίησης της ρήτρας αναπροσαρμογής ως ρυθμιζόμενης χρέωσης.  
• Απουσία εύλογου χρόνου μεταξύ της παράδοσης και της υπογραφής της σύμβασης προμήθειας. Περαιτέρω, παρατηρήθηκε ότι η διαδικασία αλλαγής προμηθευτή και σύναψης νέας σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, όπως αυτή καθορίζεται από την κείμενη νομοθεσία, δεν τηρείται σε πολλές περιπτώσεις από αρκετούς προμηθευτές, με αποτέλεσμα τα προαναφερόμενα προβλήματα να ανακύπτουν αρκετά συχνά.  

Μάλιστα, εντός του 2021 σημείωσαν ιδιαίτερη αύξηση φαινόμενα αυθαίρετης εκπροσώπησης των συνδέσεων ηλεκτρικού ρεύματος από τους προμηθευτές χωρίς τη συναίνεση των καταναλωτών, καθώς και μη τήρησης της υποχρέωσης έγγραφης σύναψης σύμβασης προμήθειας με παράλληλη αποστολή αντιγράφου της σύμβασης στον καταναλωτή. Επίσης, η Αρχή διαπίστωσε τη συχνή παραβίαση της κανονιστικής πρόβλεψης σχετικά με τη μη επιβολή ποινής πρόωρης λύσης της σύμβασης από τους προμηθευτές σε περίπτωση καταγγελίας από τον καταναλωτή, όταν το τιμολόγιο προμήθειας που καθορίζεται από τη σύμβαση δεν είναι σταθερό, αλλά κυμαινόμενο.

Πάντως, οι ιδιαίτερα μεγάλες χρεώσεις στους λογαριασμούς ρεύματος λόγω της εφαρμογής ρητρών αναπροσαρμογής με τις συνήθεις ονομασίες «Ρήτρα ΟΤΣ» ή «Ρήτρα Κόστους Προμήθειας» αποτέλεσαν τη συχνότερη διαμαρτυρία στις αναφορές των καταναλωτών, προφανώς λόγω και της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, η οποία αποδυναμώνει σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Πολλές ήταν, όμως, και οι αναφορές των καταναλωτών κατά του Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας («ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.»), οι οποίες αφορούσαν ως επί το πλείστον σε αμφισβήτηση των μεγεθών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, είτε κατά την έκδοση των τακτικών εκκαθαριστικών λογαριασμών (ιδίως λόγω λαθών στη συλλογή των μετρήσεων ή λόγω τεχνικών προβλημάτων των μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας) είτε κατά την έκδοση λογαριασμών μετά τη διαδικασία αλλαγής προμηθευτή ή αλλαγής πελάτη στην εκάστοτε σύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας.

Όπως προκύπτει ύστερα από απλή εξέταση των ιστορικών κατανάλωσης, τα μεγέθη αυτά είναι εμφανέστατα λανθασμένα και θα έπρεπε, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, να ελέγχονται και να διορθώνονται άμεσα από τον Διαχειριστή του Δικτύου. Ωστόσο, η Αρχή διαπίστωσε ότι η εταιρεία δεν προβαίνει σε τήρηση μητρώου για την καταχώριση φωτογραφικών ενδείξεων μέτρησης κατά την αλλαγή προμηθευτή ούτε σε αυτόματο έλεγχο των καταχωρημένων ενδείξεων σε σχέση με το ιστορικό κατανάλωσης της εκάστοτε παροχής.