Το ενεργειακό σοκ στη Σερβία πλήττει και η Β. Ελλάδα -Σε αδιέξοδο οι εισαγωγείς καυσόξυλων και πέλετ
Στη δίνη των εκρηκτικών τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος έχει παγιδευτεί και η Σερβία, βλέποντας το κοντέρ να κινείται πάνω από τα 560 ευρώ/MWh. Την ίδια ώρα, αν και οι δίαυλοι επικοινωνίας με τη Μόσχα παραμένουν ορθάνοικτοι, η ενταξιακή πορεία της χώρας καθιστά μονόδρομο τη εφαρμογή των οικονομικών κυρώσεων που έχει επιβάλει η Ε.Ε., με συνέπεια να “μοιράζεται” με την υπόλοιπη Ευρώπη το πρωτοφανές κόστος του φυσικού αερίου.
Ανάμεσα στα έκτακτα μέτρα, που έχει λάβει η σερβική κυβέρνηση, είναι κι ένα που πλήττει ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες φέρνουν καυσόξυλα και πέλετ από τη γειτονική χώρα. Το απαγορευτικό του Βελιγραδίου δεν επιβάλει απλώς σε αυτές τις επιχειρήσεις να αναζητήσουν εναλλακτικές αγορές, αλλά εγείρει τεράστιο θέμα με τα συμβόλαια που εκκρεμούν.
Σύμφωνα με την ενημέρωση από το Γραφείο Οικονομικών κι Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στο Βελιγράδι, η Σερβία απαγόρευσε προσωρινά την εξαγωγή πέλετ/pellet (περιορίζοντας την τιμή τους στη σερβική αγορά), προκειμένου να αντιμετωπίσει τις πιθανές ελλείψεις στην εγχώρια ζήτηση, συνεπεία της ενεργειακής κρίσης. Πιο συγκεκριμένα , η Σερβική Κυβέρνηση υιοθέτησε τρία διατάγματα σχετικά με τα προϊόντα ξύλου συμπεριλαμβανομένων των πέλετ . Τα διατάγματα εκδόθηκαν στις 4 Αυγούστου, αλλά δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα μια ημέρα αργότερα, ημερομηνία κατά την οποία τέθηκαν σε ισχύ δηλαδή στις 5 Αυγούστου και αφορούν:
- στην απαγόρευση εξαγωγών προϊόντων ξύλου για θέρμανση συμπεριλαμβανομένου pellet (heating wood)
- τον περιορισμό (ποσόστωση) των εξαγωγών ορισμένων κατηγοριών ακατέργαστης ξυλείας (raw woods)
- το ανώτατο όριο τιμολόγησης των πέλετ στη σερβική αγορά.
Καθώς η εν λόγω απαγόρευση πλήττει εισαγωγείς/εμπόρους κυρίως στη Β. Ελλάδα, το Γραφείο ΟΕΥ υπέβαλε σχετικό ερώτημα τόσο στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Σερβίας , όσο και στο αρμόδιο Υπουργείο. Η απάντηση που έλαβε κατ’ αρχάς επιβεβαιώνει την απαγόρευση της εξαγωγής προϊόντων και από τους δέκα δασμολογικούς κωδικούς του δασμολογικού αριθμού 4401 (καυσόξυλα σε μορφές, σε κορμούς, σε κλαδιά, σε δεσμίδες ή σε παρόμοιες μορφές- ροκανίδια και παρόμοια σωματίδια- πριονίδια, απορρίμματα και υπολείμματα ξύλου, συσσωματωμένα ή μη σε μορφή, μπρικέτες, σφαιρίδια και παρόμοια σχήματα). Τα μέτρα τα οποία αφορούν την απαγόρευση εξαγωγής πέλετ θα διαρκέσουν 90 ημέρες, δηλαδή μέχρι την πρώτη Νοεμβρίου, ενώ οι εξαγωγικοί περιορισμοί (ποσοστώσεις) για λοιπά προϊόντα ακατέργαστης ξυλείας θα παραμείνουν σε ισχύ για περίοδο έξι μηνών, δηλαδή επί της ουσίας για όλη τη σεζόν.
Το δεύτερο μέρος της απάντησης επιβεβαίωσε το πρόβλημα για τους Έλληνες εισαγωγείς. Τόσο η απόφαση για τη θέσπιση της απαγόρευσης εξαγωγών όσο και το διάταγμα για τη θέσπιση ποσοστώσεων εξαγωγής, περιλαμβάνουν ρήτρα με την οποία εξαιρούνται από τους περιορισμούς μόνο τα προϊόντα ξυλείας των οποίων οι τελωνειακές τους διασαφήσεις (customs declarations) είχαν ήδη γίνει αποδεκτές πριν από την έναρξη ισχύος των δύο αποφάσεων. Σε κάθε άλλη περίπτωση, τα όποια ζητήματα ανακύπτουν ρυθμίζονται από την μεταξύ των συμβαλλομένων μερών συμφωνία περί συνθηκών «ανωτέρας βίας».
Σημειωτέον ότι και η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας αποφάσισε την απαγόρευση εξαγωγών καυσόξυλων και πέλετ, μέχρι τέλος του έτους, αιτιολογώντας τη συγκεκριμένη απόφαση ως απόρροια αναμενόμενης αύξησης ζήτησης των εν λόγω προϊόντων, εξ αιτίας της υπερβολικής ανόδου των τιμών ενέργειας. Η απόφαση ελήφθη έπειτα και από αντίστοιχες απαγορεύσεις εξαγωγών που επέβαλαν η Σερβία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο κι έτσι η αναζήτηση εναλλακτικών αγορών για εισαγωγές καυσόξυλων- πέλετ καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη.