Πνοή αισιοδοξίας στον κατασκευαστικό κλάδο
Η δυναμική επιστροφή της οικοδομής δεν δρομολογείται μόνο μέσω της κατασκευής νέων κατοικιών και του όντως αυξανόμενου ενδιαφέροντος από Έλληνες και ξένους. Το “πακέτο” των νέων υποδομών, που θα χρηματοδοτηθούν κυρίως μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, δίνει πνοή αισιοδοξίας σε έναν κλάδο που υπέστη συντριβή στα χρόνια της οικονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με την επεξεργασία όλων των νέων δεδομένων από τον ΙΟΒΕ, εκτιμάται ότι επιχορηγήσεις ύψους €7,96 δισ. θα κατευθυνθούν σε έργα που έχουν άμεση σχέση με τις Κατασκευές, κινητοποιώντας συνολικούς πόρους ύψους €13,3 δισ!
Τα κατασκευαστικά έργα που θα στηριχθούν με επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης αφορούν κυρίως τους τομείς της Ενέργειας (€4,6 δισ.), των Μεταφορών (€4,1 δισ.) και του Περιβάλλοντος (€2,9 δισ.). Μαζί με τους πόρους από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης (και τους κινητοποιούμενους από τα δάνεια πόρους χρηματοδότησης) εκτιμάται ότι για έργα με άμεση σχέση με τις Κατασκευές θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν την περίοδο 2022-2026 συνολικά €27 δισ. (επιχορηγήσεις €13,3 δισ. και δάνεια €13,7 δισ.)!
Οι επενδύσεις σε Κατασκευές – κυρίως στις υποδομές – εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν σημαντικά το μερίδιό τους στο ΑΕΠ την περίοδο 2022-2026. Μεσοπρόθεσμα εκτιμώνται επιπρόσθετες επενδύσεις σε υποδομές και κατοικίες ετησίως ύψους έως 4,1% του ΑΕΠ (συγκριτικά με το 2020) – με το ποσοστό των επενδύσεων σε κατασκευαστικά έργα να φτάνει μέχρι το 8,1% του ΑΕΠ το 2025 από 4% το 2020.
Εκτιμάται επίσης ότι η αξία παραγωγής των κατασκευαστικών έργων υποδομών και κατοικιών θα ακολουθήσει ισχυρή ανοδική πορεία την περίοδο 2022-2026, ξεπερνώντας τα €18 δισ. το 2025 (από €7,6 δισ. το 2020). Εξαιτίας της ισχυρής επίδρασης των επενδύσεων του Σχεδίου Ανάκαμψης, η συνολική ώθηση θα δοθεί σε μεγαλύτερο βαθμό από τις επενδύσεις σε υποδομές και κατασκευαστικά έργα πλην κατοικιών.
Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027 ο προϋπολογισμός των κοινοτικών ενισχύσεων για έργα για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή πλησιάζει τα €3 δισ., με την εθνική συμμετοχή στα €628 εκατ., ενώ για τα έργα στις Μεταφορές τα αντίστοιχα μεγέθη είναι €1,84 δισ. και €370 εκατ.. Επιπλέον, ο τομέας των Κατασκευών θα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει διαθέσιμα κεφάλαια για την αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής του, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις αυξημένες μελετητικές απαιτήσεις των έργων (π.χ. μέσα από το πρόγραμμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός» του ΕΣΠΑ).
Επιπλέον, έχει εκπονηθεί μεσοπρόθεσμο σχέδιο για την αξιοποίηση του αμιγώς χρηματοδοτούμενου από εθνικούς πόρους σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025. Οι δύο από τους πέντε άξονές του αφορούν στην πράσινη ανάπτυξη και την ανάπτυξη υποδομών. Η υλοποίηση του ΕΠΑ ξεκίνησε την 1/7/2021. Έχει ως στόχο να είναι εμπροσθοβαρής, με διάθεση του 70% του συνολικού προϋπολογισμού του (€10 δισ.) στα δύο πρώτα έτη, ενώ το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει με διαφορά το μεγαλύτερο μερίδιο επί αυτών (26%).
Δεν είναι μυστικό ότι στα προηγούμενα στοιχεία καταγράφηκε η σημαντική μείωση των υπολοίπων δανείων και η στασιμότητα των καθαρών ροών τραπεζικής χρηματοδότησης στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, όχι μόνο στον τομέα των Κατασκευών αλλά και συνολικά στην ελληνική οικονομία.
Με βάση τα αποτελέσματα των οικονομετρικών εκτιμήσεων και την προσδοκώμενη εξέλιξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας, εκτιμάται ότι οι ανάγκες χρηματοδότησης του κλάδου των Κατασκευών θα είναι αυξημένες τα επόμενα χρόνια. Ειδικότερα, οι καθαρές ροές δανείων με διάρκεια έως 1 έτος (κεφάλαια κίνησης) στις Κατασκευές εκτιμάται ότι την περίοδο 2022-2026 θα κυμανθούν από €363 ως €546 εκατ.. Αντίστοιχα, οι καθαρές ροές δανείων με διάρκεια μεγαλύτερη από 1 έτος στις Κατασκευές εκτιμάται ότι την περίοδο 2022-2026 θα κυμανθούν από €1,04 ως €1,44 δισ.
Μεγαλύτερες θα είναι οι ανάγκες χρηματοδότησης και του κλάδου Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών τα επόμενα χρόνια, με βάση την προσδοκώμενη εξέλιξη των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων. Ειδικότερα, οι καθαρές ροές δανείων με διάρκεια έως 1 έτος (κεφάλαια κίνησης) στις δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων & Μηχανικών εκτιμάται ότι την περίοδο 2022- 2026 θα κυμανθούν από €46 ως €124 εκατ., ενώ οι καθαρές ροές δανείων με διάρκεια μεγαλύτερη από 1 έτος στις δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων & Μηχανικών εκτιμάται ότι την περίοδο 2022-2026 θα κυμανθούν από €99 ως €212 εκατ.