Προϋπολογισμός υψηλής ανάπτυξης αλλά και αβεβαιοτήτων
Με ρυθμούς στα επίπεδα του 7% εκτιμάται, πλέον, ότι θα «τρέξει» φέτος η οικονομία, ωθώντας προς το 5% και το ΑΕΠ του 2022, ενώ η ανεργία υποχωρεί στα επίπεδα του 14%. Αυτοί είναι βασικοί πυλώνες του Προϋπολογισμού, που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή σε ένα περιβάλλον που από τη μια ενισχύει την εκτίμηση ότι τα χειρότερα είναι πίσω, αλλά από την άλλη επιβάλλει προσεκτικά βήματα στην κινούμενη άμμο που δημιουργούν τα έντονα απόνερα της πανδημίας και πολύ περισσότερο οι εκρηκτικές αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος.
Υπό άλλες συνθήκες- όπως άλλωστε παραδέχονται στο υπουργείο Οικονομικών- ο σχεδιασμός των επόμενων μηνών θα επικεντρωνόταν στην εξασφάλιση «χώρου», που θα επέτρεπε νέες φοροελαφρύνσεις, όπως η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και το «ψαλίδισμα» του ΕΝΦΙΑ. Πλέον, η αιφνίδια, συνάμα βίαιη αύξηση του ενεργειακού κόστους, επιβάλλει αλλαγή προτεραιοτήτων. Με τη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος να “καλπάζει” σταθερά πάνω από 230 ευρώ/ MWh, το οικονομικό επιτελείο είναι πολύ πιθανόν να χρειαστεί να λάβει πρόσθετα μέτρα για τη στήριξη νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.
Με δεδομένο ότι οι πόροι του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης δεν είναι ανεξάντλητοι, ήδη στο τραπέζι βρίσκεται το σενάριο της χρηματοδότησης με πόρους του Κρατικού Προϋπολογισμού, των όποιων πρόσθετων παρεμβάσεων. Στον Προϋπολογισμό, που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή, δεν προβλέπεται κάτι παραπάνω από τα μέτρα που έχουν ήδη εξαγγελθεί και θεσμοθετηθεί. Ωστόσο, για τις επόμενες 30-40 ημέρες, θα παρακολουθούνται σε ημερήσια βάση οι ροές των εσόδων κι εφόσον επιβεβαιωθεί η τάση του 10μήνου, τότε θα αξιοποιηθεί αυτό το “μαξιλάρι”- ενδεχομένως να φτάσει ως τα 400 εκατ. Ευρώ- για έκτακτη εισοδηματική ενίσχυση των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.
Το μακροοικονομικό- δημοσιονομικό σενάριο επί της ουσίας δεν αλλάζει, καθώς το φετινό πρωτογενές έλλειμμα διατηρείται στη ζώνη του 7,5- 7,7%, ενώ για την επόμενη χρονιά υπολογίζεται γύρω στο 1%. Αν και τυπικά το 2022 παραμένει σε ισχύ η ρήτρα διαφυγής από τους αυστηρούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, ουδείς στο υπουργείο Οικονομικών έχει την ψευδαίσθηση ότι δεν θα υπάρξουν τρομακτικές πιέσεις από τους Βόρειους για δημοσιονομικό συμμάζεμα. Ήδη, άλλωστε, στις προκαταρκτικές συζητήσεις στο Euroworking Group και στο Eurogroup, έχουν διαφανεί οι προθέσεις του Βόρειου μπλοκ να πιέσει για όσο το δυνατόν πιο light αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Με αυτά τα δεδομένα, ο Προϋπολογισμός του 2022 κινείται στο δίπολο «αξιοπιστία- πειθαρχία», καθώς συν τοις άλλοις πρέπει να ικανοποιήσει τον πρώτο στρατηγικό στόχο της επόμενης διετίας: την έξοδο από το καθεστώς της Ενισχυμένης Εποπτείας. Πεποίθηση είναι αν δεν προκύψουν δυσάρεστες εκπλήξεις από το εξωτερικό περιβάλλον, το βασικό σενάριο υλοποίησης του Προϋπολογισμού θα ανοίξει διάπλατα το δρόμο για μόνιμες φοροελαφρύνσεις από το 2023, με αιχμή του δόρατος φυσικά την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, αλλά και τους συνταξιούχους. Αν όλα πάνε καλά, ο σχεδιασμός του 2023 θα στηθεί πάνω στην παραδοχή ότι η Ελλάδα επιστρέφει σε πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 2%.