Σκωτσέζικο ντους στην αγορά εργασίας

Αν και παραμένει σε υψηλά επίπεδα, η υποχώρηση της ανεργίας με αυτούς τους γοργούς ρυθμούς έχει αιφνιδιάσει ακόμα και τους πιο αισιόδοξους για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Τα στοιχεία της Eurostat μας προσγείωσαν, όμως, στη σκληρή πραγματικότητα που είναι ότι η Ελλάδα παραμένει ουραγός σε ποσοστά απασχόλησης σε όλη την Ευρώπη.

Η διάσωση των θέσεων εργασίας αποτέλεσε τον πρωταρχικό στόχο του οικονομικού επιτελείου μετά την εκδήλωση της πανδημίας, όταν δηλαδή έγινε σαφές ότι πρόκειται για πρωτοφανή κρίση, που απειλεί με αφανισμό χιλιάδες επιχειρήσεις και θέσεις απασχόλησης. Εκ του αποτελέσματος, μπορεί να ειπωθεί ότι αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε, αν και με τίμημα τις εισοδηματικές απώλειες όσων υποχρεώθηκαν να τεθούν επί μήνες σε αναστολή σύμβασης ή να υπαχθούν στο πρόγραμμα «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ».

Τα συγκριτικά στοιχεία της Eurostat επιβεβαιώνουν αυτήν την εικόνα, καθώς τρίμηνο με τρίμηνο ανεβαίνουν τα ποσοστά απασχόλησης και μειώνονται τα ποσοστά της ανεργίας. Αναμφίβολα, η θετική έκπληξη από τον Τουρισμό συνέβαλε στην ενίσχυση αυτής της τάσης, όπως επίσης ότι διατηρήθηκε ανοικτή η «ομπρέλα» των αναστολών συμβάσεων αλλά και του «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ». Από την άλλη, η εκπνοή των περιορισμών για διατήρηση των θέσεων απασχόλησης, όσων επιχειρήσεων αξιοποίησαν τα “εργαλεία” χρηματοδότησης- κυρίως την Επιστρεπτέα, άρχισε να επιβαρύνει το ισοζύγιο απασχόλησης μπαίνοντας στο Φθινόπωρο. Επί του παρόντος, η Ελλάδα μπορεί να χαμογελά, καθώς είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση απασχόλησης (2,1%) σε όλη την Ευρώπη.

Από την άλλη, η επίδοση αυτή δεν ανεβάζει σκαλοπάτι την Ελλάδα στην ευρωπαϊκή κλίμακα απασχόλησης. Έτσι, με ποσοστό απασχόλησης 61,2% παραμένει στην τελευταία θέση, απέχοντας 11,5 ποσοστιαίες μονάδες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και 21 ποσοστιαίες μονάδες από την πρώτη Ολλανδία!

Αυτές ακριβώς οι διαχρονικά χαμηλές επιδόσεις είναι που θα καθιστούν μέγα το στοίχημα των πόρων που θα αξιοποιηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης για την ενίσχυση της απασχόλησης. Πέρα από το 1 δισ ευρώ, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την κατάρτιση 500.000 εργαζόμενων κι ανέργων, στη μάχη της απασχόλησης θα πέσουν άλλα 540 εκ ευρώ για τη δημιουργία τουλάχιστον 74.000 νέων θέσεων εργασίας. Τα προγράμματα αιχμής είναι:

12.000 θέσεις πρακτικής άσκησης για νέους 18-30, με προϋπολογισμό 68 εκατ. Ευρώ

10.000 θέσεις εργασίας 1-2 ετών για ειδικές ομάδες του πληθυσμού (π.χ. άνεργες μητέρες, θύματα κακοποίησης, ΑμεΑ), με προϋπολογισμό 111 εκατ. Ευρώ

10.000 θέσεις εργασίας 18 μηνών για μακροχρόνια ανέργους άνω των 45 ετών στη Δυτική Μακεδονία και τη Δυτική Ελλάδα - περιφέρειες με το 4ο και το 5ο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη αντίστοιχα - με προϋπολογισμό 120 εκατ. Ευρώ

15.000 θέσεις εργασίας 6 μηνών συνοδευόμενες από 3 μήνες εντατικής κατάρτισης σε τομείς υψηλής ζήτησης (κυρίως digital), με προϋπολογισμό 92 εκατ. ευρώ

5.000 θέσεις εργασίας 15 μηνών στο πλαίσιο του Green Jobs Initiative, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ

22.500 θέσεις εργασίας σε τοπικές οικονομίες συνοδευόμενες από εκπαίδευση προσαρμοσμένη σε προσωπικές ανάγκες και ικανότητες ανέργων, με προϋπολογισμό 45 εκατ. Ευρώ

Υψηλές προσδοκίες υπάρχουν κι από τα δύο προγράμματα, που χρηματοδοτούνται από τον Προϋπολογισμό: το πρόγραμμα 6μηνης επιδότησης εισφορών για 100.000 θέσεις που ενισχύεται για να καλύψει κι άλλες 50.000 θέσεις, καθώς και το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο» για τη μισθολογική επιδότηση (600 + 600 ευρώ) εργαζόμενων κι εργοδοτών.