Σε δίνη το Eurogroup -«Πυρετός» από το κύμα ανατιμήσεων και το σοκ στην Ενέργεια
Έκδηλη είναι η αμηχανία των υπουργών Οικονομικών από την αρνητική εξέλιξη που έχει πάρει το κύμα των διεθνών ανατιμήσεων, καθώς πριν καλά- καλά συνέλθουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά από το σοκ της πανδημίας, βρίσκονται αντιμέτωπα με πρωτοφανείς αυξήσεις. Όσο, δε, για τις διαβεβαιώσεις των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, ότι οι ανατιμήσεις έχουν προσωρινό χαρακτήρα, δεν φαίνεται να καθησυχάζουν επιχειρήσεις κι εργαζόμενους, που βλέπουν αφενός το κόστος παραγωγής να διογκώνεται σε μη βιώσιμα επίπεδα αφετέρου το διαθέσιμο εισόδημα να «ροκανίζεται».
Πρώτο θέμα στην ατζέντα του σημερινού Eurogroup είναι οι εξελίξεις στις τιμές της Ενέργειας, αν και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να αντιληφθεί κανείς ότι ο επικεφαλής του ACER (EU Agency for the Coordination of Energy Regulators) θα επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις των αναλυτών πως το επόμενο 12μηνο θα είναι πολύ δύσκολο, ειδικά αν ο ευρωπαϊκός Χειμώνας έχει την ένταση που είχε το ευρωπαϊκό καλοκαίρι.
Όλοι οι παράγοντες είναι αρνητικοί: αυξανόμενη ζήτηση για φυσικό αέριο, εξαιρετικά χαμηλά αποθέματα φυσικού αερίου, υψηλές τιμές πετρελαίου, εκρηκτικές τιμές δικαιωμάτων ρύπων, πρωτοφανείς τιμές ηλεκτρικού ρεύματος. Ακόμα και με το πιο συντηρητικό σενάριο, η τιμή του φυσικού αερίου θα διατηρηθεί ως το επόμενο καλοκαίρι σε επίπεδα υπερδιπλάσια του περσινού Χειμώνα. Το ανησυχητικό είναι ότι αν και το πρόβλημα είναι υπαρκτό, επί του παρόντος δεν διαφαίνεται πρόθεση για λήψη κοινών ευρωπαϊκών μέτρων στη ρίζα του προβλήματος, δηλαδή στη βελτίωση του ισοζυγίου ζήτησης- προσφοράς φυσικού αερίου αλλά και στον τρόπο που διαμορφώνεται χρηματιστηριακή η χονδρική τιμή του ρεύματος. Το επόμενο κρίσιμο ραντεβού είναι στα μέσα του μήνα, όταν η ενεργειακή κρίση θα συζητηθεί σε επίπεδο Αρχηγών κρατών.
Το πρόβλημα είναι ότι το ενεργειακό κόστος δεν είναι το μόνο που ανάβει «φωτιές». Μια ματιά στα ταμπλό των αγορών αποτυπώνει την τέλεια καταιγίδα: σιτάρι, ρύζι, καλαμπόκι, ζάχαρη, καφές, χάλυβας, χαλκός, ξυλεία, αλουμίνιο, λίθιο, νικέλιο, κοβάλτιο, σχηματίζουν έναν κλοιό ανατιμήσεων σε όλα τα πεδία οικονομικής δραστηριότητας. Από τη βιομηχανία τροφίμων, ως τις κατασκευές και τις ηλεκτρονικές συσκευές το σοκ είναι ισχυρό, ενώ αν στις ανατιμήσεις των πρώτων υλών προσθέσει κανείς το εξωφρενικό κόστος των μεταφορών λόγω έλλειψης κοντέινερς, έχει την πλήρη εικόνα του τι συμβαίνει αυτήν τη στιγμή σε όλα τα μήκη και τα πλάτη, χωρίς φυσικά να εξαιρείται η Ελλάδα.
Ακόμα κι αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί μετά το Μάρτιο του 2022, ουδείς έχει απάντηση στο πώς θα αντέξουν νοικοκυριά κι επιχειρήσεις σε αυτό το «καυτό» εξάμηνο, ειδικά από τη στιγμή που δεν έχει παρέλθει ακόμα η αβεβαιότητα της πανδημίας. Ενδεικτικό της κατάστασης, είναι ότι στο τεχνικό κείμενο της ΕΚΤ, που συζητείται σήμερα στο Eurogroup, ακούγεται ηχηρό το προειδοποιητικό «καμπανάκι» για αύξηση των πτωχεύσεων.
Τα… ραντάρ της ΕΚΤ έχουν ήδη πιάσει ανησυχητικά σήματα από την επιδείνωση δεικτών όπως η αύξηση των δανείων που «κοκκινίζουν» ενώ είχαν ρυθμιστεί, ενώ καταγράφεται και αύξηση των πτωχεύσεων, σε σχέση με το 2020. «Η περαιτέρω αύξηση τους θα πρέπει να αναμένεται, ειδικά από τη στιγμή που θα αποσυρθούν τα μέτρα στήριξης», επισημαίνει το κείμενο της ΕΚΤ και αποκαλύπτει ότι ήδη γίνονται εις βάθος έρευνες σε «ευαίσθητους» κλάδους όπως ο τουρισμός, η εστίαση και το real estate.
Στα καθ’ ημάς, η συζήτηση κι έγκριση της 11ης αξιολόγησης από το Eurogroup, μάλλον έχει το μικρότερο ενδιαφέρον, ειδικά από τη στιγμή που δεν συνδυάζεται με την εκταμίευση δόσης. Αντιθέτως, η προσοχή στρέφεται στο τεχνικό κείμενο, που αποτυπώνει τις επιπτώσεις από την εφαρμογή των Σχεδίων Ανάκαμψης (Recovery and Resilience Plans) στα κράτη- μέλη. Εδώ βρίσκεται το «κλειδί» για την «επόμενη ημέρα» της Ελλάδας, καθώς όπως προκύπτει από την ανάλυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ακόμα και με το βασικό σενάριο εργασίας, η χώρα μας είναι η περισσότερο ευνοημένη από τα ευρωπαϊκά «πακέτα», «κλειδώνοντας» ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 3,5% το 2026.