«Γέφυρες» με τη Silicon Valley

Με φόντο τα πρώτα βραβεία νεοφυούς επιχειρηματικότητας και καινοτομίας από το Elevate Greece, τη στρατηγική στόχευση της κυβέρνησης να ανοίξει το “παιχνίδι” στις ψηφιακές τεχνολογίες και το έμπρακτο ενδιαφέρον αμερικανικών- και όχι μόνο- κολοσσών, όπως η Microsoft, να επενδύσουν στο έμψυχο δυναμικό αλλά και την “παρθένα” αγορά της Ελλάδας, αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον το σημείωμα- μελέτη για τις “γέφυρες” που πρέπει να στηθούν με τη Μέκκα της τεχνολογίας: τη Silicon Valley.

Η Silicon Valley αποτελεί, ως γνωστό, την κοιτίδα και έδρα των πλέον καινοτόμων και πρωτοπόρων εταιρειών τεχνολογίας παγκοσμίως, καθώς και το αρχετυπικό οικοσύστημα νεοφυών εταιρειών. Ο όρος “Silicon Valley” χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1971 για να χαρακτηρίσει τη γεωγραφική περιοχή με πληθυσμό περί τα 3 εκατ. κατοίκους, που εκτείνεται από την πόλη του San Francisco στα βόρεια έως την πόλη του San Jose στα νότια. Το 2021 εδρεύουν στην Silicon Valley πάνω από 100 εταιρείες τεχνολογίας που χαρακτηρίζονται ως «Μονόκεροι» (Unicorns) (ιδιωτικές νεοφυείς εταιρείες με αποτίμηση της αξίας τους άνω του 1 δις δολλαρίων). Συνολικά, εδρεύουν τοπικά πάνω από 30.000 νεοφυείς εταιρείες πρώιμου ή ανεπτυγμένου σταδίου (startups, scaleups). Ο βαθμός αυτός της συγκέντρωσης τεχνολογικών καινοτομιών και υποστηρικτικών κεφαλαίων για την ανάπτυξής τους δεν απαντά πουθενά αλλού στον κόσμο. Εξ ου και ο «μαγνήτης» της Silicon Valley έχει συγκεντρώσει στην περιοχή νέους επιστήμονες από πολλές χώρες του εξωτερικού, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να αποτελείται κατά 38% από αλλοδαπούς (ο μέσος όρος για τις ΗΠΑ κυμαίνεται στο 13,7%).

Σύμφωνα με το λίαν αποκαλυπτικό σημείωμα του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, του ελληνικού Προξενείου στο Σαν Φρανσίσκο, πολλές χώρες κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, αναγνωρίζοντας τα σημαντικά πλεονεκτήματα διασύνδεσής τους με την Silicon Valley, όσον αφορά την στήριξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας αλλά και την προσέλκυση επενδύσεων τεχνολογίας, ίδρυσαν εκεί κάποιας μορφής εκπροσώπηση. H εκπροσώπηση αυτή έχει αναβαθμιστεί, διευρυνθεί, ισχυροποιηθεί και εδραιωθεί με το πέρασμα του χρόνου, σε σημείο τέτοιο ώστε αρκετές χώρες διατηρούν πολλαπλή τοπική παρουσία μέσω παραρτημάτων διαφόρων υπηρεσιών τους, κρατικών και μη. Δυστυχώς, ενώ υπάρχει παρουσία από π.χ. τη Βουλγαρία, την Πορτογαλία ακόμα και την Τουρκία, τα ελληνικά “χρώματα” απουσιάζουν.

Αυτό που επισημαίνει το ενημερωτικό σημείωμα είναι ότι η Ελλάδα, ακολουθώντας το παράδειγμα των λοιπών χωρών, θα ήταν σε θέση να στηρίξει σε καθοριστικό βαθμό την ελληνική νεοφυή επιχειρηματικότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό στη χώρα μας, με την ίδρυση ενός κατάλληλα στελεχωμένου γραφείου συνδέσμου στην Silicon Valley, με επαρκείς υποδομές και χρηματοδότηση, το οποίο θα:

• παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις και πως αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν στην Ελλάδα ή/και οφείλουν να λαμβάνονται υπόψη στην χάραξη ψηφιακής πολιτικής

• υποστηρίζει ελληνικές νεοφυείς εταιρείες με υπηρεσίες soft landing, bootcamps, immersion programs, market entry workshops, συμβουλευτικές υπηρεσίες για πρακτικά θέματα (νομικά, φοροτεχνικά, αιτήσεων για visa, εξεύρεση στέγης, χώρων co-working κλπ), mentoring, coaching και networking στην Silicon Valley, προκειμένου να διερευνήσουν - αναλόγως του σταδίου ωριμότητάς τους - την εξασφάλιση χρηματοδότησης από τις εδώ εταιρείες κεφαλαίων υψηλού ρίσκου ή τους angel investors και την εξεύρεση πελατών ή συνεργατών.

• προβάλλει την Ελλάδα στο τοπικό οικοσύστημα ως χώρα παραγωγής καινοτόμων τεχνολογιών, με εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και ολοένα βελτιούμενο επιχειρηματικό περιβάλλον, ελκυστικό προς τους ξένους επενδυτές.

Το γραφείο αυτό – κατά τα πρότυπα των παραδειγμάτων άλλων χωρών - θα μπορούσε να ήταν:

• αμιγώς κρατικό (π.χ. γραφείο κρατικού φορέα προσέλκυσης επενδύσεων),

• ημικρατικό μέσω συνεργασίας με κάποιο ίδρυμα/οργανισμό/ένωση/σύνδεσμο, με την αξιοποίηση του δυναμικού ελληνικού στοιχείου στελεχών τοπικών εταιρειών τεχνολογίας και τη στήριξη κάποιου συναφούς κρατικού φορέα

• παράρτημα μεικτού επιμελητηρίου

Εναλλακτικά, υπάρχει η δυνατότητα συνεργασίας με κάποιον τοπικό φορέα (είτε ιδιωτική εταιρεία, είτε εκπαιδευτικό/ερευνητικό ίδρυμα) είτε σε μόνιμη βάση είτε adhoc με την παροχή δυνατότητας σε επιλεγμένες ελληνικές νεοφυείς εταιρείες να παρακολουθήσουν προγράμματα επιχειρηματικής επιτάχυνσης στην Silicon Valley ή/και με την πρόσκληση συμβούλων startup εταιρειών στη Χώρα μας προκειμένου να παρέχουν υπηρεσίες mentoring, coaching, workshops κλπ σε επιλεγμένες ελληνικές startup εταιρείες.

Υπό αυτό το πρίσμα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ειδικό επενδυτικό πρόγραμμα, που συμπεριλαμβάνεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης, στη συνιστώσα “Προώθηση Έρευνας και Καινοτομίας”. Στόχος της επένδυσης είναι η στήριξη 36 προτάσεων έργων που αξιολογήθηκαν με πολύ υψηλή βαθμολογία στο κριτήριο της «αριστείας» σε τομείς έξυπνης εξειδίκευσης (RIS3), αλλά δεν χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» λόγω δημοσιονομικών περιορισμών.

Η επένδυση στηρίζει τις επιλεγείσες προτάσεις με χρηματοδότηση και αναμένεται να προσελκύσει συγχρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα ενισχύοντας τον δεσμό μεταξύ του δημόσιου επιστημονικού τομέα και των επιχειρήσεων. Οι επιλέξιμοι για χρηματοδότηση τομείς είναι: i) περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη· ii) ενέργεια· iii) τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών· iv) υγεία και φαρμακευτικά προϊόντα· v) μεταφορές και εφοδιαστική· vi) αγροδιατροφικός τομέας και βιομηχανία τροφίμων· vii) υλικά και κατασκευές· και viii) τουρισμός, πολιτισμός και δημιουργικές βιομηχανίες. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.