Ζαββός: Πέντε άξονες των μεταρρυθμίσεων στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα

Διαδικτυακή συνάντηση που οργάνωσε η Πρεσβεία της Πορτογαλίας, η οποία αυτήν την περίοδο έχει την Προεδρία της Ε.Ε., με τους Πρέσβεις των Κρατών – μελών της Ε.Ε. και τους οικονομικούς ακολούθους τους για την παρουσίαση των μεταρρυθμίσεων στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, είχε χθες ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών, κ. Γιώργος Ζαββός.

Η ανάγκη ενός υγιούς και ανταγωνιστικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο θα λειτουργήσει διαμεσολαβητικά για τη βέλτιστη απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος πανευρωπαϊκά. Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώθηκε, για πρώτη φορά, και η συνάντηση του Έλληνα Υφυπουργού, αρμόδιου για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, με τους Πρεσβευτές των 27 Κρατών – μελών. Τη συνάντηση συντόνισε η Πρέσβειρα της Πορτογαλίας, κα. Helena Paiva.

Παρουσιάζοντας τις μεταρρυθμίσεις στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών κ. Γ. Ζαββός αναφέρθηκε σε 5 άξονες:

1. Σημαντική μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω του Ελληνικού Σχήματος Κρατικών Εγγυήσεων «Ηρακλής». 
2. Μεταρρύθμιση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ώστε να μπορεί να συμμετέχει σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών και να καταρτίσει τη στρατηγική εξόδου του από τις ελληνικές τράπεζες. 
3. Εκσυγχρονισμός της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς, με ψήφιση του νόμου για την εταιρική διακυβέρνηση των εισηγμένων εταιρειών, αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου, κίνητρα για τους επενδυτές και προσανατολισμό στα κριτήρια ESG για τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως υπαγορεύονται και από τους άξονες του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας.
4. Ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου για την πρόληψη και καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος, με τη θέσπιση, μεταξύ άλλων, του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των 8 χωρών παγκοσμίως με την υψηλότερη αξιολόγηση από τη Διεθνή Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης (Financial Action Task Force, FATF).
5. Μόχλευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» στοχεύει στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας και των οργανισμών προς μία οικονομία εξωστρεφή, ανταγωνιστική, πράσινη και ψηφιακή, η οποία θα ενισχύσει το ελληνικό ΑΕΠ κατά 7% μέχρι το 2026, προσβλέπει σε αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων κατά 20% και δημιουργία 180.000 νέων θέσεων εργασίας.

Σημείο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τους Ευρωπαίους Πρέσβεις ήταν η ψηφιοποίηση τόσο του κράτους, όσο και των τραπεζών. Ο κ. Ζαββός αναφέρθηκε στην ψηφιοποίηση της ελληνικής διοίκησης και ιδιαίτερα αυτής που αφορά τη φορολογική πολιτική. Επίσης υπογράμμισε τη μεγάλη πρόοδο που έχουν κάνει κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι ελληνικές τράπεζες με τη ραγδαία ψηφιοποίηση των συναλλαγών τους προς εξυπηρέτηση των πελατών τους.

Στο σκέλος της ψηφιοποίησης του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και των μεταρρυθμίσεων που θα χρηματοδοτηθούν από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, ο κ. Ζαββός ανέφερε τη δημιουργία ενός Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων (Central Credit Registry), την ψηφιοποίηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, την ενίσχυση των τεχνολογικών υποδομών για τη μεγαλύτερη συνεργασία των αρχών για την πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος και την υλοποίηση στρατηγικής για τον χρηματοοικονομικό εγγραμματισμό.

Ενισχυμένος ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος

Όπως τόνισε ο κ. Ζαββός, οι ελληνικές τράπεζες δεν αποτελούν πλέον μέρος του προβλήματος, αλλά τη λύση του και μπορούν να ατενίζουν με αυτοπεποίθηση τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που ανοίγει το NextGeneration EU. Ο ρόλος τους θα είναι κρίσιμος για τη διοχέτευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας στην πραγματική οικονομία και θα αποτελέσουν καταλύτη για τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου, με στροφή στις πράσινες χρηματοδοτήσεις και την ψηφιακή μετάβαση.

Η πολύ βελτιωμένη θέση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αποτυπώνεται κυρίως στην εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών, στις οποίες οι ελληνικές τράπεζες έχουν πλέον άνετη πρόσβαση, όπως αποδεικνύουν η πρόσφατη επιτυχημένη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, η σχεδιαζόμενη αύξηση κεφαλαίου της Alpha Bank, αλλά και οι ομολογιακές εκδόσεις των τραπεζών.

Ο κ. Ζαββός επεσήμανε την ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζών (δείκτης Common Equity Tier 1 και Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας, σε ενοποιημένη βάση, στο 14,6% and 16,3% αντίστοιχα, στο τέλος Σεπτεμβρίου 2020) και τη βελτίωση της ρευστότητας με αύξηση των καταθέσεων κατά 24 δισ. ευρώ από τις αρχές του 2020.

Αναφέρθηκε επίσης στην αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, στα μέτρα στήριξης της Οικονομίας από πλευράς Κυβέρνησης, τα οποία για το 2020 και 2021 ανέρχονται σε 39 δις. ευρώ (περισσότερο από το ¼ του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος), αλλά και στις ευοίωνες προοπτικές που διαμορφώνονται για την ελληνική οικονομία, με αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ 4% το 2020 και 6% το 2022, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αναλυτική παρουσίαση έγινε για τη λειτουργία του «Ηρακλή» μέσω του οποίου οι ελληνικές τράπεζες μείωσαν ήδη τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους κατά 32 δισ. ευρώ (περίοδος Δεκεμβρίου 2019 – Απριλίου 2021). Στη δεύτερη περίοδο του Σχήματος (Απρίλιος 2021 – Οκτώβριος 2022) ο «Ηρακλής» θα αναλάβει την εκκαθάριση επιπλέον 32 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων, με στόχο και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, μονοψήφιο δείκτη ΜΕΔ που θα συγκλίνει με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο στα τέλη του 2022.

Όπως αναφέρθηκε, ο «Ηρακλής» αποτελεί μία αποτελεσματική λύση της αγοράς, χωρίς καμία επιβάρυνση για τον Έλληνα φορολογούμενο, η οποία αποδείχθηκε ιδιαίτερα ανθεκτική και εν μέσω της κρίσης του Covid-19. Έχει την αποδοχή ευρωπαϊκών θεσμών και τραπεζών και προσελκύει επενδυτές, απελευθερώνει κεφάλαια και ενισχύει τη δυνατότητα των τραπεζών για μεγαλύτερη χρηματοδότηση της οικονομίας, ενώ εμβαθύνει τη δευτερογενή αγορά NPLs και έχει θετικό αντίκτυπο στην κεφαλαιαγορά.

Τονίστηκε ότι οι κρατικές εγγυήσεις που συνοδεύουν τον «Ηρακλή» είναι από τις πλέον ασφαλείς, καθώς:

• συνοδεύουν μόνο το τμήμα των τιτλοποιήσεων υψηλής διασφάλισης (senior note, το οποίο φέρει πιστοληπτική αξιολόγηση τουλάχιστον ΒΒ-, από αναγνωρισμένο από την ΕΚΤ οίκο αξιολόγησης),
• ενεργοποιούνται μόνο εφόσον έχει πωληθεί σε επενδυτές το 50% +1 των τίτλων χαμηλής διαβάθμισης (junior note) και επαρκές ποσό των τίτλων μεσαίας/χαμηλής διαβάθμισης (mezzanine/junior) ώστε να επιτυγχάνεται η απο-αναγνώριση των τιτλοποιημένων απαιτήσεων από τους ισολογισμούς των τραπεζών,
• ακόμη και στο ελάχιστα πιθανό σενάριο κατάπτωσης της κρατικής εγγύησης, ο κίνδυνος έχει τιμολογηθεί ήδη στην προμήθεια που καταβάλλουν οι τράπεζες στο Ελληνικό Δημόσιο για την ένταξη των τιτλοποιήσεών τους στον «Ηρακλή»,
• έχει συσταθεί και λειτουργεί ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης των τιτλοποιήσεων (Monitoring Committee) και των ανακτήσεων που καταγράφονται από τη διαχείρισή τους.

Ο κ. Ζαββός αναφέρθηκε επίσης στην ολοκλήρωση του νέου πτωχευτικού νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα εφαρμόζεται πλήρως από την 1η Ιουνίου 2021, ενισχύοντας περαιτέρω την εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.

Σημειώνεται ότι το θέμα των «κόκκινων» δανείων βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των 27 Πρεσβευτών, καθώς πρόκειται για ζήτημα που αφορά όλες τις χώρες της Ε.Ε. μετά την κρίση του Covid-19. Ερωτώμενος σχετικά για τις ελληνικές τράπεζες, ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών κ. Ζαββός απάντησε ότι με βάση όλες τις πρόσφατες ενδείξεις των ιδίων των τραπεζών, τα νέα ΜΕΔ της κρίσης αναμένεται ότι θα είναι απολύτως διαχειρίσιμα.