Στην τελική ευθεία το Σχέδιο Ανάκαμψης
Μόλις τέσσερα βήματα απομένουν έως την υποβολή του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης στην Κομισιόν και όπως αναφέρει αρμόδια πηγή, αν όλα πάνε καλά, ως τις 14 Απριλίου οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα έχουν στα χέρια τους έναν τόμο άνω των 1.000 σελίδων, όπου θα περιγράφονται με απόλυτη σαφήνεια τα μέτρα, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που μπορούν να οδηγήσουν την ελληνική οικονομία στην “επόμενη ημέρα”.
Το πρώτο βήμα περιλαμβάνει την “επιδιόρθωση” των templates, ενώ παράλληλα ολοκληρώνονται οι τεχνικές επαφές με τους κοινοτικούς τεχνοκράτες. Σε αυτό το στάδιο, θα αφαιρεθούν οι προτεινόμενες δράσεις, που κρίνεται ότι δεν θα είναι επιλέξιμες.
Το δεύτερο βήμα, που γίνεται παράλληλα, είναι η αναλυτική κοστολόγηση των προτεινόμενων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, από ανεξάρτητο εκτιμητή (Grant Thornton), έτσι ώστε να περιοριστεί στο ελάχιστο ή ακόμα και να μην υπάρχει η παραμικρή επιφύλαξη από την Κομισιόν για το πλάνο χρηματοδότησης. “Σε κάθε κουτάκι προτεινόμενου έργου, θα υπάρχει δίπλα το ακριβές κόστος”, σημειώνει αρμόδια πηγή, συμπληρώνοντας ότι αυτήν τη στιγμή έχει ολοκληρωθεί η κοστολόγηση σε ποσοστό άνω του 50% του Σχεδίου.
Το τρίτο βήμα, το οποίο ουσιαστικά έχει ολοκληρωθεί, αφορά στην περιβαλλοντική μελέτη, που συνοδεύει μέτρα, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου. Η μελέτη γίνεται από την PwC, έτσι ώστε και σε αυτό το κρίσιμο πεδίο, να μην υπάρχουν επιφυλάξεις από τους Ευρωπαίους τεχνοκράτες.
Στο τέταρτο και τελευταίο βήμα, θα γίνει η τελική συγγραφή των κειμένων του Σχεδίου. Πρόκειται για μια εξαιρετικά επίπονη, πολύπλοκη, σύνθετη διαδικασία, όπου θα “κουμπώσουν” και τα χρονικά ορόσημα των προτεινόμενων δράσεων. Επισημαίνεται ότι οι εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης δεν θα γίνονται στη λογική του ΕΣΠΑ, αλλά στη λογική των Μνημονιακών εκταμιεύσεων, κάτι που σημαίνει ότι για να εγκρίνονται οι πληρωμές, θα πρέπει η Ελλάδα να ανταποκρίνεται απολύτως στα ορόσημα/χρονοδιαγράμματα, που θα προβλέπει το Σχέδιο Ανάκαμψης. Σε αυτό το τελευταίο βήμα, πριν από την υποβολή του Σχεδίου στις Βρυξέλλες, πιθανότατα να γίνει συζήτηση στη Βουλή, αλλά μόνο επί των γενικών αξόνων, καθώς το πλήρες κείμενο θα παραμείνει “κλειστό” ως την τελική του έγκριση από τους Ευρωπαίους.
Με την υποβολή του Σχεδίου στις Βρυξέλλες, θα αρχίσει να “τρέχει” το δίμηνο εντός του οποίου η Κομισιόν οφείλει να κάνει τις παρατηρήσεις της, να το βαθμολογήσει κι εν συνεχεία να το προωθήσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο θα πρέπει να το εγκρίνει εντός ενός μήνα. Αν εξαντληθούν όλα αυτά τα χρονικά περιθώρια, η τελική έγκριση του ελληνικού Σχεδίου θα έχει γίνει το αργότερο στις 10 Ιουλίου. Φυσικά, ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο καθυστερήσεων στις ευρωπαϊκές διαδικασίες, ειδικά αν άλλες χώρες έχουν προβλήματα ή ελλείψεις, όπως φάνηκε στο στάδιο της υποβολής των προσχεδίων. Αν όλα πάνε καλά, ως τον Αύγουστο, η Ελληνική Δημοκρατία θα έχει υπογράψει τη σχετική Σύμβαση και θα εκταμιευθεί η προκαταβολή που υπολογίζεται σε περίπου 4 δισ ευρώ.
Αυτό που τονίζει, πάντως, αρμόδια πηγή, η Αθήνα δεν θα περιμένει τις τελικές εγκρίσεις, πόσο μάλλον όταν πάντα υπάρχει ο κίνδυνος καθυστερήσεων στις Βρυξέλλες. Έτσι, αμέσως μετά την υποβολή του Σχεδίου στην Κομισιόν, θα αρχίσουν να “τρέχουν” έργα με χρηματοδότηση από το ΠΔΕ, τα οποία θεωρείται βέβαιο ότι θα πάρουν έγκριση από τις Βρυξέλλες όπως για παράδειγμα το νέο ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ. Στόχος είναι να πέσει χρήμα στην αγορά, με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, έτσι ώστε η οικονομία να πάρει μπροστά πριν μπούμε στο δεύτερο εξάμηνο.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι στο Eurogroup της επόμενης εβδομάδας θα πέσει πολύ βαριά η σκιά της αβεβαιότητας, όχι για την ανάκαμψη των οικονομιών αλλά για τη βιωσιμότητα ολόκληρων κλάδων, που δέχθηκαν μεγάλη πίεση τους μήνες της πανδημίας και πιθανότατα δεν έχουν τους μηχανισμούς, τα αντανακλαστικά για να προσαρμοστούν άμεσα στα νέα δεδομένα, όπως η ψηφιοποίηση της αλυσίδας παραγωγής- διάθεσης αγορών και υπηρεσιών. Όπως προκύπτει από το τεχνικό κείμενο, που προετοίμασε η Κομισιόν για το Eurogroup, “δομικές αλλαγές θα απαιτηθούν για να υποστηριχθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις και το νέο “εργαλείο” Ανάκαμψης, είναι κρίσιμο”. Στον “πυρήνα” αυτού του “εργαλείου” είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, η βιώσιμη ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός των οικονομιών, προκειμένου να γίνουν πιο ανθεκτικές στις νέες προκλήσεις και την ψηφιακή-”πράσινη” μετάβαση.
Ένας από τους φόβους της Κομισιόν είναι ότι η ταχύτερη ψηφιακή μετάβαση- με καταλύτη την πανδημία- μπορεί να δημιουργήσει υπερσυγκεντρώσεις σε κάποιους κλάδους ή και στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας. Για παράδειγμα στο λιανικό εμπόριο, η δυνατότητα της επένδυσης σε ψηφιακά “εργαλεία” αναμένεται να ενισχύσει την εμπορική δύναμη των μεγαλύτερων εταιριών κι αυτό ειδικά στην ελληνική οικονομία των πολύ μικρών επιχειρήσεων είναι προφανές τι μπορεί να προκαλέσει.