Β. Ράπανος: Πώς η κρίση έπληξε τους θεσμούς στην Ελλάδα
Ο πρόεδρος της Alpha Bank, καθηγητής Βασίλειος Ράπανος, κατά την τελετή υποδοχή του ως μέλος της Ακαδημίας Αθηνών ανέλυσε τον τρόπο που η κρίση επηρέασε την ελληνική οικονομία και τους θεσμούς της καθώς υπήρξαν αδυναμίες στην αντιμετώπιση του σοκ που υπέστη η χώρα. Το βαθύ αποτύπωμα της κρίσης σε μια σειρά ποιοτικών δεικτών της Ελλάδας και η διάβρωση της φοροδοτικής ικανότητας των Ελλήνων αναδιαμόρφωσαν το σκηνικό στη χώρα με τις αλλαγές πλέον να είναι επιβεβλημένες για την επόμενη μέρα.
«Οι υγιείς και αξιόπιστοι θεσμοί θα βοηθήσουν να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην κυβέρνηση και στους πολιτικούς μας θεσμούς, που είναι πυλώνες της δημοκρατίας», τόνισε στην ομιλία του ο κ. Ράπανος και συμπλήρωσε ότι «Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς και στη δημοκρατία είναι προϋπόθεση για ένα καλύτερο μέλλον για τον λαό και τη νεολαία μας, που έχουν υποφέρει πολύ τα τελευταία χρόνια». Παράλληλα προειδοποίησε ότι η δημοκρατία είναι ένα εύθραυστο πολίτευμα και «μπορεί εύκολα να χειραγωγηθεί από επιτήδειους, αν οι πολιτικοί θεσμοί είναι αδύναμοι και οι πολίτες δεν επαγρυπνούν και δεν συμμετέχουν ενεργά στην υπεράσπισή της».
Τα χρόνια των Μνημονίων δοκιμάστηκε η εμπιστοσύνη στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στις σχέσεις των ελληνικών κυβερνήσεων με τους δανειστές και τους Ευρωπαίους εταίρους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τις πιέσεις στην τράπεζα, στο χρηματιστήριο, στην πραγματική οικονομία, καθώς καθιερώθηκε η λογική του «τα χρήματα στο στρώμα» που αναδείκνυε την έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς. Όπως σημειώνει ο πρόεδρος της Alpha Bank κ. Ράπανος: «Στην Ελλάδα, ο δείκτης εμπιστοσύνης το 2004 ήταν πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά το 2007 και μετά παρουσιάζει μια σημαντική πτώση. Το 2015 παρατηρήθηκε μια μικρή ανάκαμψη, αλλά μετά μειώθηκε ξανά και το 2017 είναι και πάλι χαμηλά και μάλιστα το επίπεδο του δείκτη είναι το μικρότερο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρόμοια είναι και η εικόνα για άλλους δείκτες, όπως η εμπιστοσύνη στο Κοινοβούλιο και στα πολιτικά κόμματα».
«Η κρίση στη χώρα μας, δεν ήταν μόνο κρίση που προήλθε από ανεύθυνες οικονομικές ή κοινωνικές πολιτικές, αλλά και κρίση που οξύνθηκε από το ξεπερασμένο ή αδύναμο θεσμικό πλαίσιο. Την αδυναμία αυτή δεν φαίνεται να είχαν αντιληφθεί ή κατανοήσει οι πιστωτές της χώρας, με αποτέλεσμα πολλά από τα μέτρα που επέβαλαν να μην έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα».
Στη συνέχεια ο κ. Ράπανος σημείωσε οτι οι προτάσεις πολιτικής που διατυπώνουν οι οικονομολόγοι δεν πρέπει να ανταποκρίνονται μόνο σε οικονομικά κίνητρα, αλλά να λαμβάνουν υπόψη τους τις πολιτισμικές αξίες, τις αντιλήψεις για δικαιοσύνη και τις ιδεολογικές πεποιθήσεις των πολιτών, καθώς όλες αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά και στις αντιδράσεις τους σε μέτρα οικονομικής πολιτικής. Στην κατεύθυνση αυτή, καθοριστικό ρόλο θα παίξει και η δημιουργία υγιών δημόσιων θεσμών, πρόσθεσε.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που επικαλέστηκε ο πρόεδρος της Alpha Bank, δεν υπάρχει άλλη χώρα της ευρωζώνης στην οποία το φορολογικό βάρος ως ποσοστό του ΑΕΠ να αυξήθηκε κατά 9,3 μονάδες ανάμεσα στο 2009 και το 2017. Στην Πορτογαλία στο ίδιο διάστημα το φορολογικό βάρος αυξήθηκε κατά 3,9 μονάδες, στην Ιρλανδία υπήρξε μείωση 5,7 μονάδων, στην Κύπρο η αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης ήταν 2,6%.
Επιπλέον σε καμία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπήρξε παράλληλα αύξηση του ανώτατου οριακού φορολογικού συντελεστή φυσικών προσώπων κατά 15 μονάδες, από το 40% στο 55%, με την Πορτογαλία να καταγράφει όμως αύξηση 14 μονάδων.
