Με μολύβι και χαρτί ως τον Μάιο
“Και την πίτα ολάκερη και το σκύλο χορτάτο”, μοιάζει να θέλουν οι Ευρωπαίοι, ανοίγοντας συζήτηση για το πώς θα επιστρέψουν συντονισμένα οι κυβερνήσεις το 2022 σε κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες, χωρίς όμως να αποσύρουν πρόωρα τα μέτρα στήριξης. Κι όλα αυτά την ώρα που οι περισσότερες χώρες εφαρμόζουν σκληρά περιοριστικά μέτρα για να αναχαιτίσουν το τρίτο κύμα της πανδημίας.
Αν και δεν έχουν περάσει ημέρες από τις “γκρίζες” προβλέψεις της Κομισιόν, που έβαλε πιο χαμηλά τον πήχη της ανάπτυξης σε όλη την Ένωση λόγω των αρνητικών εξελίξεων στο υγειονομικό πεδίο, οι Ευρωπαίοι δείχνουν να πελαγοδρομούν ανάμεσα στα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η πανδημία και στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ υπό άλλες συνθήκες και αν μη τι άλλο δεν ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες. “Να μην αποσυρθούν πρόωρα τα μέτρα στήριξης” έλεγαν χθες στο Eurogroup, αλλά την ίδια ώρα έσπευδαν να ζητήσουν συντονισμό δημοσιονομικών κινήσεων, παρά το ότι οι αβεβαιότητες και οι κίνδυνοι εξακολουθούν να σκιάζουν τις εκτιμήσεις όλων των οργανισμών.
Στην Αθήνα δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις ότι η δύσκαμπτη Ευρώπη μπορεί να προσαρμοστεί γρήγορα στα νέα δεδομένα. Άλλωστε, οι απίστευτες καθυστερήσεις στην εφαρμογή των πρώτων μέτρων που αποφάσισε το Eurogroup τον περσινό Μάιο, καθώς και ο διαφαινόμενος εκτροχιασμός στα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού ότι η όποια συμφωνία για δημοσιονομική χαλάρωση και το 2022, θα είναι “αναίμακτη”. Με αυτήν την παραδοχή, ο σχεδιασμός για τους επόμενους μήνες θα παραμείνει στη βασική γραμμή για στήριξη της αγοράς, αλλά πλέον όλα θα περνάνε από διπλή και τριπλή κρισάρα.
Ενδεικτικό είναι ότι ακόμα και οι αλλαγές στο πλαίσιο των ηλεκτρονικών αποδείξεων του 2020 θα περάσουν από τη βάσανο των δημοσιονομικών αντοχών! “Δεν θα πάρουμε απόφαση πριν από το τέλος του Μαρτίου κι αφού δούμε το δημοσιονομικό χώρο” σημείωσε αρμόδια πηγή, παρά τα ήδη διαθέσιμα στοιχεία που δείχνουν ότι αν και οι ηλεκτρονικές αγορές αυξήθηκαν στη διάρκεια του 2020, η κατανάλωση “βούτηξε”, με κίνδυνο να μετατραπεί σε φοροπαγίδα για πολλά νοικοκυριά η υποχρέωση ηλεκτρονικών συναλλαγών στο 30% του εισοδήματος τους.
Δεδομένο θεωρείται αυτήν τη στιγμή ότι το κόστος των μέτρων στήριξης θα είναι πολύ υψηλότερο των αρχικών προβλέψεων για 7,5 δισ ευρώ, καθώς οι περιορισμοί στο λιανεμπόριο- που συνεισφέρει περίπου το 12% του ΑΕΠ- το παρατεταμένο lockdown στην εστίαση και ο “πάγος” στο χειμερινό και εαρινό Τουρισμό, έχουν μεταβάλει τα πλάνα. Ειλημμένη είναι η απόφαση για τη στήριξη των επιχειρήσεων για όσο διάστημα χρειαστεί- κι αυτό ακριβώς μετέφερε στους συναδέλφους του στο Eurogroup ο Χρήστος Σταϊκούρας- ωστόσο από το Μάρτιο και μετά, όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με διαφορετικά κριτήρια.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τον Απρίλιο, το οικονομικό επιτελείο θα παρουσιάσει ένα πλαίσιο κινήτρων, μέσω του οποίου οι ίδιες οι επιχειρήσεις θα “αυτοπροσδιοριστούν” ως βιώσιμες. Το εγχείρημα έχει υψηλό δείκτη δυσκολίας, καθώς αν και θα είναι μια άσκηση, η οποία θα “τρέξει” σε όλη την Ευρώπη, η ελληνική οικονομία έχει πολλές ιδιαιτερότητες, όπως άλλωστε έδειξε με καταστροφικά αποτελέσματα, η συνταγή που επιβλήθηκε από τους δανειστές την περίοδο των Μνημονίων.
Όσο για τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, παρά το ότι στο χθεσινό Eurogroup ακόμα και ο Κ. Ρέγκλινγκ εξέφρασε ανησυχία για τις αρνητικές επιπτώσεις, που μπορεί να έχουν καθυστερήσεις στη λειτουργία του, στην Αθήνα επιμένουν ότι το ζητούμενο πρωτίστως δεν είναι οι εισροές αλλά οι εκροές, δηλαδή τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν. Με δεδομένο, δε, ότι εντός των επόμενων δέκα ημερών θα ανακοινωθούν έργα και παρεμβάσεις, όπως το νέο “Εξοικονομώ”, που θα προχρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ, στο υπουργείο Οικονομικών επιμένουν στο βασικό σενάριο ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα προσθέσει 2,5 ποσοστίες μονάδες στο φετινό ΑΕΠ.