Η μάχη για το «ταμείο»
Το βασικό σενάριο εργασίας έχει αποσυρθεί προ πολλού, το Plan B έχει αρχίσει να ξεδιπλώνεται και όλα δείχνουν ότι η “ομπρέλα” των μέτρων στήριξης θα παραμείνει ανοικτή- με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- ως το καλοκαίρι.
Αναστολές συμβάσεων εργασίας, “κούρεμα” ή απαλλαγή ενοικίων επαγγελματικής στέγης και κύριας κατοικίας, επιδότηση μισθών- εισφορών, αναστολές και διευκολύνσεις στην εξυπηρέτηση φορολογικών- ασφαλιστικών υποχρεώσεων, “ενέσεις” ρευστότητας μέσω Επιστρεπτέας, επιδότησης πάγιων δαπανών και φτηνών δανείων με κρατική εγγύηση είναι η συνταγή που θα συνεχίσει να εφαρμόζεται είτε οριζόντια- για όσο διάστημα διαρκεί το lockdown- είτε κλαδικά είτε ως ακορντεόν. Αυτή είναι η απόφαση του οικονομικού επιτελείου, αλλά με μια σημαντική υποσημείωση: για όσο αντέχει ο Προϋπολογισμός.
Αναμφίβολα ο “πονοκέφαλος” των Ευρωπαίων δεν είναι ίδιας έντασης με αυτόν του πρόσφατου παρελθόντος καθ’ ότι και φέτος η Ελλάδα, όπως οι υπόλοιπες χώρες της Ένωσης, δεν δεσμεύεται από τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, ούτε από τους δημοσιονομικούς στόχους της Ενισχυμένης Εποπτείας στην οποία παραμένει. Οι πληροφορίες συγκλίνουν, μάλιστα, στο ότι και το 2022 δεν θα επανέλθουμε πλήρως στο σφικτό πλαίσιο, που ίσχυε πριν από την πανδημία. Το πρόβλημα, συνεπώς, είναι αλλού.
Ο Προϋπολογισμός του 2021 προβλέπει ότι θα “κλείσει” με πρωτογενές έλλειμμα γύρω στα 6,7 δισ. ευρώ, αλλά οι υπολογισμοί αυτοί έγιναν με την παραδοχή ότι θα απαιτηθούν περί τα 7,5 δισ. ευρώ για μέτρα στήριξης. Πλέον, ο λογαριασμός ξεφεύγει και ήδη εκτιμάται ότι το πρόσθετο κόστος, από την παράταση των μέτρων στήριξης και τη χρονική μετάθεση της εξόδου από το τούνελ της νέας κρίσης, μπορεί να οδηγήσει το φετινό πρωτογενές έλλειμμα σε διψήφια νούμερα, ακόμα σε διπλάσια επίπεδα από τα αρχικώς εκτιμώμενα, δηλαδή γύρω στα 14 δισ ευρώ. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι το πρόβλημα είναι ταμειακό, κοινώς αν τα... σεντούκια του υπουργείου Οικονομικών θα αντέξουν. Και τα στοιχεία δείχνουν ότι θα αντέξουν.
Αυτήν τη στιγμή- γιατί τα δεδομένα αλλάζουν ανάλογα με τις πληρωμές- τα ταμειακά διαθέσιμα βρίσκονται στα περίπου 35 δισ ευρώ. Αν εξαιρέσει κανείς τα 15,7 δισ ευρώ που είναι “κλειδωμένα” από τον ESM και περίπου 6-7 δισ από τα διαθέσιμα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης που είναι “σκόρπια” σε τράπεζες δεξιά- αριστερά, μένουν περί τα 11 δισ. ευρώ, που βρίσκονται στον Ειδικό Λογαριασμό τη Τράπεζας της Ελλάδας. Αυτό είναι το “μαξιλάρι” που αξιοποιείται από την πρώτη φάση της πανδημίας κι αυτό ακριβώς θα είναι το “μπαζούκα” για την τελική μάχη στήριξης της οικονομίας. Ο Λογαριασμός αυτός δεν είναι, μάλιστα, πεπερασμένος, καθώς το εξαιρετικό προφίλ Χρέους της Ελλάδας σε συνδυασμό με τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ, επιτρέπουν εκδόσεις ομολόγων με ιστορικά χαμηλά επιτόκια, εν μέσω πανδημίας.
Ήδη, η πρώτη έκδοση του έτους, από την οποία αντλήθηκαν 3,5 δισ ευρώ, δίνει το στίγμα, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι ο σχεδιασμός για φέτος προβλέπει την έκδοση Χρέους 12- 14 δισ. ευρώ, με διπλό στόχο: αφενός την ενίσχυση των ταμειακών διαθεσίμων για την κάλυψη των μέτρων στήριξης, αφετέρου την εξόφληση ακριβού χρέους από το ΔΝΤ, έτσι ώστε να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο το προφίλ βιωσιμότητας άρα και οι προοπτικές δανεισμού της χώρας.