Το λιανεμπόριο στην κόψη του ξυραφιού
Όταν ακόμα και οι πιο σκληροπυρηνικοί επιστήμονες, όπως ο Α. Εξαδάκτυλος, αναγνωρίζουν ότι υπάρχει κίνδυνος δομικών αλλαγών στην οικονομία με το “θάνατο” χιλιάδων μικρομεσαίων και προκρίνουν το άνοιγμα του λιανεμπορίου, μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι η κατάσταση είναι, πλέον, οριακή.
Το ζήτημα για τους εμπόρους δεν είναι αν θα ανοίξουν, με όποιον τρόπο κι αν ανοίξουν, τη Δευτέρα. Το ζήτημα είναι αφενός το πώς θα αποφύγουν πάση θυσία ένα νέο lockdown αφετέρου πώς θα καταφέρουν να επιβιώσουν τους επόμενους μήνες, έχοντας γράψει ήδη τεράστιες ζημιές αλλά κυρίως όντας φορτωμένοι με εμπόρευμα, το οποίο κινδυνεύει να μείνει αδιάθετο, προκαλώντας τσουνάμι σε όλη την αλυσίδα της αγοράς.
Περιδιαβαίνοντας κανείς σε κεντρικά σημεία της Αθήνας, όπως το Κολωνάκι, θα βρεθεί αντιμέτωπος με “λουκέτα”, δηλαδή κλειστές επιχειρήσεις, οι οποίες δεν πρόκειται να ανοίξουν, ούτε τη Δευτέρα ούτε ποτέ. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου της Αθήνας, η κατάσταση είναι οριακή και 1 στις 2 επιχειρήσεις κινδυνεύουν να χαθούν αν τα μέτρα στήριξης δεν πάνε πέρα από αυτά που “τρέχουν”.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Κομισιόν, όπως αναδεικνύονται σε ειδικό report της Alpha Bank, καθώς αναφορικά με τις προσδοκίες για την εξέλιξη των λιανικών πωλήσεων, των καταθέσεων αλλά και της αποταμίευσης, το επόμενο τρίμηνο και δωδεκάμηνο, φαίνεται ότι η αβεβαιότητα εξαιτίας της πανδημίας εξακολουθεί να υφίσταται. Συγκεκριμένα, η πρόθεση των νοικοκυριών για αποταμίευση, αν και παραμένει έντονα αρνητική (-60,4 μονάδες), σημείωσε ελαφρά βελτίωση, σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα (+1,5 μονάδα), ενώ πρόκειται για την υψηλότερη επίδοση που έχει σημειωθεί από τον Απρίλιο. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι λόγω αβεβαιότητας και περιοριστικών μέτρων το χρήμα δεν θα φτάσει στην αγορά. Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο επιδεινώθηκε εκ νέου, σημειώνοντας τη χειρότερη επίδοση των τελευταίων επτά μηνών.
Στο οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζουν ότι τα μέτρα στήριξης ολόκληρων κλάδων στην έξοδο από αυτήν την πρωτοφανή κρίση, θα πρέπει να είναι διαφορετικά ή εν πάση περιπτώσει διαφορετικά δομημένα σε σχέση με τα μέτρα διαχείρισης της κρίσης όλους αυτούς τους μήνες. Ωστόσο, λίαν συντόμως θα κληθεί να απαντήσει στα πιεστικά αιτήματα της αγοράς όχι απλώς για παροχή ρευστότητας εδώ και τώρα, αλλά για “κούρεμα” των οφειλών που γέννησε η κρίση, έτσι ώστε να σπάσει εν τη γενέσει του ένας νέος φαύλος κύκλος στην οικονομία.
Στην ίδια ακριβώς λογική κινείται η πρόταση, προς τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών- Ανάπτυξης, του προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ, Κ. Μίχαλου για ένα νέο πρόγραμμα παροχής εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου προς τις τράπεζες, ώστε αυτές με τη σειρά τους να προεξοφλούν τις επιταγές που τους προσκομίζονται από τον κομιστή σε ποσοστό της τάξης του 80%. Από αυτό το 80% της αξίας που θα προεξοφλείται, επίσης το 80% θα πρέπει να είναι εγγυήσεις του ελληνικού Δημοσίου για τη διασφάλιση των τραπεζών και το υπόλοιπο 20% υποχρέωση του εκδότη. Οι εγγυήσεις αυτές θα πρέπει αρχικά τουλάχιστον να ανέλθουν στο ποσό των 2 δισ. ευρώ, προκειμένου να ξεκινήσει η σχετική διαδικασία ομαλοποίησης της εισροής ρευστότητας στις επιχειρήσεις.
Αυτονόητη προϋπόθεση αποτελεί ότι στο μέτρο θα μπορούν να ενταχθούν μόνο επιχειρήσεις που έχουν πληγεί δραστικά από την πανδημία και με πολύ συγκεκριμένα κριτήρια, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα εκμετάλλευσης του μέτρου από «στρατηγικούς κακοπληρωτές».