«Πράσινο» στα μέτρα για επιτάχυνση δημοσίων επενδύσεων
Τον επόμενο μήνα αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για τον εξορθολογισμό του συστήματος δημοσίων συμβάσεων, προκειμένου να επιταχυνθεί η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και να γίνει πιο προσβάσιμη η διαδικασία δημοπράτησης δημοσίων έργων και προμηθειών σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως αναφέρει η όγδοη έκθεση ενισχυμένης εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύμφωνα με την έκθεση, η νομοθετική πρωτοβουλία που ετοιμάζουν τα υπουργεία Ανάπτυξης και Υποδομών είναι απαραίτητη προκειμένου να αντιμετωπιστούν διαχρονικές και επαναλαμβανόμενες παθογένειες στους δημόσιους διαγωνισμούς, όπως τα φαινόμενα της υποβολής μίας προσφοράς, των υπερβολικά υψηλών εκπτώσεων και της ανάθεσης έργων με αποκλειστικό κριτήριο τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά.
Στην έκθεση τονίζεται ότι ο μεγάλος αριθμός προσφυγών σε διαγωνισμούς δημοσίων έργων αποτελεί ιδιαίτερα προβληματική κατάσταση, δεδομένου ότι καθυστερεί την υλοποίηση επενδύσεων αλλά και τη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης, καθώς προσθέτει νέες υποθέσεις στις εκατοντάδες χιλιάδες που εκκρεμούν στα δικαστήρια.
Μεταξύ των παρεμβάσεων που δρομολογούνται είναι η αύξηση των έργων που θα δημοπρατούνται ηλεκτρονικά μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ). Με την ψήφιση του νέου νόμου, οι αναθέτουσες αρχές του Δημοσίου θα είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν το ΕΣΗΔΗΣ σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σύναψης δημοσίων συμβάσεων με αξία ανώτερη των 30.000 ευρώ και όχι των 60.000 ευρώ που προβλέπει ο υφιστάμενος νόμος.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου των υπερβολικά υψηλών εκπτώσεων, τα υποψήφια σχήματα θα έχουν συμβατική υποχρέωση να προχωρούν σε αιτιολόγηση της προσφοράς τους όταν θα υπάρχουν αποκλίσεις άνω του 10% από το μέσο όρο του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν.
Η έκθεση των θεσμών αναφέρει επίσης ότι το νομοσχέδιο θα προβλέπει οικονομικά κίνητρα για τη συμμετοχή σε επιτροπές αξιολόγησης δημοσίων προμηθειών, τα οποία θα συνδέονται με την καλύτερη επαγγελματική κατάρτιση του προσωπικού των αρμόδιων φορέων για τις δημόσιες συμβάσεις.
Η κυβέρνηση ετοιμάζει μία εθνική στρατηγική για τις δημόσιες συμβάσεις για την περίοδο 2021 – 2025, η οποία αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το Φεβρουάριο του 2021.
Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, η νέα εθνική στρατηγική θα έχει τέσσερις πυλώνες και θα περιλαμβάνει στοιχεία για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Η νέα στρατηγική θα ενσωματώσει πολλές από τις προτάσεις που έχει κάνει η Παγκόσμια Τράπεζα στο πλαίσιο παροχής τεχνικής βοήθειας, ενώ η κυβέρνηση προτίθεται από τις αρχές του 2021 να συνεργαστεί και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τη σύσταση ειδικού τμήματος στο ΤΑΙΠΕΔ δρομολογεί η κυβέρνηση, το οποίο θα έχει ως αποστολή την προετοιμασία ωρίμανσης των μεγάλων έργων που θα ενταχθούν στο στρατηγικό πλάνο έργων υπό το συντονισμό της Προεδρίας της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με την έκθεση ενισχυμένης εποπτείας, η σημαντική αυτή πρωτοβουλία έχει ως βασικό στόχο την αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων τα οποία συχνά προκύπτουν στην υλοποίηση δημοσίων επενδύσεων.
Σκοπός του νέου τμήματος θα είναι η προετοιμασία για την υλοποίηση σημαντικών έργων τα οποία αποτελούν προτεραιότητα για την κυβέρνηση στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών και του ψηφιακού κλάδου.
Στο στρατηγικό πλάνο έργων αναμένεται να ενταχθούν 40 με 45 επενδύσεις με μέσο προϋπολογισμό ύψους 120 εκατομμυρίων ευρώ για το κάθε ένα.
Για τη σύσταση του νέου τμήματος θα πρέπει να τροποποιηθεί το καταστατικό του ΤΑΙΠΕΔ και να αλλάξει ο νόμος που διέπει τη λειτουργία του Ταμείου, προκειμένου η προετοιμασία για τα μεγάλα έργα να μην επηρεάσει την αρχική του αποστολή και τη λειτουργία της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ), η οποία είναι η μητρική εταιρεία του ΤΑΙΠΕΔ.