Εκκαθάριση τραπεζών: Τι αλλάζει στην ευρωζώνη
Με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) θα γίνονται στο μέλλον οι εκκαθαρίσεις προβληματικών τραπεζών στην ευρωζώνη, όπως συμφώνησαν, ύστερα από 16 ώρες διαπραγματεύσεων, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης.
Οι συζητήσεις για την αλλαγή αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης, με βάση τα διδάγματα από την κρίση των τελευταίων ετών, ήταν δύσκολες, όπως αναμενόταν, και η σημαντικότερη πρόοδος έγινε στα θέματα που συνδέονται με την τραπεζική ένωση.
Η σημαντικότερη συμφωνία είναι αυτή που θα επιτρέψει στον ESM να λειτουργεί σαν δικλίδα ασφαλείας σε περιπτώσεις πτωχεύσεων και εκκαθάρισης τραπεζών, παρέχοντας χρηματοδότηση στο ευρωπαϊκό ταμείο εκκαθάρισης τραπεζών (Resolution Fund).
Από τις αρχές του 2016 λειτουργεί ο Ενιαίος Μηχανισμός Εκκαθάρισης, ενώ η λειτουργία του θα συμπληρωθεί από το Ενιαίο Ταμείο Εκκαθάρισης, το οποίο θα χρηματοδοτείται με εισφορές από τις τράπεζες. Για να ξεπερασθεί το πρόβλημα των περιορισμένων πόρων του Ταμείου, ο ESM θα παρέχει χρηματοδότηση ώστε να μπορεί να λειτουργήσει πραγματικά ως ένας μηχανισμός αποτελεσματικής εκκαθάρισης προβληματικών τραπεζών.
Όμως, για το δεύτερο σημαντικό θέμα των συζητήσεων για την τραπεζική ένωση δεν σημειώθηκε πρόοδος: η Γερμανία και η ομάδα των πλεονασματικών χωρών του Βορρά δεν άφησαν περιθώρια να συμφωνηθεί η ενεργοποίηση κοινού μηχανισμού εγγύησης των καταθέσεων.
Οι βόρειες χώρες προβάλλουν σταθερά το επιχείρημα ότι θα πρέπει, πριν συμφωνηθεί η παροχή ευρωπαϊκών εγγυήσεων για τις καταθέσεις, να υπάρξει μια σύγκλιση στα επίπεδα προβληματικών δανείων όλων των χωρών, ώστε να μη χρηματοδοτούν οι φορολογούμενοι του Βορρά, όπου οι τράπεζες έχουν χαμηλά ποσοστά "κόκκινων" δανείων, τις τράπεζες του Νότου με τα υπερβολικά υψηλά ποσοστά προβληματικών ανοιγμάτων.
Για το ρόλο του ESM, οι υπουργοί συμφώνησαν ότι θα πρέπει να ενισχυθεί, όχι όμως σε βαθμό που θα μετεξελισσόταν σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, όπως είχε προτείνει η Γερμανία, που επιδιώκει σταθερά να έχει ο ESM μεγαλύτερες αρμοδιότητες, εις βάρος της Κομισιόν.
Ο ESM συμφωνήθηκε ότι θα μπορεί να προσφέρει στα κράτη - μέλη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά διατηρούν πρόσβαση στην αγορά ομολόγων, ειδικά προγράμματα χρηματοδότησης με πιο "χαλαρούς" όρους από τα κανονικά προγράμματα διάσωσης.
Για τα πιο φιλόδοξα σχέδια του Γάλλου προέδρου Μακρόν, δηλαδή την καθιέρωση ειδικού προϋπολογισμού για τις χώρες της ευρωζώνης και τη δημιουργία θέσης υπουργού Οικονομικών, το Eurogroup δεν κατέληξε σε ουσιώδεις αποφάσεις, καθώς ομάδα κρατών, με επικεφαλής την Ολλανδία, υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται ένας κοινός προϋπολογισμός στην ευρωζώνη, αλλά μεγαλύτερη προσπάθεια σε εθνικό επίπεδο.
Το θέμα αυτό θα περάσει τώρα στην ατζέντα της επόμενης Συνόδου Κορυφής, χωρίς να υπάρχουν σοβαρές προοπτικές να υιοθετηθεί η ατζέντα του Γάλλου προέδρου.