Οι ενστάσεις Κόλλια και Χατζηθεοδοσίου για τον νέο Πτωχευτικό

Ως την πρώτη ολιστική προσέγγιση του ιδιωτικού χρέους στη χώρα χαρακτήρισε ο Χρήστος Σταϊκούρας τις προωθούμενες ρυθμίσεις του πτωχευτικού κώδικα που συζητούνται στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.

Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι στα προηγούμενα σχήματα δεν υπήρχε οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας ενώ απάντησε και σε όσους υποστηρίζουν πως το νομοσχέδιο υπαγορεύτηκε από τις τράπεζες λέγοντας: «Νομοθετήσαμε διαφορετικά από ό,τι και γραπτώς μας έχουν ζητήσει και οι Τράπεζες και οι servicers».

Από την πλευρά των φορέων η Τράπεζα της Ελλάδος χαρακτήρισε θετικό τόσο για τις τράπεζες όσο και για τους οφειλέτες το νομοσχέδιο, ενώ το ΤΧΣ σημείωσε πως πρόκειται για ορθή νομοθετική πρωτοβουλία.

Την περαιτέρω ενίσχυση της προστασίας των αδύναμων ιδιοκτητών πρώτης κατοικίας, ώστε να διασφαλίζεται ακόμα περισσότερο η προστασία του σπιτιού τους, πρότεινε ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Κωνσταντίνος Κόλλιας. Μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για το νέο πτωχευτικό πλαίσιο, ο κ. Κόλλιας σημείωσε ότι «η κυβέρνηση, ναι μεν κατάφερε την επιδότηση του ενοικίου παρά τις ενστάσεις των θεσμών, αλλά θα πρέπει να προστατεύσει και ακόμα περισσότερο τους αδύναμους συμπολίτες μας. Δεν αρκεί μόνο η καινοτόμα ρύθμιση που δίνει τη δυνατότητα στον ιδιοκτήτη της πρώτης κατοικίας που έχει κατασχεθεί να συνεχίζει να μένει στο ακίνητο, πληρώνοντας κάποιο συμφωνημένο αντίτιμο και δίνοντάς του τη δυνατότητα επαναγοράς του ακινήτου. Θα πρέπει να επιβραβεύεται για την τήρηση των δεσμεύσεων του η συνέπεια του οφειλέτη και να πριμοδοτείται το φυσικό πρόσωπο στην επανάκτηση της πρώτης κατοικίας».
Έδωσε, μάλιστα, ως παράδειγμα προτεινόμενου μέτρου, τα καταβεβλημένα μισθώματα να αφαιρούνται από την τελική τιμή επανάκτησης του ακινήτου.

Συνολικά, για το νέο πτωχευτικό πλαίσιο, τόνισε ότι αλλάζει ριζικά το πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας, ενσωματώνει όλα τα εργαλεία ρύθμισης οφειλών που ήδη υπάρχουν, δημιουργώντας ένα ενιαίο πλαίσιο και δίνοντας στον οφειλέτη (φυσικά πρόσωπα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα και επιχειρήσεις) τη δυνατότητα της εξωδικαστικής ρύθμισης της οφειλής του, μέσω αίτησης, που κατατίθεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Ο Πρόεδρος του ΟΕΕ χαρακτήρισε σημαντικό ότι δεν μετακυλίονται τα χρέη στην επόμενη γενιά, μετά από τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων.
Πρότεινε, επίσης, την ανά τακτά χρονικά διαστήματα αναπροσαρμογή του ύψους της ρύθμισης, αφού πρώτα εξετάζεται η οικονομική δυνατότητα του οφειλέτη, η οποία μπορεί να μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου.

Σημείωσε ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός θα συμβάλει καθοριστικά στην αποφυγή της αφερεγγυότητας των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων.

Πολύ σημαντική μεταρρύθμιση χαρακτήρισε και την εισαγωγή του ηλεκτρονικού μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης και κατηγοριοποίησης ενδιαφερομένων οφειλετών, αφού δίνει τη δυνατότητα στον οφειλέτη να αναζητήσει συμφέρουσες λύσεις και να αποφύγει να βρεθεί προ τετελεσμένου γεγονότος.

Σε ό,τι αφορά τον εμπειρογνώμονα, (άρθρο 66 - περίπτωση α’) θα πρέπει να αναδιατυπωθεί ως εξής: «φυσικά πρόσωπα, ενεργά μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ) με συναφή προϋπηρεσία επί τουλάχιστον πέντε (5) έτη ή πιστοποιημένοι λογιστές – φοροτεχνικοί με επαγγελματική άδεια Α’ τάξης ή νομικά πρόσωπα που παρέχουν λογιστικές, φοροτεχνικές ή συμβουλευτικές υπηρεσίες». Επίσης, προτείνεται να οριστεί κατώτατη τιμή αμοιβής.

Για τον διαχειριστή αφερεγγυότητας, ο κ. Κόλλιας πρότεινε ο ορισμός του συνδίκου να γίνεται με ηλεκτρονική κλήρωση από το μητρώο διαχειριστών αφερεγγυότητας, και όχι από τον αιτούμενο την πτώχευση ή τον πιστωτή, εκτός από την περίπτωση που εντός πέντε (5) ημερών τα 2 μέρη, οφειλέτης και πιστωτής, συμφωνήσουν σε πρόσωπο κοινής αποδοχής για διαχειριστή αφερεγγυότητας.

Αναφορικά με τη συγκρότηση της Επιτροπής Διαχείρισης Αφερεγγυότητας, το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας προτείνει να ισχύσει η διάταξη του άρθρου 4 του Π.Δ. 133/2016 ως προς τη σύνθεση των μελών της Επιτροπής.

Η περίπτωση β’ της παρ. 1 του άρθρου 230 πρέπει να συμπληρωθεί ως εξής: «ή εταιρεία παροχής λογιστικών - φοροτεχνικών υπηρεσιών, εφόσον σε κάθε περίπτωση απασχολεί τουλάχιστον ένα πιστοποιημένο πρόσωπο με οποιαδήποτε σχέση απασχόλησης». Είναι αναγκαία η συμπλήρωση καθώς αποκλείονται οι εταιρείες παροχής λογιστικών - φοροτεχνικών υπηρεσιών.

Για τη διαρκή επιμόρφωση των διαχειριστών αφερεγγυότητας λογιστών – φοροτεχνικών (Άρθρο 235), το ΟΕΕ προτείνει την πιστοποίησή του ως αρμόδιο για την επιμόρφωση των λογιστών – φοροτεχνικών και την υλοποίηση ετήσιων επιμορφωτικών σεμιναρίων, με απώτερο στόχο την ενημέρωση - εκπαίδευση των διαχειριστών αφερεγγυότητας με τις αλλαγές και τροποποιήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί. Το ΟΕΕ ήδη πραγματοποιεί επιδοτούμενο πρόγραμμα κατάρτισης και πιστοποίησης Διαχειριστών Αφερεγγυότητας για οικονομολόγους του Ιδιωτικού Τομέα, σε όλη την Ελλάδα, που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ.

Ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών κ. Γ. Χατζηθεοδοσίου, μιλώντας την Παρασκευή 16/10/2020 στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, ανέδειξε τα σημεία του νομοσχεδίου που μπορεί να προκαλέσουν επιπλέον προβλήματα σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες που έχουν ταλαιπωρηθεί από την οικονομική κρίση αλλά και από τις αρνητικές συνέπειες της πανδημίας. Παράλληλα, κατέθεσε τις προτάσεις του Ε.Ε.Α. προκειμένου να υπάρξει μία πραγματική Δεύτερη Ευκαιρία για όσους έχουν φτάσει χωρίς δόλο στο χείλος της πτώχευσης.

Όπως τόνισε ο κ. Χατζηθεοδοσίου κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες, τα μεγάλα θύματα των εξελίξεων στην οικονομία μας τα τελευταία χρόνια, έχουν βρεθεί σε εξαιρετικά δυσμενή θέση. Πολλοί ουσιαστικά πτώχευσαν, απλώς δεν υπήρξε και η τυπική επιβεβαίωση λόγω των πολλών χρονοβόρων διαδικασιών και του άναρχου τοπίου που επικρατούσε. Όσα προβλέπονται στον «Κώδικα διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας», έχουν - μεταξύ άλλων - ως βασικό στόχο, την επιτάχυνση των διαδικασιών ώστε να μην παραμένει κάποιος εγκλωβισμένος, ενώ έπρεπε να έχει πτωχεύσει. Σύμφωνα όμως με τον Πρόεδρο του Ε.Ε.Α. το νομοσχέδιο χρήζει βελτιώσεων, με τις κυριότερες να είναι οι ακόλουθες, όπως τις ανέφερε ο κ. Χατζηθεοδοσίου κατά την τοποθέτησή του:

1. Με την εφαρμογή του Νόμου θα πρέπει δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις με οφειλές πάνω από 30.000 ευρώ, να κάνουν αμέσως αίτηση πτώχευσης, διαφορετικά θα έχουν σοβαρές αστικές και ποινικές ευθύνες. Το Ε.Ε.Α. προτείνει το ποσό μη εξυπηρετούμενης οφειλής ως κατώφλι για την πτώχευση, να ανέλθει στις 150.000 ευρώ.

2. Με δεδομένο ότι υποκείμενο πτώχευσης γίνεται γενικά όποιος έχει χρέη που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει, ο κ. Χατζηθεοδοσίου ζήτησε να ληφθεί ειδική μέριμνα ώστε η ατομική επιχείρηση να μην ακολουθεί υποχρεωτικά την πτώχευση του φυσικού προσώπου.

3. Αναφορικά με την Έγκαιρη Προειδοποίηση και την υποστήριξη από την πλευρά των Επιμελητηρίων, θα χρειαστεί οικονομική ενίσχυση ώστε τα Επιμελητήρια να μπορέσουν να ανταποκριθούν και σε αυτόν το ρόλο.

4. Σχετικά με τη Δεύτερη Ευκαιρία, ζητείται αναμονή 4 ετών από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης πτώχευσης. Η πρόταση του Ε.Ε.Α. είναι αυτό το διάστημα να μειωθεί σε 1 έτος το μέγιστο. Επίσης, Δεύτερη Ευκαιρία για όλες τις εκκρεμείς πτωχεύσεις χωρίς χρονικούς περιορισμούς.

5. Για πρώτη φορά στην πτωχευτική περιουσία εισάγεται το μεταπτωχευτικό εισόδημα, συγκεκριμένα ότι υπερβαίνει τα 540 ευρώ. Αυτό το εισόδημα θα πρέπει να ανέλθει στα 1000 ευρώ ανά άτομο, για να επιτευχθεί η αποφυγή της αδήλωτης εργασίας.

6. Δεν πρέπει να δίνεται το δικαίωμα σε μία μικρή έως οριακή πλειοψηφία πιστωτών να επιβάλει τους όρους της πτώχευσης. Το ποσοστό του 60% να ανέλθει στο 75% κατ’ ελάχιστον.

7. Η πρώτη κατοικία εντάσσεται πλέον στην πτωχευτική περιουσία, ενώ κανονικά θα πρέπει να προστατεύεται. Το Ε.Ε.Α. θεωρεί αδιανόητο να κινδυνεύσουν να χάσουν το σπίτι τους άνθρωποι που το υποθήκευσαν, προκειμένου να πάρουν ένα δάνειο για να στηρίξουν την επιχείρηση τους. Το όριο αξίας της πρώτης κατοικίας που πρέπει να προστατεύει ο νόμος, πρέπει να φτάνει τουλάχιστον τις 200.000 ευρώ.

Επίσης, κατά τη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, ο κ. Γ. Χατζηθεοδοσίου τόνισε: «Ως Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών θεωρούμε ότι μέσω του νέου Πτωχευτικού αλλά και γενικότερα από την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, στόχος πρέπει να είναι η λειτουργία επιχειρήσεων που θα στηρίζονται σε υγιείς βάσεις, με τους εργαζόμενους στη θέση τους. Υπάρχει πρόβλεψη τι θα γίνει για όσους χάσουν τελείως τις περιουσίες τους; Πως θα επιβιώσουν; Άρα χρειάζεται μία γενναία κοινωνική πολιτική, για να μην διαταραχθεί περαιτέρω η οικονομία και η κοινωνική συνοχή. Απαιτείται δηλαδή μία χρυσή τομή, ώστε και τάξη να μπει, αλλά και να έχουν προοπτικές επιβίωσης όσοι πτωχεύσουν. Διαφορετικά θα δούμε έκρηξη της παραοικονομίας και της αδήλωτης εργασίας. Αν νομοθετηθούν ως έχουν όσα περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, τότε μιλάμε για την ταφόπλακα δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και επαγγελματιών που ενώ υπήρχε δυνατότητα να διασωθούν, αφέθηκαν στην τύχη τους. Είμαστε οι πρώτοι που ζητάμε να εντοπισθούν και να έχουν τις ανάλογες συνέπειες οι δολίως πτωχεύσαντες. Μην καταδικάσουμε όμως και όσους πτώχευσαν χωρίς κανένα δόλο. Μην καούν και τα χλωρά μαζί με τα ξερά».