Παγίδα - θανάτου στην αγορά εργασίας
Μια πρώτη ματιά στα στοιχεία για την ανεργία τον Ιούλιο θα μπορούσε να προκαλέσει ως και χαμόγελα αισιοδοξίας, αν δεν υπήρχαν τα... ψιλά γράμματα που δημιουργούν βαθιά ανησυχία για την τύχη χιλιάδων εργαζομένων στην Ελλάδα κι εκατομμυρίων άλλων στην Ευρώπη.
Ξεκινώντας από τα στοιχεία της Eurostat για την κατάσταση στην αγορά εργασίας το δεύτερο τρίμηνο του έτους, δηλαδή στους μήνες της σκληρής καραντίνας, εντοπίζει κανείς την παγίδα - θανάτου. Μεταξύ πρώτου και δευτέρου τριμήνου, το ιστορικά χαμηλό ρεκόρ των 1,9 εκατ. ανέργων κατάφερε να βρει δουλειά κι αυτό θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν μάλλον αναμενόμενο, αν δεν υπήρχε μια... μικρή λεπτομέρεια: οι υπόλοιποι άνεργοι δεν παρέμειναν άνεργοι αλλά έπεσαν στην άβυσσο, κοινώς κατέστησαν οικονομικά μη ενεργοί. Πρόκειται για 4,4 εκατομμύρια ανθρώπους και το ασύλληπτο ποσοστό του 35,65 προκαλεί δέος.
Υπάρχουν, όμως και χειρότερα. Από το σύνολο των εργαζομένων του πρώτου τριμήνου, ένας αριθμός- ρεκόρ (περίπου 3,1 εκατομμύρια άνθρωποι) έμειναν άνεργοι, ενώ άλλα 5,4 εκατομμύρια πέρασαν στην εργασιακή ανυπαρξία!
Τι σημαίνει “οικονομικά μη ενεργός”; Εάν ένα άτομο που δεν εργάζεται, δεν αναζητά ενεργά εργασία και δεν είναι διαθέσιμο να αναλάβει άμεσα εργασία, δεν κατατάσσεται στους ανέργους αλλά στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό. Πόσοι είναι οι “οικονομικά μη ενεργοί” στην Ελλάδα; Αυξήθηκαν κατά 58.553 άτομα σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019 (αύξηση 1,8%) και κατά 55.167 άτομα σε σχέση με τον Ιούνιο του 2020 (αύξηση 1,7%), φτάνοντας στα 3.273.598 άτομα. Πόσοι είναι οι απασχολούμενοι; 3.844.311 άτομα.
Με αυτά τα δεδομένα, η μείωση του ποσοστού της ανεργίας στο 16,8% τον Ιούλιο μάλλον θολώνει, πόσο μάλλον όταν η απασχόληση στην παρούσα συγκυρία έχει γκρίζες ζώνες. Ειδικότερα, με βάση τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, λόγω της πανδημίας COVID-19, τα άτομα που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εξακολουθούν να θεωρούνται απασχολούμενοι, εφόσον η διάρκεια της αναστολής είναι μικρότερη από 3 μήνες ή αν λαμβάνουν περισσότερο από το 50% των αποδοχών τους.
Η ζημιά του Covid γίνεται ακόμα πιο εμφανής, όταν παρατεθούν τα συγκριτικά στοιχεία. Στη διάρκεια αυτών των μηνών του πρώτου κύματος, εκείνες οι χώρες που υπέστησαν τη μεγαλύτερη πίεση στην αγορά εργασίας, ήταν εκείνες που εφάρμοσαν τα πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα, “κουβαλώντας” και την υψηλή ανεργία των προηγούμενων ετών. Με αυτά τα δεδομένα, η μεγαλύτερη μείωση των ωρών εργασίας καταγράφηκε στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ιρλανδία, στην Κύπρο.
Επιστρέφοντας στα ποιοτικά στοιχεία της ανεργίας στην Ελλάδα, εντοπίζει κανείς δύο στοιχεία που μπορούν να προκαλέσουν αρνητικό ντόμινο τους μήνες που ακολουθούν. Κατ' αρχάς, ενώ το γενικό ποσοστό ανεργίας υποχώρησε, καταγράφεται αύξηση από 1,4 ως 3,8 ποσοστιαίες μονάδες στις ηλικίες ως 44 ετών. Επιπλέον, ενώ στην Αττική καταγράφεται μείωση της ανεργίας και μάλιστα κατά περίπου 3,5 μονάδων στην Αττική, σημειώνεται ως και διπλάσια ανεργία σε σχέση με πέρσι, στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη.