Επιτροπή Ανταγωνισμού: Προτάσεις για υγιή ανταγωνισμό και βιώσιμη ανάπτυξη

«Η μετάλλαξη της ελληνικής οικονομίας στην ψηφιακή και στην πράσινη οικονομία, είναι οι δύο πιο σημαντικές προκλήσεις για όλες τις δημόσιες αρχές τουλάχιστον τα επόμενα 10 χρόνια. Από αυτό θα κριθεί τι είδους οικονομία θα είμαστε: στάσιμη ή γρήγορα αναπτυσσόμενη...».

Αυτό αναφέρει σε ανάρτησή του στο twitter ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού Γιάννης Λιανός, με αφορμή τις πρωτοβουλίες της επιτροπής, σε σχέση με τη βιώσιμη ανάπτυξη, στο πλαίσιο του υγιούς ανταγωνισμού.

Η επιτροπή συνέταξε ένα εκτενές έγγραφο εργασίας για τη διοργάνωση δημόσιας συζήτησης, πριν προχωρήσει σε δεύτερη φάση σε προτεινόμενα μέτρα και δημόσια διαβούλευση και θα ξεκινήσει τον δημόσιο διάλογο για τα θέματα αυτά, με τη διοργάνωση, στις 28 Σεπτεμβρίου 2020, τηλε-ημερίδας με θέμα «Υγιής Ανταγωνισμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη».

Την ημερίδα αναμένεται να τιμήσει με την παρουσία της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και θα συμμετέχουν πολιτειακοί παράγοντες της χώρας, εκπρόσωποι της ΕΕ, του ΟΟΣΑ και άλλων διεθνών οργανισμών, επικεφαλής Εθνικών Αρχών Ανταγωνισμού, δικαστές, καθηγητές, επιχειρήσεις, εκπρόσωποι οικονομικών και κοινωνικών φορέων και δικηγορικές εταιρίες.

Στόχος είναι η προσαρμογή του ελληνικού επιχειρείν στο πλαίσιο μιας ευημερούσας πράσινης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας με την υιοθέτηση πράσινων και τεχνολογικά προηγμένων λύσεων.

Όπως σημειώνεται σε σημερινή ανακοίνωση της επιτροπής, τα τελευταία χρόνια οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα καλούνται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κρίσης και την επακόλουθη μείωση των κεφαλαίων τους, γεγονός που επηρεάζει άμεσα τη στρατηγική ανάπτυξής τους. Από πλευράς ιδιωτικής πρωτοβουλίας, στο επίπεδο του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, παρατηρείται σημαντική ανάπτυξη των ΑΠΕ, πρωτοβουλίες στη ναυτιλία, δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια και βιομηχανία κά. Ωστόσο, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα υστερούν στην υιοθέτηση πράσινων και τεχνολογικά προηγμένων μεθόδων παραγωγής στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής. Σε αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύονται σημαντικά περιθώρια συνεργασίας, μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και δεξιοτήτων, με σκοπό την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και τη δημιουργία καινοτόμων οικονομικών οικοσυστημάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανέλαβε την πρωτοβουλία να ξεκινήσει ένα διάλογο για την εξεύρεση και ενσωμάτωση μεθόδων και εργαλείων αποτίμησης, ανάλυσης και αξιολόγησης επιχειρηματικών πρακτικών στο πλαίσιο των οικονομικών και του δικαίου του ανταγωνισμού, λαμβάνοντας υπόψη και τον βαθμό που αυτές ευνοούν ή αναστέλλουν συγκεκριμένες βιώσιμες λύσεις, προσηλωμένη πάντα στη διασφάλιση της ασφάλειας δικαίου για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Τα βασικά θέματα που λαμβάνονται υπόψη περιλαμβάνουν:

* τον βαθμό στον οποίο θα μπορούσαν να εγκρίνονται συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών ή εταιρειών σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης,

* το κατά πόσον οι καταχρηστικές πρακτικές μίας δεσπόζουσας εταιρείας, μπορούν επίσης να συμπεριλαμβάνουν αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές που αποτελούν και παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ή που περιορίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη ή εάν πρέπει, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να υπάρχει υπεράσπιση της βιωσιμότητας σε σχέση με συμπεριφορές που διαφορετικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, εφόσον ασφαλώς δεν θίγεται ο δομικός ανταγωνισμός στην αγορά και

* τον βαθμό στον οποίο θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη ζητήματα βιωσιμότητας κατά την αξιολόγηση συγχωνεύσεων και εξαγορών.

Ως κείμενο εργασίας για την έναρξη του διαλόγου, το προσωπικό της γενικής διεύθυνσης της επιτροπής συνέταξε ένα έγγραφο εργασίας, όπου αναπτύσσονται τόσο οι αποκλίσεις όσο και οι συνέργειες μεταξύ της έννοιας της βιωσιμότητας, σε διάφορες εκφάνσεις της, και του δικαίου του ανταγωνισμού. Εντοπίζονται εκείνες οι παράμετροι βιώσιμης ανάπτυξης που μπορούν να προαχθούν, είτε χωρίς να αλλάξει τίποτα στην εφαρμογή της σχετικής με τον ανταγωνισμό νομοθεσίας, είτε με ήπια προσαρμογή της σε έννοιες που θα πρέπει ρητά να διατυπωθούν, είτε με μια πιο καινοτόμα προσέγγιση, ίσως και προσαρμογή των υφιστάμενων θεωριών βλάβης. Επιπλέον, το έγγραφο λαμβάνει υπόψη του την πρόσφατη βιβλιογραφία, σχετικές υποθέσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κάνει προτάσεις για την έναρξη μιας δημόσιας συζήτησης.

Οι κυριότερες προτάσεις συνοψίζονται ως ακολούθως:

* Η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα πρέπει να διευκολύνει την μετάβαση προς μια πράσινη οικονομία και να υποστηρίξει την καινοτομία στην πράσινη οικονομία, λαμβάνοντας υπόψη τυχόν εξωτερικές επιπτώσεις που υφίστανται από γενιά σε γενιά, μέσω της χρήσης νέων εργαλείων και διαφορετικών προσεγγίσεων για την κατανόηση της συμπεριφοράς των καταναλωτών.

* Οι κανόνες ανταγωνισμού θα πρέπει να εναρμονιστούν με τις ευρύτερες συνταγματικές αξίες και τους προγραμματικούς στόχους βιωσιμότητας, σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

* Απαραίτητη κρίνεται η παροχή της νομικής ασφάλειας προς τις επιχειρήσεις την οποία χρειάζονται για να πραγματοποιήσουν τις κρίσιμες για τη βιώσιμη ανάπτυξη επενδύσεις. Αυτό απαιτεί πιο στοχευμένες παρεμβάσεις στον τομέα του ανταγωνισμού, που θα παρέχουν ένα σαφές σύνολο των εφαρμοστέων κανόνων. Κρίσιμη κρίνεται και η συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις διάφορες επιχειρηματικές στρατηγικές και τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις καθώς προχωρούν προς τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία, προκειμένου να προσαρμόζεται αναλόγως η εφαρμογή των κανόνων περί ανταγωνισμού.

* Προτείνεται η συνεργασία με άλλες ρυθμιστικές αρχές και ειδικότερα η δημιουργία μια κοινής «Συμβουλευτικής Ομάδας», που θα απαρτίζεται από εκπροσώπους διαφόρων ρυθμιστικών αρχών, με σκοπό να παρέχει άτυπες συμβουλές σχετικά με προτεινόμενα νέα μέτρα σχετιζόμενα με τη βιωσιμότητα.

* Προτείνεται η ανάπτυξη ενός «sandbox» για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο των κανόνων περί ανταγωνισμού, έτσι ώστε να υπάρξει η δυνατότητα πειραματισμού με νέες μορφές εμπορικών πρακτικών που επιδιώκουν την γρήγορη και αποτελεσματική επίτευξη στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, για την υλοποίηση των οποίων ενδεχομένως να απαιτείται συνεργασία μεταξύ ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.

* Προκρίνεται η έκδοση κατευθυντηρίων γραμμών, ώστε να διευκρινιστεί υπό ποιες προϋποθέσεις ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να προβεί σε συνεργασίες για την προώθηση της επίτευξης στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, κάτι που ήδη εφαρμόζεται σε ορισμένες χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα προχωρήσει στη σύνταξη τέτοιων κατευθυντηρίων γραμμών.