Το πλαίσιο δράσης για να περιοριστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές
Η πανδημία και οι «πληγές» που άνοιξε στην οικονομία, είναι προφανές ότι θα δημιουργήσουν μια νέα γενιά «κόκκινων» δανείων.
Το γεγονός αυτό το έχουν λάβει προ πολλού υπόψιν στο σχεδιασμό τους οι τράπεζες, διαβεβαιώνοντας, μάλιστα, ότι δεν επηρεάζονται τα πλάνα αναδιάρθρωσης των «προβληματικών» χαρτοφυλακίων τους. Φυσικά όσο η υγειονομική κρίση και οι παρενέργειες της στην οικονομία είναι σε εξέλιξη, δεν μπορεί να υπολογίσει κανείς με ακρίβεια τη ζημιά. Οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 6 δισ νέα «κόκκινα» δάνεια, ενώ υπάρχουν και οι απαισιόδοξοι που βλέπουν 12- 15 δισ ευρώ.
Είναι, όμως, άλλο να λαμβάνει κανείς υπόψιν το αυτονόητο- δηλαδή την αθέτηση δανειακών υποχρεώσεων από νοικοκυριά κι επιχειρήσεις που βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης- κι άλλο να ανακαλύπτει παγίδες και ναρκοπέδια, ειδικά σε νομοθετήματα, που φιλοδοξούν να επιλύσουν χρόνια προβλήματα, πόσο μάλλον όταν ενσωματώνονται προβλέψεις Κοινοτικής Οδηγίας.
Ο νέος Πτωχευτικός, πέρα από τους κανόνες που θα διέπουν την αδυναμία πληρωμής- δηλαδή την πτώχευση- φυσικών και νομικών προσώπων, ενσωματώνει ειδικές προπτωχευτικές, εξωδικαστικές διαδικασίες, με στόχο τη συνολική ρύθμιση οφειλών σε τράπεζες αλλά και Δημόσιο. Πρόθεση του νομοθέτη είναι η επίλυση αυτών των προβλημάτων, με τέτοιο τρόπο που να μην βρεθεί κανείς χαμένος, ούτε οι καλόπιστοι οφειλέτες ούτε οι πιστωτές. Ωστόσο, τραπεζικά στελέχη έχουν εκφράσει ανοικτά επιφυλάξεις και ανησυχίες για το κατά πόσο αυτή η εξωδικαστική διαδικασία μπορεί τελικά να λειτουργήσει ως καταφύγιο για «μπαταχτσήδες» και τελικά να δημιουργήσει μια νέα γενιά «κόκκινων» δανείων.
Στον απόηχο των επισημάνσεων του Πρωθυπουργού στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο, ο οποίος έκανε λόγο για «αντιστάσεις των τραπεζών», πηγές με γνώση του θέματος διευκρίνιζαν μεταξύ άλλων ότι χαρακτηριστικά στοιχεία του νέου πλαισίου, για την αποτροπή του «ηθικού κινδύνου» (moral hazard) είναι η ταχύτητα και η διαφάνεια, με την ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών και την ύπαρξη αυτοματοποιημένης λύσης ρύθμισης οφειλών, και ταχύτητα στη ροή των διαδικασιών, καθώς προβλέπονται σφικτές χρονικές προθεσμίες, προκειμένου να περιοριστεί η δράση των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Συγκεκριμένα, ανατρέχοντας κανείς στις επίμαχες διατάξεις, διαπιστώνει ότι το νομοσχέδιο προβλέπει ότι αν δεν προκύψει συμφωνία εντός 2 μηνών από την αίτηση (που μπορεί να παραταθεί για 15 μέρες μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις), τότε η διαδικασία λήγει και με αυτήν η αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Η τράπεζα δεν θα έχει υποχρέωση καν να υποβάλει πρόταση ρύθμισης και με την απόρριψη της αίτησης λήγει αυτοδικαίως η διαδικασία και η αναστολή, χωρίς, μάλιστα, να υπάρχει οποιαδήποτε δυνατότητα προσφυγής σε δικαστήριο, δηλαδή το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ένα νέο «βουνό» εκκρεμών αιτήσεων, όπως συνέβη με το νόμο Κατσέλη.