Φόροι - «φωτιά» στην κατανάλωση
Την ώρα που η κυβέρνηση επιχειρεί να δομήσει το αφήγημα της δικαιότερης κατανομής των φορολογικών βαρών και της ανακούφισης των ασθενέστερων μέσω των υπερπλεονασμάτων, τα στοιχεία που (ξανα)βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, δείχνουν ότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Η παρουσία στη Βουλή του επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους, έξυσε τις πληγές, που άνοιξε η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ για τη δυναμική των φόρων στα κράτη- μέλη του, καθώς τα βασικά της συμπεράσματα γι’ αυτό που έχουν υποστεί οι Έλληνες φορολογούμενοι, έχουν συμπεριληφθεί στην έκθεση του ΓΠΚ. Ποιο είναι το βασικό εύρημα; H Ελλάδα παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση των εσόδων προς ΑΕΠ στην Ευρωζώνη κατά την περίοδο 2007-2016 (κατά 7,4 ποσοστιαίες μονάδες) σαν συνέπεια των μέτρων που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής, όταν ο μέσος όρος είναι 1,6%.
Το πρόβλημα είναι ότι ακόμα και αυτά τα στοιχεία δεν αποτυπώνουν την πλήρη εικόνα, καθώς δεν έχουν «μετρηθεί» οι επιπτώσεις από το «πακέτο» των απίστευτης έντασης κι έμπνευσης έμμεσων φόρων, που ξεκίνησαν να εφαρμόζονται από τα μέσα του 2016 και βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη από τις αρχές του 2017. Αύξηση του ΦΠΑ στο 24%, αυξήσεις ΕΦΚ στα καύσιμα, επιβολή ΕΦΚ στον καφέ και στα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι μόνο μερικές από τις παρεμβάσεις που έγιναν. Ποιους πλήττει η αύξηση των έμμεσων φόρων; Μα φυσικά τα αδύναμα νοικοκυριά, καθώς οι φόροι στην κατανάλωση είναι οριζόντιοι και δεν κάνουν διακρίσεις μεταξύ εχόντων και μη εχόντων.
Ήδη, ο Προϋπολογισμός του 2019 προβλέπει ότι το σύνολο των έμμεσων φόρων, που θα επιβαρύνουν τα νοικοκυριά θα φτάσει στα 27,6 δις ευρώ, δηλαδή 1 δις ευρώ πάνω από το 2018! Στον αντίποδα, παρά τα υπερπλεονάσματα των τελευταίων δύο ετών, η κυβέρνηση δεν θεώρησε σκόπιμο να μειώσει κάποιους έμμεσους φόρους π.χ. να επαναφέρει άμεσα το βασικό συντελεστή ΦΠΑ στο 23% ή να μειώσει το ΦΠΑ στην εστίαση στο 13% ή να περιορίσει τους ΕΦΚ στα καύσιμα που κατατάσσουν την Ελλάδα μεταξύ των 4-5 πιο ακριβών στην Ευρώπη.
Κατόπιν τούτων, δεν πρέπει να προκαλούν έκπληξη τα ευρήματα του ΟΟΣΑ. Σε 18 χώρες με βασικότερες τη Δανία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία ο φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων αποτελεί την κύρια πηγή φορολογικών εσόδων. Σε 9 χώρες το μεγαλύτερο μερίδιο φορολογικών εσόδων προέρχεται από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ενώ στις υπόλοιπες 11 χώρες, στις οποίες ανήκει και η Ελλάδα, τα φορολογικά έσοδα συγκεντρώνονται κυρίως από τους φόρους που συνδέονται με την κατανάλωση.
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το τι εννοεί ο… ποιητής, σε σχέση με τους φόρους σε αγαθά και υπηρεσίες (ΦΠΑ, Ειδικοί φόροι κατανάλωσης, δασμοί) η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση σε επίπεδο Ευρωζώνης με 15,8% του ΑΕΠ, ενώ ακολουθούν η Εσθονία (14,9%) και η Σλοβενία (14,6%). Στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης βρίσκονται η Ιρλανδία (7,5%) και το Λουξεμβούργο (9,1%). Ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη είναι 11,9%.
