Σενάρια μνημονιακής καταστροφής για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού

Στο οικονομικό επιτελείο κρατάνε τις προβλέψεις τους για διαχειρίσιμη ύφεση και πάνω απ’ όλα την ψυχραιμία τους. Ωστόσο, όπως παραδέχονται αρμόδιες πηγές, το βασικό σενάριο προσαρμόζεται σε καθημερινή βάση, πάνω στα δεδομένα που προκύπτουν, κυρίως από το ιατρικό μέτωπο.

“Κάθε ημέρα που κερδίζουμε, κάθε ημέρα που φτάνουμε πιο κοντά στο άνοιγμα της οικονομίας, τόσο περιορίζεται η ένταση και η έκταση της ύφεσης, τόσο μεγαλύτερη δημοσιονομική ανάσα παίρνουμε”, σημειώνουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, που συντονίζονται κάθε ημέρα με τις ανακοινώσεις του Σωτήρη Τσιόδρα. Τα πράγματα είναι απλά. Όσο μένουμε κοντά στο βασικό σενάριο εξόδου από την καραντίνα, τόσο θα ενισχύονται οι εκτιμήσεις για ύφεση ως 5%. Όσο παρατείνεται η καραντίνα σε βασικές οικονομικές δραστηριότητες, τόσο η ύφεση θα τείνει προς το 10%.

Οι “μαύρες” εκτιμήσεις πέφτουν “βροχή” τα τελευταία 24ωρα. Μετά το ΔΝΤ, που “βλέπει” ύφεση 10% λόγω της μεγάλης εξάρτησης από τον Τουρισμό και της αδυναμίας των χιλιάδων μικρών επιχειρήσεων να “απορροφήσουν” το σοκ, ήρθαν 3 νέες μελέτες, αυτήν τη φορά από το εσωτερικό για να ενισχύσουν το κλίμα αβεβαιότητας. Πρώτα το ΙΟΒΕ, που έδειξε να συμπλέει με τις εκτιμήσεις του Ταμείου για την ένταση της ύφεσης, εν συνεχεία η ΓΣΕΒΕΕ που “βλέπει” 100.000 “λουκέτα” σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και 250.000 ανέργους και τέλος το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, που αναλύει τις “ζημιές” σε όλα τα πεδία δραστηριότητας και εκτιμά ότι αν η επαναφορά στην κανονικότητα ξεπεράσει το 6μηνο, τότε η ύφεση μπορεί να υπερβεί το 10%.

Ποια είναι η ζημιά στα πεδία της οικονομίας, με βάση τα έως τώρα δεδομένα;

Ζήτηση/Κατανάλωση: Τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας και η μείωση των εισοδημάτων θα συρρικνώσουν την μη αναγκαία κατανάλωση που αποτελεί το 47,2% της συνολικής κατανάλωσης των νοικοκυριών . Με την υπόθεση διάρκειας 45 ημερών, η διαταραχή ποσοτικοποιείται ως μείωση 23,6% της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών για ένα τρίμηνο. Ποια χαρακτηρίζονται ως μη αναγκαία καταναλωτικά προϊόντα άρα θα υποστούν τη μεγαλύτερη καθίζηση; Είδη ένδυσης και υπόδησης, Διαρκή αγαθά, Μεταφορές, Αναψυχή και πολιτισμός, Ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια

Ζήτηση/Επένδυση: Η αβεβαιότητα και η περιορισμένη ρευστότητα θα προκαλέσουν μια αύξηση στο πριμ κινδύνου (risk premium) για την πραγματοποίηση μιας επένδυσης κατά 500 μονάδες βάσης, δηλαδή 5 ολόκληρες ποσοστιαίες ποσοστιαίες μονάδες. Σημειωτέον ότι έχει ληφθεί υπόψιν η “ομπρέλα” προστασίας της ΕΚΤ στις τράπεζες, αλλά η αυξημένη αβεβαιότητα για την πορεία της οικονομίας αποτελεί τον βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την υλοποίηση επενδύσεων από την πλευρά των επιχειρήσεων και για την χρηματοδότησή τους από την πλευρά των τραπεζών.

Ζήτηση/Εξαγωγές: Ο παγκόσμιος χαρακτήρας της κρίσης θα μειώσει τα εισοδήματα στους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας και κατά συνέπεια τις εξαγωγές. Το ΓΠΚ προβλέπει μείωση των εξαγωγών κατά 50% για 45 ημέρες, δηλαδή 25% για το δεύτερο τρίμηνο!

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ανάλυση για την επόμενη ημέρα, πόσο μάλλον όταν η αγορά βγάζει κραυγή αγωνίας προς το οικονομικό επιτελείο για γενναίες “ενέσεις” ρευστότητας. Κατά το ΓΠΚ δύο είναι τα σημαντικά κριτήρια για το σχεδιασμό τέτοιων παρεμβάσεων: αφενός η ισχυρή επίδραση στο ΑΕΠ και αφετέρου η ευρύτερη δυνατή κατανομή του οφέλους προκειμένου να αποφευχθούν διανεμητικές συγκρούσεις. Όσον αφορά το πρώτο, θα πρέπει να προτιμηθούν δαπάνες με αγορές αγαθών και υπηρεσιών καθώς έχουν επιπτώσεις πρώτης τάξης στο ΑΕΠ, σε αντίθεση με τις μεταβιβάσεις και τις φοροαπαλλαγές, που έχουν προτιμηθεί ως τώρα.

Ένα από τα “εργαλεία” άμεσης ρευστότητας είναι η επιστρεπτέα προκαταβολή, δηλαδή τα κρατικά δάνεια, συνολικού ύψους 1 δισ ευρώ, με 5ετή ορίζοντα και περίοδο χάριτος τον πρώτο χρόνο. Το πλεονέκτημα της δράσης είναι ότι αυτά τα κεφάλαια κίνησης θα μπουν στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων με το πάτημα ενός κουμπιού, χωρίς τις χρονοβόρες διαδικασίες των τραπεζών. Το μειονέκτημα είναι ότι ισχύει ως “κόφτης” ο κοινοτικός κανόνας περί προβληματικών επιχειρήσεων- αυτές που έχουν “φάει” τα μισά τους κεφάλαια- κάτι που εκτιμάται ότι θα αποκλείσει χιλιάδες “μικρούς”.

Οι αιτήσεις δανειοδότησης θα υποβάλλονται ως τα μεσάνυχτα της Τρίτης του Θωμά. Αμέσως μετά η ειδική ομάδα του ΓΛΚ θα “χτενίσει” τα οικονομικά στοιχεία των ενδιαφερόμενων (τζίροι, κερδοφορία, απώλειες) και θα προσαρμόσει τον αλγόριθμο, με βάση τον οποίο θα υπολογιστούν τα ποσά ανά δικαιούχο. Αυτά τα δεδομένα θα εμφανιστούν στην ειδική εφαρμογή, όπως επίσης οι όροι των δανείων π.χ. το επιτόκιο και όσοι συμφωνούν απλώς θα “κλικάρουν” και θα πιστώνεται το ποσό στο λογαριασμό τους.

Ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών είναι να επαναληφθεί η επιστρεπτέα προκαταβολή για μια ακόμα φορά το Μάιο.