Πλήρης η ανατροπή στον σχεδιασμό για τα ακίνητα
Σοφή αποδεικνύεται για μια ακόμα φορά η παροιμία, που λέει πως όσα φέρνει η στιγμή, δεν τα φέρνει ο χρόνος όλος. Επί περίπου ένα 12μηνο είχε καταγραφεί μια δυναμική αναγέννησης της αγοράς ακινήτων, με αύξηση τιμών σε πολλές περιοχές και προοπτική “έκρηξης” λόγω των μεγάλων επενδυτικών projects (Ελληνικό) και της δραστικής μείωσης της φορολογίας. Πλέον, όλα ανατρέπονται.
Μετά το πρώτο μούδιασμα, που προκάλεσε η επέλαση του κορωνοϊού, ήρθε η αβεβαιότητα κι εν συνεχεία η αναστολή όλων των επενδυτικών σχεδίων. Το πλήγμα και στην οικοδομή θα καταγραφεί λίαν συντόμως, καθώς το “πουσάρισμα” των προηγούμενων μηνών δεν ήταν αποτέλεσμα εγχώριας ζήτησης αλλά κυρίως ενδιαφέροντος από ξένους (Golden Visa, Ainbnb). Η Τράπεζα της Ελλάδας χωρίς να έχει συλλέξει ακόμα δεδομένα, ήδη προειδοποιεί ότι δεδομένης της υψηλής εξάρτησης της αγοράς ακινήτων από τον τουρισμό και από άλλους επιμέρους κλάδους της οικονομίας, αναμένεται ότι κατά τους πρώτους μήνες του 2020 οι τιμές των ακινήτων θα παραμείνουν στάσιμες ή και σε ορισμένες περιπτώσεις θα δεχθούν πιέσεις, το μέγεθος των οποίων θα εξαρτηθεί κυρίως από τη διάρκεια των τρεχουσών ειδικών συνθηκών.
Η ζημιά στις επενδύσεις από τον “πάγο” στην κτηματαγορά είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη, αφορά στο σχεδιασμό για ευθυγράμμιση αντικειμενικών- εμπορικών τιμών, έτσι ώστε αφενός να περιοριστούν οι στρεβλώσεις αφετέρου να αυτοχρηματοδοτηθεί η περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8%, μέσω της ένταξης περίπου 3.700 περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού.
Σε συνθήκες καραντίνας ήταν εξαρχής προφανές ότι οι πιστοποιημένοι εκτιμητές, που είχαν αναλάβει το έργο της αποτύπωσης της σημερινής κατάστασης στην αγορά ακινήτων και της εισήγησης των νέων Τιμών Ζώνης, δεν θα μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά τους. Πέρα από το πρακτικό του θέματος, δηλαδή το απαγορευτικό των μετακινήσεων, σε τέτοιες συνθήκες απόλυτης στρέβλωσης οι εισηγήσεις τους θα ήταν εσφαλμένες και ελλιπείς. Κι έτσι αποφασίστηκε να “παγώσει” η διαδικασία μέχρι νεωτέρας. Στο καλό σενάριο, όπως το περιγράφει αρμόδια πηγή του υπουργείου Οικονομικών, η διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει εκ νέου το Φθινόπωρο και να ολοκληρωθεί μέσα σε ένα μήνα. Αυτό είναι, όμως, το καλό σενάριο.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, έως τα μέσα Μαρτίου, όπου η διαδικασία κατέστη προβληματική, οι εκτιμητές είχαν παραδώσει εισηγήσεις για πάνω από το 50% των Ζωνών. Ωστόσο, όταν με το καλό βγει από τον “πάγο” η διαδικασία, είναι πολύ πιθανόν να χρειαστεί επαναξιολόγηση αυτών των εισηγήσεων, αφού είναι άγνωστο τι συνθήκες θα έχει διαμορφώσει ως τότε η επέλαση του κορωνοϊού. Επιπλέον, υπάρχει ένας ογκώδης φάκελος εισηγήσεων, όπου παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των εκτιμητών.
Γι' αυτές τις περιπτώσεις, το νέο πλαίσιο προβλέπει την αξιολόγηση των εισηγήσεων από Επιτροπή Ελέγχου, η οποία αποτελείται από τον Προϊστάμενο του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών, ως Πρόεδρο και μέλη έναν εκπρόσωπο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, έναν υπάλληλο του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών, έναν υπάλληλο του Τμήματος Λειτουργίας Πληροφοριακών Συστημάτων Διαχείρισης Γεωχωρικών Δεδομένων της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Παραγωγικής Λειτουργίας Πληροφοριακών Συστημάτων Οικονομικού Τομέα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και έναν υπάλληλο της Διεύθυνσης Φορολογικής Πολιτικής της Γενικής Γραμματείας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών.
Τρίτη και πιο σύνθετη περίπτωση είναι οι περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος, τις οποίες έχει αναλάβει ειδική Ομάδα Εργασίας. Αυτή η Ομάδα τεχνοκρατών, με τη συνδρομή υπηρεσιακών παραγόντων της ΑΑΔΕ, θα πρέπει να “κουμπώσει” τις νέες τιμές που θα ισχύσουν σε αυτές τις περιοχές, με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη δομή του ΕΝΦΙΑ, έτσι ώστε να υλοποιηθεί η δέσμευση για μείωση του φόρου κατά 8%. Ο αρχικός σχεδιασμός “πατούσε” πάνω στην εκτίμηση ότι αυτές οι περιοχές μπορούν να φέρουν στα κρατικά ταμεία γύρω στα 500 εκατ. Ευρώ. Πλέον, όλα θα πρέπει να ξαναγραφούν σε λευκή κόλλα...