Βαριά η σκιά του κορωνοϊού στους στόχους για τα «κόκκινα» δάνεια
«Και τώρα τι;». Αυτό είναι το ερώτημα που πλανάται πάνω από τα επιτελεία των τραπεζών, που παρακολουθούν με έκδηλη ανησυχία αλλά και αμηχανία τις εξελίξεις στο πεδίο της μάχης κατά του κορωνοϊού. Από τη μια, υπάρχει η πίεση αλλά και η αναγκαιότητα για διευκολύνσεις ανάλογες ή αντίστοιχες με αυτές που ανακοινώνει κάθε εβδομάδα το οικονομικό επιτελείο για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Από την άλλη, όμως, υπάρχει το «βουνό» των 68 δισ. ευρώ «κόκκινων» δανείων, που δεν προκαλεί ασφυξία μόνο στους ισολογισμούς των τραπεζών αλλά και στην ίδια την οικονομία.
Ανάλογα προβλήματα και πιέσεις αντιμετωπίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα και σε άλλες χώρες, ειδικά από τη στιγμή που οι τράπεζες πρέπει να λειτουργήσουν ως μοχλός, ως ενδιάμεσος, ως πολλαπλασιαστής των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, που σχεδιάζεται να πέσουν στην αγορά από τα Κοινοτικά Προγράμματα, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, από την ΕΚΤ. Η διαφορά είναι ότι ο δείκτης των «κόκκινων» δανείων στις υπόλοιπες χώρες βρίσκεται καθηλωμένος λίγο πιο πάνω από το 3%, ενώ στην Ελλάδα παραμένει στο 40,3%. Τι μέλλει γενέσθαι τώρα, που η οικονομία μπήκε σε καραντίνα και είναι άγνωστο πότε θα βγει και σε τι κατάσταση;
Μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις μεταξύ των επιτελείων των τραπεζών, του υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδας, έγινε σαφές ότι ο σχεδιασμός δεν μπορεί παρά να προσαρμοστεί στα δεδομένα του κορωνοϊού. Η γραμμή της ΤτΕ για διατήρηση του τελικού στόχου, δηλαδή υποχώρηση του δείκτη κάτω από το 20% ως το τέλος της επόμενης χρονιάς, φαντάζει, δε, μάλλον αισιόδοξος στόχος, ειδικά με βάση τα ποιοτικά στοιχεία από τους κλάδους της οικονομίας, πριν καν η πανδημία σαρώσει τα πάντα στο πέρασμα της.
Ειδικότερα, με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, ο δείκτης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων διαμορφώθηκε ανά χαρτοφυλάκιο σε:
• 42,4% για το στεγαστικό
• 48,7% για το καταναλωτικό
• 37,9% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο.
Εντός του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου, ο δείκτης για το χαρτοφυλάκιο τόσο των ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών επιχειρήσεων όσο και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων παραμένει ιδιαίτερα υψηλός (62% και 50,6% αντίστοιχα), ενώ συγκριτικά καλλίτερες επιδόσεις παρατηρούνται στο χαρτοφυλάκιο των μεγάλων επιχειρήσεων (20,6%) και στο χαρτοφυλάκιο των ναυτιλιακών δανείων (15,5%).
Ποια είναι η… «βόμβα»; Ο κλάδος του τουρισμού παρουσιάζει υψηλό ποσοστό ΜΕΔ (27,7%), παρά τον εξωστρεφή χαρακτήρα και την ανοδική πορεία του κλάδου και τη διευρυνόμενη συμβολή του στο ΑΕΠ τα προηγούμενα χρόνια. Τι θα συμβεί, άραγε, φέτος;
Στο οικονομικό επιτελείο έχουν γνώση αυτών των δεδομένων και γι’ αυτό εστιάζουν στο μείζον θέμα της ρευστότητας, έτσι ώστε να μη μπουν στο «κόκκινο» επιχειρήσεις που κατάφεραν να επιβιώσουν της δεκαετούς κρίσης αλλά και να διασωθούν όσες παλεύουν να κρατηθούν στον αφρό. Αντίστοιχος είναι ο προβληματισμός για επαγγελματίες και νοικοκυριά, εξ ου και η πίεση για περισσότερες και αποτελεσματικότερες διευκολύνσεις στην παρούσα, κρίσιμη φάση.
Ένα στοιχείο που δυσκολεύει, πάντως, ακόμα περισσότερο την εξίσωση είναι ότι μεγάλος αριθμός ρυθμισμένων δανείων «σκάει» πολύ γρήγορα. Συγκεκριμένα, στο 37,3% των μακροχρόνιων ρυθμίσεων και στο 66,5% των βραχυχρόνιων ρυθμίσεων, η καθυστέρηση εμφανίζεται μόλις ένα τρίμηνο μετά την εφαρμογή της ρύθμισης, ενώ τα εν λόγω ποσοστά αυξάνονται σε 40,2% και 79,3% αντίστοιχα σε χρονικό ορίζοντα ενός έτους από την εφαρμογή της ρύθμισης.