Στουρνάρας: Ρεαλιστικός ο στόχος για πλεόνασμα 2,2% το 2021

Ρεαλιστικό χαρακτήρισε ο Γιάννης Στουρνάρας τον στόχο για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 2,2% από το 2021, μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής κατά τη διάρκεια της συζήτησης επί της Ενδιάμεσης Έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2019. Όπως είπε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, με βάση τις εκτιμήσεις της ΤτΕ, «η μείωση του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα για το 2021 και το 2022, σε ένα πιο ρεαλιστικό επίπεδο από το σημερινό, κοντά στο 2,2% (από το 3,5%) δεν θα επηρέαζε ούτε κατ' ελάχιστο τη βιωσιμότητα του χρέους και θα ενίσχυε την οικονομική ανάπτυξη σε συνδυασμό με την έγκαιρη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων».

Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, υπέρ της εκτίμησης αυτής συνηγορούν η σημαντική αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων καθώς και η πρόωρη αποπληρωμή μέρους του δανείου του ΔΝΤ που ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο.

Η ελληνική οικονομία επιστρέφει σταδιακά στην κανονικότητα, τόνισε από το βήμα της αίθουσας Γερουσίας της Βουλής ο κ. Στουρνάρας, ενώ για το επίπεδο του ρυθμού ανάπτυξης στη χώρα είπε ότι για το 2019 εκτιμάται ότι ήταν 2,2%, ενώ προβλέπεται ότι θα επιταχυνθεί σε 2,5% τόσο για το 2020 όσο και για το 2021.

Ο ίδιος επισήμανε ωστόσο την ανάγκη αντιμετώπισης «με κάθε μέσο» των «υψηλών δεικτών» των «κόκκινων» δανείων.

Ειδικότερα για το σχέδιο «Ηρακλής», είπε ότι είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα, δοκιμασμένο στην Ιταλία και σε άλλες χώρες, «αλλά, λόγω του μεγάλου προβλήματος, δεν είναι επαρκές. Χρειαζόμαστε και άλλα μέσα. Πρέπει όλα τα όπλα μας να τα ρίξουμε στα “κόκκινα” δάνεια», είπε χαρακτηριστικά.

Μεταφέροντας τις συζητήσεις που είχε με ομόλογους του άλλων χωρών που αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι η συμβουλή που πήρα είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να κοιτούν το μέλλον και να μην απασχολούν πόρους με προβλήματα του παρελθόντος όπως είναι τα «κόκκινα» δάνεια. Οι τράπεζες πρέπει να απαλλαγούν «με κάθε μέσο» από τα «κόκκινα» δάνεια τόνισε ο διοικητής της ΤτΕ. Σημείωσε πάντως ότι ο «Ηρακλής» δεν είναι η μόνη μέθοδος. Υπάρχει κυρίως αυτό που κάνει το υπουργείο Οικονομικών, που επιδιώκει να εκσυγχρονίσει το πλαίσιο φερεγγυότητας και το πτωχευτικό δίκαιο. Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο βήμα από τον κάθε «Ηρακλή» και την κάθε μέθοδο της ΤτΕ επισήμανε ο κ. Στουρνάρας: Για πρώτη φορά αισθάνομαι ότι έχουμε ολοκληρωμένο πλαίσιο, τόνισε.

Προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι από την υποχώρηση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας και να αντιμετωπιστούν οι μελλοντικές προκλήσεις, ο διοικητής της ΤτΕ πρότεινε τις ακόλουθες προτεραιότητες στην οικονομική πολιτική:

1ον Η εφαρμογή μιας μακροχρόνιας δημοσιονομικής πολιτικής και ενός δημοσιονομικού μίγματος που θα αποβλέπουν στην ταχεία μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, χωρίς όμως να αποτελούν εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη.

2ον Η ριζική αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τραπεζικό τομέα, με τα συστημικά μέσα που προαναφέρθηκαν και τον εκσυγχρονισμό και την ενιαιοποίηση του καθεστώτος αφερεγγυότητας, που η κυβέρνηση επεξεργάζεται και πρόκειται να εφαρμόσει εντός του α’ εξαμήνου του 2020.

3ον Η ενίσχυση του “τριγώνου της γνώσης”, δηλ. της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας, με την υιοθέτηση πολιτικών και μεταρρυθμίσεων που ενθαρρύνουν την έρευνα, διευκολύνουν τη διάδοση της τεχνολογίας, τονώνουν την επιχειρηματικότητα και ενισχύουν τους δεσμούς μεταξύ επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων.

4ον Η αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας. Τα ποσοστά ανεργίας των νέων, των γυναικών και των μακροχρόνια ανέργων παραμένουν υψηλά και αναδεικνύουν την ανάγκη διατήρησης της ευελιξίας της αγοράς εργασίας αφενός και εφαρμογής επιπρόσθετων στοχευμένων πολιτικών στήριξης της απασχόλησης για αυτές τις ομάδες αφετέρου.

5ον Η αντιστροφή του brain drain, δηλαδή της μαζικής φυγής στο εξωτερικό ενός σημαντικού τμήματος του ανθρώπινου δυναμικού με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, δεξιότητες και επαγγελματικά προσόντα. Το φαινόμενο αυτό επηρέασε σημαντικά το μέγεθος και την ποιότητα του εργατικού δυναμικού, επιδείνωσε τους δημογραφικούς δείκτες της χώρας και διεύρυνε το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης δεξιοτήτων. Συνεπώς, η χάραξη και η αξιόπιστη εφαρμογή μιας ολιστικής εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής που θα βασίζεται στην ενδελεχή ανάλυση των κλάδων παραγωγής με σκοπό την ταυτοποίηση των απαιτούμενων δεξιοτήτων υψηλής εξειδίκευσης είναι προτεραιότητα για την αναστροφή του φαινομένου (“brain regain”).

6ον Η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής τους ώστε να καλύπτουν το σύνολο των τομέων όπου υστερεί η Ελλάδα σε σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας. Ενδεικτικά, οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, την επιτάχυνση των διαδικασιών για την απόκτηση (μέσω αγοραπωλησίας) και εγγραφή εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων και για την έκδοση οικοδομικών αδειών και τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι η κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει ένα δυναμικό ξεκίνημα και έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και οικονομικών πολιτικών, πολύ πιο φιλόδοξο από το πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς, εστιάζοντας στην επανεκκίνηση εγκεκριμένων εμβληματικών επενδυτικών έργων, στην επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, στην προσέλκυση επενδύσεων, στην αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης και στη μείωση της φορολογίας. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια ήδη αποδίδει καρπούς, καθώς έχει οδηγήσει στην αποκλιμάκωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων και έχει γίνει δεκτή με θετικά σχόλια από τους διεθνείς επενδυτές και τους Ευρωπαίους εταίρους.

Η αποφασιστική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και η επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα ενισχύσουν περαιτέρω την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και θα συμβάλουν στην αναβάθμιση του αξιόχρεου του ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα. Επίσης, θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και μέσω αυτής την ανταγωνιστικότητα και το μακροχρόνιο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, αντισταθμίζοντας έτσι τις επιπτώσεις των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων στο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης.

Όπως είπε, οι πολιτικές αυτές κρίνονται προς τη σωστή κατεύθυνση και συμβαδίζουν με τις προτάσεις που έχει καταθέσει η Τράπεζα της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια. Θα πρέπει μάλιστα, όπως είπε, οι μεταρρυθμίσεις να συνεχιστούν με την ίδια ένταση και στο προσεχές διάστημα, ενώ είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής τους με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με τίτλο «Η Ελλάδα μπροστά». Έτσι καλύπτεται το σύνολο των τομέων όπου υστερεί η Ελλάδα σε σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους της. Αυτό θα βοηθήσει να αντισταθμιστούν οι κίνδυνοι από μια εντονότερη του αναμενόμενου παγκόσμια επιβράδυνση και να κεφαλαιοποιηθούν οι θετικές προσδοκίες που έχουν διαμορφωθεί στο εσωτερικό, αλλά και στις διεθνείς αγορές. Επίσης, θα καταστήσει εφικτή την επιτάχυνση των εγχώριων και ξένων άμεσων επενδύσεων, την αναβάθμιση του αξιόχρεου των ελληνικών κρατικών ομολόγων και τη συμπερίληψή τους στο νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Μια τέτοια εξέλιξη θα μειώσει περαιτέρω το κόστος δανεισμού για το Ελληνικό Δημόσιο, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στη ζώνη του ευρώ και τις θέσεις που έχουν εκφράσει τόσο η ΕΚΤ όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέρ της δημοσιονομικής επέκτασης, αλλά και τις σχετικά περιοριστικές δημοσιονομικές, νομισματικές και χρηματοπιστωτικές συνθήκες που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η Ελλάδα σε σύγκριση με όλες τις άλλες χώρες-μέλη της ζώνης του ευρώ ως συνέπεια της κρίσης χρέους που πέρασε, θα πρέπει να καταστεί δυνατόν, τόνισε, σε συμφωνία και συνεννόηση με τους Ευρωπαίους εταίρους, να μειωθούν οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα. Οι χαμηλότεροι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτρέψουν περαιτέρω μείωση της φορολογίας και ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων.

Κάτι τέτοιο, σε συνδυασμό με την επιτάχυνση και διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, θα έχει ευνοϊκές επιδράσεις στο δυνητικό προϊόν και στη μακροχρόνια βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, κατέληξε ο κ. Στουρνάρας.