Ανοίγει ο δρόμος για έγκριση του Προϋπολογισμού

Αυξημένο κατά 3 δισ. ευρώ έναντι του στόχου εμφανίζεται το πρωτογενές πλεόνασμα κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου λόγω των καλύτερων επιδόσεων των φορολογικών εσόδων και της συγκράτησης των δαπανών τον Σεπτέμβριο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο, το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 4,479 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,467 δισ. ευρώ. Τον Σεπτέμβριο τα φορολογικά έσοδα υπερέβησαν τον στόχο κατά 193 εκατ. ευρώ, ενώ το σύνολο των εσόδων εμφανίζεται μειωμένο κατά 823 εκατ. ευρώ λόγω των μειωμένων εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από τα περιορισμένα αιτήματα που υποβλήθηκαν στην ΕΕ λόγω των εκλογών.

Παράλληλα, όπως ανέφερε ο ο υφυπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης σήμερα η κυβέρνηση στέλνει στην Ευρωπαική Επιτροπή το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2020. Ο υφυπουργός ευχαρίστησε τους θεσμούς τονίζοντας την εξαιρετικά παραγωγική διαδικασία στην αξιολόγηση του προσχεδίου. Πλέον αναμένεται η επίσημη απάντηση των θεσμών επί του προσχεδίου. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν οτι δεν θα υπάρξει νέα επικοινωνία για την αξιολόγηση, γεγονός που ερμηνεύεται ως συμφωνία των δύο πλευρών για τον προϋπολογισμό του 2020.

Σύμφωνα με αξιωματούχους του υπουργείου Οικονομικών το προσχέδιο που απεστάλη σήμερα στην Κομισιόν περιλαμβάνει αλλαγές στην ποσοτικοποίηση ορισμένων μεγεθών των προβλέψεων που υπήρχαν στο αρχικό προσχέδιο. Αλλαγές, οι οποίες δεν αφορούν τους βασικούς δημοσιονομικούς στόχους, ούτε την πρόβλεψη για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2020 που παραμένει στο 2,8%.

Οι αλλαγές αυτές αφορούν στις εκτιμήσεις για έσοδα από τις 120 δόσεις, τα έσοδα από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, από την αναθεώρηση των δαπανών ενώ νέα πρόβλεψη περιλαμβάνεται για τα έσοδα από τις άδειες για τα τυχερά παιγνίδια, αφού το μέτρο αυτό δεν είχε αποφασισθεί όταν καταρτίζονταν το προσχέδιο. Σε ό,τι αφορά τις εισπράξεις από την ένταξη των οφειλετών στην ρύθμιση των 120 δόσεων από τον Μάιο έως σήμερα ανέρχονται τα 400 εκατ. ευρώ. Για το 2020 στο προσχέδιο έχουν εγγραφεί έσοδα ύψους 300 εκατ. ευρώ.

Επόμενο βασικό βήμα μετά την οριστικοποίηση των μεγεθών του προσχεδίου είναι η κατάθεση του προϋπολογισμού του 2020 τον Νοέμβριο. Στα μέσα Νοεμβρίου, στο υπουργείο Οικονομικών, θα έχουν σαφή εικόνα για την υπέρβαση που θα σημειωθεί τελικά επί του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019. Με βάση τα στοιχεία που θα προκύψουν θα ληφθούν και οι αποφάσεις σχετικά με την διανομή της υπέρβασης σε οικονομικά ασθενέστερες ομάδες, όπως άλλωστε έχει προαναγγείλει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το υπερπλεόνασμα εξετάζεται να καλυφθούν και άλλες υποχρεώσεις του κράτους όπως οι οφειλές προς τη ΔΕΗ για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (ΥΚΩ).

Ένα από τα θέματα τα οποία πρέπει να διευκρινισθούν το επόμενο διάστημα είναι και η πρόβλεψη που περιλαμβάνεται στο προσχέδιο για εφάπαξ μέτρα μείωσης του φόρου εισοδήματος επιχειρήσεων ύψους 134 εκατ. ευρώ για το 2019. Δηλαδή με ποιον τρόπο θα υλοποιηθεί αυτή η ελάφρυνση.

Σημειώνεται ότι η αύξηση της επιδότησης για το πετρέλαιο θέρμανσης έχει ήδη εγγραφεί στον προϋπολογισμό και δεν θα καλυφθεί από την υπέρβαση επί του στόχου του εφετινού πλεονάσματος. Σημειώνεται ότι το κονδύλι για το επίδομα θέρμανσης, όπως έχει ήδη προαναγγελθεί, θα είναι αυξημένο κατά 10 εκατ. ευρώ συγκριτικά με πέρυσι. Οι αποφάσεις σχετικά με τα κριτήρια διάθεσης του πετρελαίου καθώς και για τον χρόνο καταβολής του θα προβλέπονται σε απόφαση του υπουργείου Οικονομικών που αναμένεται να ανακοινωθεί πολύ σύντομα.

Υπενθυμίζεται ότι ήδη η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει πως το επίδομα θέρμανσης εφέτος, όχι μόνο θα είναι αυξημένο αλλά θα δοθεί και προκαταβολικά στους δικαιούχους.

Σε ό,τι αφορά το θέμα των αναδρομικών και των αποφάσεων του ΣτΕ στο υπουργείο Οικονομικών τηρούν στάση αναμονής.

Όπως διευκρινίζουν αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών πρώτα θα πρέπει να καθαρογραφούν οι αποφάσεις του ΣτΕ για να υπάρξει πλήρης εικόνα, μετά να γίνουν αναλογιστικές μελέτες και μετά να υπάρξει νόμος. «Δεν προκύπτουν αναδρομικά χωρίς νόμο» διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές.

Για το θέμα του δεκάμηνου από την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ για τους συνταξιούχους το 2015 ως και τον Μάιο του 2016 που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος Κατρούγκαλου αναφέρουν ότι το θέμα αυτό δεν έχει τελεσιδικήσει. Όπως προσθέτουν το διάστημα του 10μηνου δεν περιλαμβάνεται στις αποφάσεις που εκδόθηκαν από το ΣτΕ.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 114 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 3.437 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 1.458 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 4.479 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.467 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2.523 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 38.531 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.600 εκατ. ευρώ ή 4,3 % έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.

Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στα κάτωθι γεγονότα:

Είσπραξη ποσού 1.119 εκατ. ευρώ που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.

Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019 που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2019.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 42.047 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.944 εκατ. ευρώ ή 4,8 % έναντι του στόχου.

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.517 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 344 εκατ. ευρώ από το στόχο (3.172 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.571 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 796 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.401 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 823 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, παρά το γεγονός ότι τα έσοδα στην κατηγορία «Φόροι» εμφανίζονται αυξημένα κατά 193 εκατ. ευρώ (προσωρινά στοιχεία).

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.937 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 798 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 44 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 840 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, επηρεαζόμενο από γραφειοκρατικές καθυστερήσεις κατά τη διάρκεια της εκλογικής περιόδου και των επόμενων εβδομάδων.

Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2019 ανήλθαν σε 537 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 25 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (511 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2019 ανήλθαν στα 38.644 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.723 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (40.367 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 306 εκατ. ευρώ,

β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 542 εκατ. ευρώ και

γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου, πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 232 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με την μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές.

Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Σεπτέμβριο του 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 326 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»). Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για την χορήγηση της 13ης σύνταξης.

Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά την διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 965 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.055 εκατ. ευρώ κυρίως για την χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,

β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 612 εκατ. ευρώ και

γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 676 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 827 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.926 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 758 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, κυρίως λόγω:

α) της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 162 εκατ. ευρώ,

β) των μειωμένων δαπανών για τόκους κατά 101 εκατ. ευρώ και

γ) των μειωμένων συνολικών μεταβιβάσεων σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης κατά 390 εκατ. ευρώ.