Διπλή εμπλοκή για το ΥΠΟΙΚ από την «έκρηξη» του πετρελαίου
Στη χειρότερη δυνατή συγκυρία για το ελληνικό οικονομικό επιτελείο, κλιμακώνεται η ένταση στην Αραβική Χερσόνησο, καθώς το υπουργείο Οικονομικών μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα πρέπει να καταλήξει στο βασικό σενάριο για το ΑΕΠ της επόμενης χρονιάς άρα και στις προβλέψεις των φορολογικών εσόδων, καθώς και στο πώς μπορεί να αξιοποιηθεί ο όποιος δημοσιονομικός χώρος για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται σε βασικό σενάριο ΑΕΠ κοντά στο 3%, λαμβάνοντας πολύ θετικά μηνύματα και από την αγορά. Όπως σημειώνουν, μάλιστα, αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, “όλες οι εξαγγελίες θα έχουν θετικό πρόσημο για το ΑΕΠ”. Πλέον, μετά την επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Σ. Αραβία, τη βίαιη αντίδραση των αγορών και τις προβλέψεις ακόμα για μακροχρόνιες διαταραχές στις εξαγωγές του μαύρου χρυσού, στο οικονομικό επιτελείο είναι πολύ πιθανόν να χρειαστεί να επανεξετάσουν τις παραμέτρους αυτού του βασικού σεναρίου.
Τον περσινό Οκτώβριο, η τιμή του Brent βρισκόταν στα πολύ υψηλά επίπεδα των 84,15 δολαρίων. Περίπου δυόμιση μήνες αργότερα, η τιμή είχε “βουτήξει” στα 52,13 δολάρια, τον περασμένο Μάιο είχε “σκαρφαλώσει” στα 72 δολάρια, ενώ στις αρχές Αυγούστου είχε υποχωρήσει εκ νέου στα επίπεδα των 58-59 δολαρίων, δικαιώνοντας τις εκτιμήσεις ότι ο συνδυασμός υπερπροσφοράς- χαμηλής ζήτησης, θα κρατήσει τις τιμές σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Πλέον, όλοι αυτοί οι υπολογισμοί κινδυνεύουν να πάνε περίπατο, μαζί και ο σχεδιασμός στην Αθήνα.
Το Πρόγραμμα Σταθερότητας, που είχε στείλει η προηγούμενη κυβέρνηση στις Βρυξέλλες τον Απρίλιο, ήταν ευθυγραμμισμένο με τις εκτιμήσεις των Ευρωπαίων ως προς την τάση των διεθνών τιμών του πετρελαίου κι έτσι ο σχεδιασμός του 2020 είχε “χτιστεί” πάνω στην παραδοχή ότι η μέση τιμή του Brent δεν θα ξεπεράσει τα 65 δολάρια. Ωστόσο, αυτή η παραδοχή τελεί, πλέον, υπό την αίρεση ότι δεν θα επιβεβαιωθούν οι αυξανόμενες αναλύσεις για μακροχρόνια διαταραχή στις εξαγωγές πετρελαίου, που μπορεί να οδηγήσουν την τιμή του στα επίπεδα των 75-79 δολαρίων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το ενδεχόμενο υψηλού κόστους ενέργειας σε περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης ή και ύφεσης, είναι προφανές τι πρόβλημα μπορεί να δημιουργήσει και στην Αθήνα. Είναι ενδεικτικό ότι τα σενάρια εργασίας των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών κινούνται πάνω στην παραδοχή ότι για κάθε 10 δολάρια πάνω από το σενάριο βάσης για την τιμή του πετρελαίου, το ΑΕΠ “ροκανίζεται” κατά περίπου 0,3 μονάδες. Η ζημιά σε αυτήν την περίπτωση είναι οφθαλμοφανής.
Πέρα, όμως, από τις δυσκολίες στην εκπόνηση του μακροοικονομικού σεναρίου, στο οικονομικό επιτελείο θα βρεθούν μπροστά στην ανάγκη ενίσχυσης των πιο αδύναμων νοικοκυριών, απέναντι σε μια σημαντική αύξηση των τιμών του πετρελαίου, άρα και του πετρελαίου θέρμανσης. Αυτό που σημειώνουν αρμόδιες πηγές είναι ότι ασφαλείς αποφάσεις π.χ. για την αύξηση του επιδόματος θέρμανσης, δεν μπορούν να ληφθούν πριν από τις αρχές Νοεμβρίου, έτσι ώστε να υπάρχει σαφέστερη εικόνα για το αν υπάρχει ή όχι δημοσιονομικός χώρος, δηλαδή υπερπλεόνασμα, για φέτος. Σε μια τέτοια περίπτωση, είναι πολύ πιθανόν η κυβέρνηση να κινηθεί στη λογική των δύο προηγούμενων ετών, όταν ενισχύθηκαν αναδρομικά οι δικαιούχοι της προηγούμενης χρονιάς. Υπενθυμίζεται ότι το σχετικό κονδύλι έχει περιοριστεί σε λιγότερα από 60 εκατ. ευρώ.