Πόσο στοιχίζουν πραγματικά τα φθηνά ρούχα;
Οι Ιταλοί, αλλά και οι Γάλλοι, θεωρούν τους εαυτούς τους ως τους πιο μοδάτους ανθρώπους στην Ευρώπης, ωστόσο, σύμφωνα με το δίκτυο BBC, οι Βρετανοί είναι αυτοί που ξοδεύουν τα περισσότερα χρήματα για ρούχα. Οι Βρετανοί ξοδεύουν περισσότερα χρήματα από τους άλλους ευρωπαίους και τα πενταπλάσια σε σχέση με αυτά που ξόδευαν τη δεκαετία του ’80.
Οι καταναλωτές έχουν αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να αγοράσουν ένα μπικίνι με ένα ευρώ, καθώς η παγκοσμιοποίηση έριξε τις τιμές της παραγωγής και έδωσε περισσότερες επιλογές. Όμως, ποιο είναι το πραγματικό κόστος των καταναλωτικών μας συνηθειών; Και πόσο επιβαρύνει το περιβάλλον;
Οι εταιρείες λιανικής βρέθηκαν υπό πίεση να φτιάξουν προϊόντα μόδας σαν αυτά που υπήρχαν στις πασαρέλες, αλλά σε χαμηλές τιμές, και ταυτόχρονα να καταγράψουν κέρδη για τους επενδυτές τους.
Τον περασμένο Απρίλιο έκλεισαν έξι χρόνια από την τραγωδία στο Μπανγκλαντές όπου 1.138 εργαζόμενοι σκοτώθηκαν όταν κατέρρευσε το εργοστάσιο της Rana Plaza. Τότε, υπό το βάρος της διεθνούς κατακραυγής, οι εταιρείες λιανικής δέχτηκαν ισχυρές πιέσεις να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας για τους υπαλλήλους τους στις φτωχές χώρες. Μεγάλες εταιρείες, όπως η H&M και η Converse, άρχισαν να δημοσιεύουν και λίστες με τους προμηθευτές τους απαντώντας στις εκκλήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια.
Όταν, όμως αυξήθηκαν οι μισθοί στο Μπαγκλαντές, οι εταιρείες αναζήτησαν αλλού φθηνό εργατικό δυναμικό ώστε να διατηρήσουν το κόστος σε χαμηλά επίπεδα. Στην Αιθιοπία, για παράδειγμα, οι μισθοί είναι τρεις φορές κάτω από του Μπαγκλαντές και κυμαίνονται στα 7 δολάρια την εβδομάδα, τα οποία δεν αρκούν για να ζήσουν οι εργάτες.
ΜΚΟ ανά τον κόσμο καταγγέλλουν ότι οι εταιρείες δεν πληρώνουν – ως οφείλουν – τις υπερωρίες, ενώ πολλές γυναίκες αποκαλύπτουν ότι οι προϊστάμενοί τους έπιαναν τις κοιλιές τους για να δουν αν είναι έγκυες.
Υπάρχουν Μη Κοιβερνητικές Οργανώσεις που ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να ζητούν από τις εταιρείες λιανικής περισσότερες λεπτομέρειες για το πού φτιάχνονται τα ρούχα τους και τα χρήματα που πληρώνουν στους εργαζομένους τους.
Ένα μεγάλο ερώτημα στον τομέα ένδυσης είναι και το περιβαλλοντικό κόστος. Μελέτες έχουν δείξει ότι η παρασκευή υφάσματος συμβάλει περισσότερο στην κλιματική αλλαγή από την αεροπλοΐα και τη ναυτιλία, συνδυαστικά. Οι συνέπειες μάλιστα είναι ορατές σε κάθε στάδιο της δημιουργίας ενός ρούχου, από την παραγωγή έως τη μεταφορά και την πώληση του.
Σε έκθεση που παραδόθηκε στην αρμόδια περιβαλλοντική επιτροπή του βρετανικού Κοινοβουλίου τονίζεται ότι η παραγωγή μίας μπλούζας ή ενός τζιν χρειάζεται έως και 20.000 λίτρα νερού. Ένα μπλουζάκι από πολυεστέρα έχει πολύ μεγαλύτερο αποτύπωμα.
Η Επιτροπή πρότεινε διάφορους τρόπους ανακύκλωσης των ρούχων – πχ. μείωση ΦΠΑ στη μεταποίηση – ωστόσο περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν ότι η μόνη σοβαρή πολιτική θα ήταν να πειστούν οι καταναλωτές να αγοράζουν λιγότερα ρούχα.
Δεδομένου, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει σαφής πολιτική κατεύθυνση, πολλές εταιρείες λιανικής παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους. Η Zara, για παράδειγμα, έχει ανακοινώσει ότι θα έχει μετατρέψει το 100% της παραγωγής της σε οικολογική έως το 2025. Εταιρείες, όπως η H&M και η M&S, μελετούν αντίστοιχες κινήσεις, δεδομένου ότι ποτέ το ζητούμενό τους δε θα είναι να σταματήσουν οι καταναλωτές να αγοράζουν, αλλά αντιθέτως προσπαθούν να πείσουν τους καταναλωτές να αγοράζουν όσο γίνεται περισσότερο.