Υπερπλεόνασμα 1,8 δισ. βλέπει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής
Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων που πραγματοποίησε το Γραφείο Κρατικού Προϋπολογισμού στη Βουλή, για το εννεάμηνο καταγράφεται δημοσιονομική επίδοση που είναι βελτιωμένη κατά 1 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017.
Χωρίς απρόοπτα στο διάστημα που απομένει, το έτος μπορεί να κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα στο 4,5% του ΑΕΠ, εξέλιξη που θα δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο της τάξης του 1,8 δισ. Αφαιρώντας ένα ποσό περίπου 200 εκατ. ευρώ που θα λειτουργήσει ως αποθεματικό, η κυβέρνηση μπορεί -τουλάχιστον θεωρητικά- να διανείμει περίπου 1,5 δισ. ευρώ με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος.
Το Γραφείο δεν συμμερίζεται την άποψη πως η επίδοση αυτή είναι αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης, καθώς επικαλείται στοιχεία του ΟΟΣΑ σύμφωνα με τα οποία η χώρας μας βρίσκεται στη μέση της Ευρωζώνη ως προς τις φορολογικές επιβαρύνσεις. Συγκεκριμένα, οι φόροι και άλλες εισφορές αντιστοιχούν στο 38,6 του ελληνικού ΑΕΠ έναντι του 37,3% που είναι ο μέσος όρος.
Ωστόσο, η ίδια έκθεση διαπιστώνει πως η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια σε φόρους που επιβάλονται σε προϊόντα και υπηρεσίες (μέσω ΦΠΑ, Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης κ.τ.λ). Η χώρα μας βρίσκεται στην πρώτη θέση της σχετικής κατάταξης με 15,8%. Επίσης, κατά την περίοδο 2007-2016 εμφάνισε την μεγαλύτερη αύξηση εσόδων προς ΑΕΠ στην Ευρωζώνη, κατά 7,4 μονάδες, ως αποτέελσμα των μνημονιακών μέτρων.
Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού, τα υπερπλεονάσματα είναι αποτέλεσμα της σταθερής υποεκτίμησης από τους εταίρους των μέτρων που ελήφθησαν στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αύξηση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ στο 24% από 23%, που είχε υπολογιστεί πως θα αποφέρει 400 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, ευθύνη έχουν και οι ελληνικές αρχές που επέτειναν το κλίμα αβεβαιότητας λόγω των καθυστερήσεων στις αξιολογήσεις.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού βλέπει, επίσης, κλιμάκωση των δημοσιονομικών πιέσεων υπό το βάρος των δικαστικών αποφάσεων που ακυρώνουν εφαρμοσμένες μισθολογικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις. Δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο, σημειώνει το Γραφείο, για ποιο λόγο οι περικοπές ήταν συνταγματικές σε κάποιες κατηγορίες δημόσιων λειτουργών αλλά αντισυνταγματικές σε κάποιες άλλες. Πάντως, το Γραφείο δεν διαβλέπει κίνδυνο να διογκωθούν οι υποχρεώσεις του Δημοσίου εξαιτίας των συγκεκριμένων διεκδικήσεων.
Το Γραφείο απευθύνει προειδοποιήσεις και για επιπτώσεις από το πολιτικό πεδίο, καθώς το άνοιγμα του εκλογικού κύκλου θα εντείνει τον πολιτικό ανταγωνισμό που ίσως εκπέμψει αντιφατικά μηνύματα αναφορικά με την τήρηση των δεσμεύσεων. Πάντως, οι συντάκτες της έκθεσης του Γραφείου κρίνουν πως από τις μέχρι στιγμής εξαγγελίες τόσο της κυβέρνησης όσο και της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν κινδυνεύει ο στόχος για πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ.
Σε αναμονή των αποφάσεων για τις συντάξεις, το Γραφείο παρατηρεί πως θα συνιστούσε πολύ αρνητική εξέλιξη αν η πρώτη μεταμνημονιακή έκθεση αξιολόγησης ανασχέσει την εκταμίευση της πρώτης δόσης των 600 εκατ. από τα κέρδη του Ευρωσυστήματος. Από την άλλη, αν επρόκειτο για απλή αναβολή, τότε τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Η τοποθέτηση αυτή έγινε με φόντο τις πληροφορίες, που αναφέρουν ότι οι Ευρωπαίοι καταγράφουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση εκκρεμοτήτων από τις μνημονιακές «ουρές».