«Καμπανάκι» για μείωση τουριστών το 2019

Η διεθνής οικονομική αβεβαιότητα θα επηρεάσει φέτος αρνητικά τις ροές τουριστών προς την Ελλάδα και δεν αποκλείεται να σημειωθεί η πρώτη μείωση επισκεπτών ύστερα από αρκετά χρόνια, επισημαίνει το Ινστιτούτο ΣΕΤΤΕ, υπογραμμίζοντας ότι η θωράκιση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού μας προϊόντος αποτελεί ασπίδα στο επιδεινούμενο κλίμα στην παγκόσμια οικονομία.

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΣΕΤΤΕ για τις τάσεις στον ελληνικό τουρισμό, οι διεθνείς εξελίξεις δημιουργούν αβεβαιότητα που επιδρά αρνητικά τόσο στις προσδοκίες ανάπτυξης όσο και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη.

Η μείωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε όλες τις κύριες χώρες προέλευσης του εισερχόμενου τουρισμού στη χώρα μας, μπορεί να επιδράσει αρνητικά τόσο ως προς τον προγραμματισμό του μεγέθους της δαπάνης τους για διακοπές όσο και στις επιλογές τους ως προς τις χώρες-προορισμούς.

Οι παραπάνω εξελίξεις σε συνδυασμό με κάποιες - αρχικές ακόμα - ενδείξεις για μείωση της ζήτησης για ταξίδια, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τον ελληνικό τουρισμό που καθιστούν ακόμη πιο επιτακτική τη συγκρότηση μιας μακροπρόθεσμης εθνικής στρατηγικής για την αναβάθμιση και ωρίμανση του τουριστικού προϊόντος της χώρας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητά του, καθώς και την λειτουργία και διαχείριση των προορισμών και την αναβάθμιση των υποδομών τους μέσω της συνεργασίας και ανάπτυξης συνεργειών μεταξύ των αρμόδιων ή συναρμόδιων φορέων.

Τα τελευταία έξι χρόνια ο εισερχόμενος τουρισμός στην Ελλάδα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη: οι αφίξεις αυξήθηκαν από 16,9 εκ. το 2012 σε 33,1 εκ. το 2018 ενώ οι εισπράξεις αυξήθηκαν αντίστοιχα από € 10,4 δισ. σε € 16,1δισ. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτή διαδραμάτισε το ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον στις αγορές μας, που επέτρεψε στους κατοίκους των χωρών αυτών να ταξιδέψουν στο εξωτερικό με μεγαλύτερη συχνότητα και συχνά μεγαλύτερη δαπάνη.

Οι ευνοϊκές συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία δεν προβλέπεται να διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα με την διεθνή οικονομία να εισέρχεται σε φάση αβεβαιότητας και επιβράδυνσης, ενδεχομένως δε και ύφεσης.

Σε ένα τέτοιο κλίμα δεν θα προκαλέσει έκπληξη να αντιστραφεί η αυξητική πορεία των τουριστικών μεγεθών του εισερχόμενου τουρισμού προς την Ελλάδα.

Η μείωση των αφίξεων (-2,0%), της Μέσης κατά Κεφαλήν Δαπάνης (-4,3%) και των εισπράξεων (-6,2%) από την Βρετανία το 2018 ίσως να είναι μια πρώτη ένδειξη του πώς η οικονομική αβεβαιότητα, εν προκειμένω του BREXIT, σε συνδυασμό με την ασθενέστερη οικονομική δυνατότητα, στην περίπτωση της Βρετανίας λόγω της υποτίμησης της λίρας, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του τουριστικού ρεύματος και των τουριστικών εισπράξεων.

Πώς μπορούν να αντιδράσουν οι τουριστικοί φορείς της Ελλάδας, δημόσιοι και ιδιωτικοί, στα νέα δεδομένα; Πρόσφατες μελέτες του ΙΝΣΕΤΕ ανέδειξαν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά του ελληνικού τουρισμού:

• Είναι καίριας σημασίας δραστηριότητα για την ελληνική οικονομία και κοινωνία, συνεισφέροντας άμεσα το 11,7 % και  συνολικά το 26% ως 31% του ΑΕΠ και κατά την αιχμή (Q3) άμεσα το το16,7% και συνολικά το 37% ως 44% της απασχόλησης,
• Ανταγωνίζεται ευθέως τις σημαντικότερες Ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Πορτογαλία). Οι τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα δαπανούν αντίστοιχα ποσά όπως και αυτοί που επισκέπτονται τους ανταγωνιστές μας, άρα έχουν και αντίστοιχες απαιτήσεις.
• Σε ένα διεθνές περιβάλλον, που ο ανταγωνισμός θα εντείνεται και λόγω των δυσμενέστερων οικονομικών συνθηκών στις αγορές μας, η διατήρηση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού και του ελληνικού τουριστικού προϊόντος πρέπει να αποτελεί διαρκή στόχο ώστε να μπορεί να εξακολουθήσει να συνεισφέρει στην ελληνική οικονομία και στην ελληνική κοινωνία.

Η υπηρέτηση αυτού του στόχου απαιτεί:

• Παροχή υπηρεσιών με συνέπεια και ποιότητα – η διαρκής υπεροχή του ελληνικού ξενοδοχειακού κλάδου έναντι των ανταγωνιστών αποτελεί μια θετική ένδειξη προς αυτήν την κατεύθυνση, δεδομένης της σημασίας της διαμονής στην συνολική τουριστική εμπειρία. Δεν αρκεί όμως από μόνη της και είναι απαραίτητη μια «πανστρατιά» των παρόχων υπηρεσιών προς τους τουρίστες γιαπ οιοτικές υπηρεσίες «value for money».
• Διαχείριση προορισμών που κατ’ ελάχιστον χρειάζεται: Βελτίωση των υποδομών που είναι αυτονόητες σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα, αλλά δυστυχώς συχνά είναι ανεπαρκείς στην χώρα μας: ορθή διαχείριση των απορριμμάτων και υγρών αποβλήτων – ενεργειακή και υδατική επάρκεια – Διαχείριση του χώρου και του περιβάλλοντος – αστική συγκοινωνία, βελτίωση επιλεγμένων υποδομών, όπως τα λιμάνια και η ασφάλεια του οδικού δικτύου στα περισσότερα νησιά, συνέργειες μεταξύ των τουριστικών φορέων για ανάδειξη συμπληρωματικότητας των επιμέρους δραστηριοτήτων και υποδομών για την δημιουργία ενός πιο σύνθετου και ελκυστικού προϊόντος.
• Φορολογικό πλαίσιο που δεν θα επιβαρύνει την ανταγωνιστικότητα με υψηλή φορολογία επί τωντιμών (ΦΠΑ, φόρος διαμονής).
• Επενδυτικό περιβάλλον που, κατ’ ελάχιστον, δεν θα είναι εχθρικό προς νέες επενδύσεις. Κομβική σημασία προς την κατεύθυνση αυτή έχει η αποσαφήνιση και απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης για επενδύσεις και λειτουργία των επιχειρήσεων. Η  βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μέσω συντονισμένων ενεργειώνενταγμένων στο ανωτέρω πλαίσιο, όχι μόνον θα βοηθήσει να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις από ένα πιθανά δυσμενέστερο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, αλλά και θα του επιτρέψουν να είναι σε ισχυρότερη θέση όταν αυτό ανακάμψει.