Αυστηρή προειδοποίηση ESM: Μην ανατρέψετε μεταρρυθμίσεις

Ως έτος "ορόσημο" χαρακτηρίζει το 2018 η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, κυρίως λόγω της εξόδου της Ελλάδας από το μνημόνιο τον περασμένο Αύγουστο. Ταυτόχρονα, όμως, ο ESM, που απηχεί τις απόψεις του Eurogroup, στέλνει αυστηρό μήνυμα στα ελληνικά πολιτικά κόμματα, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, τονίζοντας ότι δεν πρέπει να ανατραπούν οι δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις, ούτε και να αλλάξει ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα (3,5% του ΑΕΠ ως το 2022).

Ο ESM επισημαίνει πως η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε αναπτυξιακές πολιτικές που θα οδηγήσουν σε περισσότερες επενδύσεις και να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί, όπως οι αλλαγές στα εργασιακά και η μείωση του αφορολόγητου, ενώ τονίζει πως η χώρα δεν έχει ανάγκη από επιδόματα.

Στον πρόλογο της έκθεσης, ο διευθυντής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ αναφέρει ότι ο μηχανισμός έφθασε σε δύο ορόσημα το 2018, καθώς η Ελλάδα εξήλθε με επιτυχία τον Αύγουστο από το πρόγραμμά της, ύστερα από περισσότερα από οκτώ χρόνια παραμονής σε καθεστώς χρηματοδοτικής υποστήριξης, ενώ η Ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής αποφάσισε τον Δεκέμβριο μέτρα εμβάθυνσης της νομισματικής ένωσης, στα οποία περιλαμβάνονται και μέτρα ενίσχυσης του ESM.

Για την οικονομική βοήθεια που δόθηκε στην Ελλάδα, ο ESM σημειώνει πως η Αθήνα έχει συμφωνήσει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις και να διατηρεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% μέχρι το 2022, και υπογραμμίζει πως: «Η Ελλάδα ολοκλήρωσε επιτυχώς το πρόγραμμα και με δάνεια ύψους 204 δισ. ευρώ από ESM και ΕFSF είναι ο αποδέκτης της μεγαλύτερης οικονομικής στήριξης στα χρονικά» υπενθυμίζει ο ESM στην έκθεση, ενώ επισημαίνει ότι χάρη στα χαμηλά επιτόκια και τις μακράς διαρκείας ωριμάνσεις του χρέους, η χώρα εξοικονόμησε 13 δισ. ευρώ μόνο για τον προϋπολογισμό του 2018, συγκριτικά με το τι θα σήμαινε ο δανεισμός από την αγορά. Το ποσό αντιστοιχεί στο 7% του ελληνικού ΑΕΠ, ενώ ανάλογη θα είναι η εξοικονόμηση και τα επόμενα χρόνια «σε μία άνευ προηγουμένου πράξη αλληλεγγύης από τα υπόλοιπα κράτη- μέλη», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

Σε ό,τι αφορά το ελληνικό χρέος, η έκθεση σημειώνει: "η Ελλάδα έτυχε σημαντικής ελάφρυνσης του χρέους τόσο από ιδιώτες πιστωτές το 2012 όσο και από τον επίσημο τομέα το 2011, το 2012, το 2016 και, λίγο πριν το τέλος του τρίτου προγράμματος, τον Ιούνιο του 2018. Όλα αυτά τα μέτρα βελτίωσαν τη δυναμική του χρέους". "Το χρέος της Ελλάδας αναμένεται να παραμείνει σε φθίνουσα πορεία, με ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης κάτω του 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω από το όριο του 20% μακροπρόθεσμα στο βασικό σενάριο. Οι Ευρωπαίοι εταίροι δεσμεύθηκαν επίσης να παράσχουν πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους το 2032, εάν χρειαστεί και υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ", αναφέρει επίσης η έκθεση.

Παράλληλα ο ESM αναφέρεται στην ακύρωση του μέτρου της μείωσης των συντάξεων, με την επισήμανση ότι «οι υψηλότερες δαπάνες που αυτή σημαίνει περιορίζουν τον δημοσιονομικό χώρο για πολιτικές, που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη», χωρίς να παρεκλίνει από την γραμμή της Κομισιόν που εξέφρασε τους προβληματισμούς της για το πρόσφατο πακέτο παροχών Τσίπρα.

Όπως υπογραμμίζει ο ESM οι εργασιακές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν από το 2010 έως το 2014 μείωσαν το εργασιακό κόστος και έδωσαν περισσότερη ευελιξία στην αγορά εργασίας και εξορθολόγισαν το πλαίσιο για τις απολύσεις. Παράλληλα όλα τα τελευταία χρόνια δόθηκε μάχη και κατά της αδήλωτης εργασίας και της ενίσχυσης των ενεργών πολιτικών απασχόλησης. Έτσι το ποσοστό της ανεργίας μειώθηκε από το 27,8% το 2013 στο 18,4% στα τέλη του 2018.

O ESM σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι ο δείκτης ευπάθειας της ελληνικής οικονομίας που καταρτίζει έχει επανέλθει σε τιμή πάνω από το 2, που σημαίνει ότι η οικονομία έχει ξεφύγει από την «κόκκινη» ζώνη και είναι σήμερα περίπου όσο ευάλωτη σε διαταραχές ήταν πριν από το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης.

Η ενίσχυση της οικονομικής σταθερότητας ήταν αποτέλεσμα της αντιμετώπισης των δίδυμων ελλειμμάτων της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή του ελλείμματος στον προϋπολογισμό και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που είχαν εκτιναχθεί σε διψήφια ποσοστά του ΑΕΠ το 2009.