Απειλή αδιεξόδου για την παραχώρηση της Εγνατίας
Οι πολλές εκκρεμότητες γύρω από την Εγνατία Οδό καθυστερούν σημαντικά τη διαγωνιστική διαδικασία για την παραχώρηση του αυτοκινητοδρόμου και καθιστούν αδύνατη την εκκίνηση της δεύτερης φάσης της διαδικασίας που περιλαμβάνει την υποβολή δεσμευτικών προσφορών από τους ενδιαφερόμενους ιδιώτες.
Η δεύτερη φάση θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Μάιο, ωστόσο βασική προϋπόθεση για να συμβεί αυτό, είναι η έναρξη λειτουργίας των νέων σταθμών διοδίων και η αδειοδότηση 13 σηράγγων με μήκος άνω των 500 μέτρων.
Καθυστερήσεις σημειώνονται και στην έκδοση αποφάσεων των υπουργείων Οικονομικών και Υποδομών για την έναρξη λειτουργίας των σταθμών διοδίων στη Θεσσαλονίκη και την Ασπροβάλτα, η κατασκευή των οποίων έχει ολοκληρωθεί.
Στην Εγνατία Οδό, που έχει μήκος 670 χλμ, λειτουργούν σήμερα μόλις 12 μετωπικοί σταθμοί διοδίων. Εκτός από τους σταθμούς Θεσσαλονίκης και Ασπροβάλτας, σε εξέλιξη είναι η κατασκευή σταθμού στο Στρυμονικό, ενώ τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να ξεκινήσει -με μεγάλη καθυστέρηση- η κατασκευή διοδίων στα Σιάτιστα, το Αρδάνιο και την Καβάλα.
Το ζήτημα των διοδίων είναι μείζονος σημασίας για την επιτυχή ολοκλήρωση της παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου για 35 έτη, καθώς αποτελούν την κύρια πηγή εσόδων.
Οι νέοι σταθμοί διοδίων σε συνδυασμό με την αύξηση του αντίτιμου από τον Ιανουάριο του 2019, αναμένεται να αυξήσουν κατά περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ τα έσοδα της Εγνατίας.
Στελέχη της εταιρείας εκτιμούν πως για φέτος τα έσοδα θα ανέλθουν στο ποσό των 90 εκατ. ευρώ. Με τη νέα τιμολογιακή πολιτική, το κόστος ανά χιλιόμετρο για τους οδηγούς θα διαμορφωθεί σε 5 ευρωλεπτά, αντί 3 ευρωλεπτών που είναι τώρα.
Για τα διόδια το ΤΑΙΠΕΔ και ο υπουργός Υποδομών έχουν συγκρουστεί κατ’επανάληψη, με το Ταμείο να προκρίνει την κατασκευή συμβατικών σταθμών και τον υπουργό να αντιπροτείνει τη λειτουργία ενός αναλογικού, ηλεκτρονικού συστήματος διοδίων.
Η διαμάχη μάλιστα κλιμακώθηκε όταν το Νοέμβριο του 2017, ο κ. Σπίρτζης εξαίρεσε από την υποχρέωση πληρωμής διοδίων τους μόνιμους κατοίκους αρκετών περιοχών της Βόρειας Ελλάδος δίχως προηγουμένως να ενημερώσει το ΤΑΙΠΕΔ.
Για τα ζητήματα αυτά χρειάστηκε να επέμβουν οι θεσμοί -αφού η παραχώρηση της Εγνατίας ήταν ένα από τα προαπαιτούμενα της τελευταίας αξιολόγησης του τρίτου μνημονίου- οι οποίοι στήριξαν το σχέδιο του ΤΑΙΠΕΔ.
Σε εκκρεμότητα παραμένει και η κατασκευή των 43 πλευρικών σταθμών διοδίων στους κόμβους του αυτοκινητόδρομου, καθώς ακόμα δεν έχει δοθεί έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Στο σχέδιο σύμβασης παραχώρησης που έχει εκπονήσει το ΤΑΙΠΕΔ, προβλέπεται πως εντός πέντε ετών από την έναρξη της παραχώρησης, το επενδυτικό σχήμα που θα αναλάβει τη λειτουργία του μεγαλύτερου αυτοκινητόδρομου της χώρας, θα πρέπει να έχει εγκαταστήσει σύστημα αναλογικής χρέωσης διοδίων.
Η σύμβαση δίνει τη δυνατότητα στον παραχωρησιούχο να επιλέξει είτε σύστημα της επιλογής του είτε να ενταχθεί σε εκείνο που θα αναπτύξει το ελληνικό Δημόσιο.
Καθυστερήσεις παρατηρούνται και στην αδειοδότηση 13 από τις συνολικά 33 σήραγγες άνω των 500 μέτρων, που λειτουργούν στον αυτοκινητόδρομο.
Οι σήραγγες πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια τα οποία αφορούν στα συστήματα πυρασφάλειας, επικοινωνιών και αερισμού. Τα κριτήρια έχουν οριστεί με ευρωπαϊκή οδηγία η οποία χρονολογείται από το 2004, μετά από το πολύνεκρο δυστύχημα το 1999 σε σήραγγα στο Μον Μπλανκ. Η οδηγία αυτή ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία το 2007 με Προεδρικό Διάταγμα.
Οι υπηρεσίες της Εγνατίας έχουν στείλει αναλυτικούς φακέλους για 7 από τις 13 σήραγγες που κατασκευάστηκαν μετά το 2007, στην αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Υποδομών, τη Διοικητική Αρχή Σηράγγων. Η αποστολή των υπόλοιπων έξι φακέλων αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τη διαδικασία αδειοδότησης, οι παρεμβάσεις που απαιτούνται στις σήραγγες αφορούν στην εγκατάσταση συστημάτων διακοπής πυρκαγιάς, με το κόστος να ανέρχεται σε περίπου 10 εκατ. ευρώ.