Το παρασκήνιο της εμπλοκής στο τραμ της Ιερουσαλήμ

Σε μία ασυνήθιστη ενέργεια για διπλωματική αποστολή, η πρεσβεία του Ισραήλ εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία διαψεύδει πως η απόσυρση ελληνικών εταιρειών από τη διεκδίκηση έργου στην Ιερουσαλήμ οφείλεται σε πολιτικούς λόγους.

Η υπόθεση έχει πλούσιο παρασκήνιο δεδομένου πως είχε προηγηθεί ένα πολιτικό και διπλωματικό θρίλερ, στο οποίο είχαν εμπλακεί, μεταξύ άλλων, το υπουργείο Εξωτερικών, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, η Παλαιστινιακή Αρχή στην Ελλάδα, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και το Υπερταμείο.

Το έργο αφορά στην κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση της νέας γραμμής του τραμ της Ιερουσαλήμ και στην επέκταση της υπάρχουσας. Σε ένα από τα σχήματα που διεκδικούσαν το project των δύο δισεκατομμυρίων ευρώ, συμμετείχαν ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η κρατική εταιρεία ΣΤΑΣΥ, η οποία λειτουργεί τα μέσα σταθερής τροχιάς στην Αθήνα.

Το σχήμα με τις δύο ελληνικές εταιρείες δεν υπέβαλε δεσμευτική οικονομική προσφορά εγκαίρως, με αποτέλεσμα να χάσει την καταληκτική προθεσμία, παρά το γεγονός ότι είχε συμμετάσχει σε όλα τα στάδια της διαγωνιστικής διαδικασίας από το καλοκαίρι του 2017.

Στην ανακοίνωσή της η πρεσβεία του Ισραήλ τονίζει ότι η μη υποβολή δεσμευτικής προσφοράς δεν οφείλεται σε πολιτικούς λόγους, αλλά στο γεγονός πως απορρίφθηκε αίτημα της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που ηγείτο του σχήματος, για παράταση της προθεσμίας.

«Λυπόμαστε που ελληνικές εταιρείες δεν υπέβαλαν τελικά δεσμευτική προσφορά για καθαρά τεχνικούς λόγους έπειτα από την συμμετοχή τους στην διαδικασία για περισσότερο από ενάμιση χρόνο και αφότου πέρασαν τους προκαταρκτικούς ελέγχους», αναφέρει η πρεσβεία του Ισραήλ.

«Είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτές και άλλες ελληνικές εταιρείες θα συμμετάσχουν σε μεγάλα έργα υποδομής στο Ισραήλ στο μέλλον. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ διευκρίνισε ότι η προσήλωση της σε έργα υποδομής στην ισραηλινή αγορά παραμένει ισχυρή και ενεργή», καταλήγει η ανακοίνωση.

Το παρασκήνιο

Η συμμετοχή της ΣΤΑΣΥ είχε πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, παρά το γεγονός πως το Μέγαρο Μαξίμου και τα υπουργεία Εξωτερικών και Υποδομών είχαν θετική άποψη για το έργο.

Την ίδια προσέγγιση με την κυβέρνηση είχε υιοθετήσει και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων στο πλαίσιο ενίσχυσης των καλών διμερών σχέσεων με το Ισραήλ.

Ωστόσο, αρκετοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο γραμματέας του κόμματος Πάνος Σκουρλέτης και οι πρώην υπουργοί, Νίκος Φίλης, Θοδωρής Δρίτσας και η Τασία Χριστοδουλοπούλου, είχαν εκφράσει αντιρρήσεις. Οι ενστάσεις τους αφορούσαν στο ενδεχόμενο διέλευσης της νέας γραμμής μέσα από ισραηλινούς εποικισμούς που βρίσκονται σε παλαιστινιακά εδάφη.

Μάλιστα τα τέσσερα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος μαζί με άλλους 16 βουλευτές είχαν υποβάλει ερώτηση στον υπουργό Υποδομών. Μαζί τους είχε συνταχθεί ο πρέσβης της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ελλάδα και το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας.

Πηγές της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ διατείνονται πως η απόφαση να μην υποβληθεί οικονομική προσφορά οφείλεται αποκλειστικά στην απόρριψη του αιτήματος παράτασης της καταληκτικής ημερομηνίας έως τις 31 Ιουλίου. Η παράταση ήταν απαραίτητη προκειμένου να διευκρινιστούν οικονομικά και τεχνικά ζητήματα.

Οι ίδιες πηγές τονίζουν πως οι εταιρείες που συμμετέχουν στα δύο σχήματα τα οποία συνεχίζουν στη διαδικασία δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλες, γεγονός που καταδεικνύει πως είναι πιθανό να προκύψουν προβλήματα στην υλοποίηση του διαγωνισμού.

Ωστόσο, πληροφορίες από το Ισραήλ δίνουν διαφορετική εκδοχή για το μέλλον του έργου. Σύμφωνα με αυτές, μεταξύ των εταιρειών που υπέβαλαν οικονομικές προσφορές είναι η Shikun & Binui, η οποία με περίπου 1,5 δισ. ευρώ κύκλο εργασιών αποτελεί το μεγαλύτερο κατασκευαστικό όμιλο στο Ισραήλ και η Shaphir που αποτελεί επίσης ιδιαίτερα ισχυρή κατασκευαστική εταιρεία.

Δεν αποκλείεται πάντως η ΣΤΑΣΥ να συμμετάσχει τελικά στο έργο για το τραμ της Ιερουσαλήμ ως υπεργολάβος, δεδομένου πως η κρατική εταιρεία έχει δίαυλο επικοινωνίας με τη Shikun & Binui.

Άλλωστε συμμετέχει μαζί με τον ισραηλινό όμιλο σε κοινοπρακτικό σχήμα το οποίο διεκδικεί την κατασκευή και συντήρηση 2 νέων γραμμών στον ελαφρύ αστικό σιδηρόδρομο (Light Rail Track) του Τελ Αβίβ. Ο ρόλος της ελληνικής εταιρείας στο σχήμα, στο οποίο υπάρχει και κινεζική παρουσία, είναι η λειτουργία και η συντήρηση των γραμμών ως πάροχος υπηρεσιών (experience provider).

Η ΣΤΑΣΥ έχει ζητήσει εξηγήσεις από το υπουργείο Εξωτερικών και το Μέγαρο Μαξίμου για το πώς θα πρέπει να κινηθεί εφεξής, σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της στο έργο του Τελ Αβίβ.

Ερώτημα στο υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να τοποθετηθούν γραπτώς οι αρμόδιοι για την εξωτερική πολιτική της χώρας, είχε σταλεί τον περασμένο μήνα και για το έργο της Ιερουσαλήμ. Είχε προηγηθεί ευρεία σύσκεψη στο Υπερταμείο με τη συμμετοχή του εντεταλμένου συμβούλου και στελεχών της ΕΕΣΥΠ και των διοικήσεων της ΣΤΑΣΥ και του ΟΑΣΑ. Το υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει απαντήσει ακόμα στο ερώτημα.