Ιδιωτικά κεφάλαια για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων
Στο αστρονομικό ποσό των 170 δισ. ευρώ – περίπου όσο το ελληνικό ΑΕΠ - ανέρχεται το κόστος της ανακαίνισης κτιρίων στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ, προκειμένου να επιτευχθεί ο φιλόδοξος στόχος εξοικονόμησης ενέργειας ύψους 32,5% έως το 2030.
Ο στόχος για τη μείωση κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια, θεωρείται από πολλούς ως η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη τα επόμενα έτη, δεδομένου πως οι κτιριακές υποδομές παράγουν το 75% της συνολικής ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα.
Στην Ελλάδα, τα κτίρια παράγουν το 40% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας στη χώρα, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα με ρύπους. Τα κράτη μέλη, βάσει της οδηγίας περί ενεργειακής αποδοτικότητας του 2017, θα πρέπει να ανακαινίσουν τουλάχιστον το 3% της συνολικής επιφάνειας των δημόσιων κτιρίων.
Ο λογαριασμός για τη θέρμανση, την ενέργειας και την ψύξη των δημόσιων υποδομών στην ΕΕ ανέρχεται σε 47 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η μείωση του ενεργειακού κόστους θεωρείται μείζονος σημασίας καθώς θα απελευθερώσει πόρους, θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα βελτιώσει την υγεία των πολιτών.
Για να προσελκύσει ιδιωτικά κεφάλαια στην ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων, η Eurostat και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προωθούν ένα ρηξικέλευθο σχέδιο.
Πρόκειται για τα συμβόλαια ενεργειακής απόδοσης (Energy Performance Contracts), τα οποία επιτρέπουν τη συνεργασία δημόσιων οργανισμών, όπως οι δήμοι, με ιδιώτες.
Στο πλαίσιο ενός τέτοιου συμβολαίου δήμοι και περιφέρειες συνεργάζονται με ιδιώτες προκειμένου να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις υποδομές τους.
Τα κεφάλαια που θα δανειστούν οι ΟΤΑ για τον σκοπό αυτό δε θα εγγράφονται στα ελλείμματά τους, όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργολάβος, ο ιδιώτης δηλαδή, θα θεωρείται ιδιοκτήτης των υλικών που θα τοποθετούνται στα κτίρια για την αναβάθμιση.
Με αυτόν τον τρόπο οι ΟΤΑ θα μπορούν να δανείζονται δίχως να αυξάνονται τα ελλείμματά τους. Το όφελος θα προκύπτει από το ποσό που θα εξοικονομούν από τη μείωση του κόστους ενέργειας. Επιπλέον, εάν οι καινούργιες υποδομές παράγουν περισσότερη ενέργεια από τις ανάγκες του δημόσιου κτιρίου, τότε το περίσσευμα θα μπορεί να πωλείται στον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Ενέργειας, παράγοντας επιπλέον έσοδα.
Μέσω των συμβολαίων ενεργειακής απόδοσης, μπορούν να αντικαθίστανται – μεταξύ άλλων – συστήματα θέρμανσης, εξαερισμού, κλιματιστικά, φωτιστικά, παράθυρα, ακόμα και φώτα στους δρόμους. Η συνεργασία ΟΤΑ-ιδιωτών που προβλέπεται από τα συμβόλαια ενεργειακής απόδοσης, με τη νέα νομοθεσία που έχει εγκρίνει η Eurostat, έχει ήδη δοκιμαστεί σε ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Στην Ελλάδα για να εφαρμοστεί αυτό το πρωτοποριακό σχέδιο, θα πρέπει να προσδιοριστούν με σαφήνεια οι στόχοι της χώρας σε ό,τι αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας για το 2030.
Το σχετικό σχέδιο εκπονείται τώρα από το υπουργείο Περιβάλλοντος.