Κατάρρευση εξαγωγών, τουριστικών εισπράξεων από Ρωσία
Μείωση κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές στην Ρωσία την τελευταία 5ετία ενώ αρνητική πορεία ακολούθησαν, επίσης, οι αφίξεις και οι εισπράξεις από τους Ρώσους τουρίστες στη χώρα μας.
Σύμφωνα με στοιχεία των προξενικών μας αρχών στη Μόσχα οι ελληνικές εξαγωγές στη Ρωσία μειώθηκαν κατά 42,9% τη τελευταία 5ετία φθάνοντας σε 231,9 εκατ. ευρώ το 2018 από 406 εκατ. ευρώ το 2013. Η μείωση οφείλεται κυρίως στα ρωσικά αντίμετρα έναντι των δυτικών κυρώσεων που επηρέασε και τις ελληνικές εξαγωγές για μία σειρά προϊόντων στη Ρωσία.
Ειδικότερα σημαντικά ελληνικά προϊόντα που άλλοτε κυριαρχούσαν στη ρωσική αγορά, όπως τα νωπά φρούτα και λαχανικά (π.χ. εσπεριδοειδή, φράουλες), εκτοπίστηκαν από προϊόντα ανταγωνιστριών χωρών (π.χ. Τουρκία, Αίγυπτος). Πρόκειται για μια εξέλιξη που δύσκολα θα αντιστραφεί ακόμη και όταν αρθεί το εμπάργκο.
Πτώση όμως σημείωσαν και άλλα καταναλωτικά αγαθά όπως για παράδειγμα οι γούνες κυρίως λόγω του ανταγωνισμού από τα φθηνά κινεζικά προϊόντα που έχουν κατακλύσει πλέον την αγορά, αλλά και από προϊόντα άλλων χωρών, όπως της Ιταλίας (κυρίως επώνυμων προϊόντων πολυτελείας) και της Τουρκίας. Η Ρωσία εφαρμόζει τόσο σε περιπτώσεις αγροτικών προϊόντων όσο και στη περίπτωση των γουναρικών πολιτική υποκατάστασης των εισαγωγών. Ειδικότερα, για τις γούνες επιδιώκει την ανάπτυξη της εγχώριας γουνοποιίας η οποία επηρεάζει αρνητικά τις εξαγωγές μας, καθώς η ποιότητα των εγχωρίως παραγόμενων προϊόντων έχει βελτιωθεί αισθητά.
Στο μεταξύ αρνητικά κινήθηκαν την τελευταία 5ετία τόσο οι αφίξεις όσο και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τη Ρωσία. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι αφίξεις από τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 63,1% από το 2013 (9μηνο:1,2 εκατ.) έως το 2018 (9μηνο:447.000). Eπίσης, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 76,6% και περιορίστηκαν σε 311,9 εκατ. από 1,3 δισ. ευρώ το 2013. Η μέση δαπάνη ανά ταξίδι των Ρώσων τουριστών μειώθηκε από 989,4 ευρώ το 2013 σε 686,7 ευρώ το 2018.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, η αξία του αποθέματος ελληνικών άμεσων επενδύσεων στη Ρωσική Ομοσπονδία στις 30.12.2018 ανέρχονταν σε 50 εκατ. και αντιστοιχούσε στο 0,009% του συνόλου των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων.
Πάντως, σημαντικές επενδύσεις έχουν πραγματοποιηθεί στη Ρωσία από επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων και κεφάλαιο που έχει εισαχθεί κυρίως μέσω Κύπρου, Λουξεμβούργου και Ολλανδίας. Οι εταιρείες ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στη ρωσική επικράτεια είναι περίπου 70. Οι ελληνικές επενδύσεις στη Ρωσία κατανέμονται στους τομείς της μεταποίησης, του χονδρεμπορίου–λιανεμπορίου, των μεταφορών– αποθήκευσης, της διαμονής–σίτισης, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, του κτηματομεσιτικού τομέα, των επιστημονικών και τεχνικών υπηρεσιών, της υγείας και των λοιπών τομέων.
Αντίστοιχα το απόθεμα των ρωσικών άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα το 2017 διαμορφώθηκε στα 733 εκατ. δολ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 0,19% των συνολικών ρωσικών άμεσων επενδύσεων στο εξωτερικό. Οι ρωσικές επενδύσεις κατευθύνονται κυρίως στους τομείς της ενέργειας, το χρηματοπιστωτικό, τις τηλεπικοινωνίες, τον τουρισμό και τα ακίνητα, καθώς και τον τομέα των τροφίμων. Οι χώρες που κατά κύριο λόγο είναι αποδέκτριες ρωσικών κεφαλαίων και επενδύσεων είναι οι Κύπρος, Ολλανδία, Βρετανικοί Παρθένοι Νήσοι, Αυστρία, Ελβετία, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ρωσική οικονομία είναι σήμερα λιγότερο εξαρτημένη από τις εξωτερικές συνθήκες, έχει γίνει ανταγωνιστικότερη και έχει αποκτήσει την ικανότητα να αναπτύσσεται ακόμη κι όταν η τιμή του πετρελαίου κυμαίνεται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Η ανάπτυξη πλέον δύναται να τροφοδοτηθεί από εσωτερικούς παράγοντες όπως η ενδυνάμωση του γεωργικού τομέα και του συναφούς μηχανολογικού εξοπλισμού, της χημικής βιομηχανίας, των μεταφορών, του κατασκευαστικού τομέα, της φαρμακευτικής βιομηχανίας και των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.