Εκτός ελαφρύνσεων η υπερφορολογημένη αγορά ακινήτων
Ένα από τα πεδία, όπου η φοροεπιδρομή στα χρόνια των Μνημονίων ήταν πρωτοφανής σε έκταση και ένταση, είναι η αγορά των ακινήτων, η οποία βυθίστηκε στα τάρταρα, συμπαρασύροντας δεκάδες επαγγέλματα και χιλιάδες εργαζόμενους στις κατασκευές αλλά και στις συναφείς δραστηριότητες. Είναι ενδεικτικό ότι το σύνολο των εσόδων από τους φόρους στα ακίνητα διαμορφώνεται, πλέον, σταθερά στα 5,7 δις ευρώ!
Ενώ, λοιπόν, θα περίμενε κανείς ότι στις κυβερνητικές εξαγγελίες θα συμπεριελαμβανόταν κάποιο μέτρο ελάφρυνσης στη φορολογία των ακινήτων, έτσι ώστε να ενισχυθεί το θετικό momentum, αποσύρθηκε… σιωπηρώς ακόμα και η ψηφισμένη περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ, της οποίας το κόστος μόνο απαγορευτικό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί: 200 εκατ. ευρώ. Όσο, δε, για τα αιτήματα της κτηματαγοράς περί μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ στα νεόδμητα, πήγαν στον κάλαθο των αχρήστων, αφού ο σχεδιασμός περιορίζεται στα τρόφιμα και στην ενέργεια.
Τα στοιχεία των τραπεζών έρχονται να ενισχύσουν τα δεδομένα από τα συμβολαιογραφικά γραφεία, που δείχνουν αύξηση των αγοραπωλησιών αλλά και των αξιών, κατά τουλάχιστον 20% μεσοσταθμικά, ενώ σε περιοχές με αυξανόμενη ζήτηση- κυρίως λόγω Airbnb- τα ποσοστά ανεβαίνουν ή ξεπερνούν το 30%. Ασφαλώς δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για ανάκτηση του χαμένου εδάφους, πόσο μάλλον όταν η παραπάνω εικόνα επί του παρόντος αφορά στα μεγάλα αστικά κέντρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τη «σκοτεινή» περίοδο των Μνημονίων, οι επενδύσεις στην αγορά ακινήτων μειώθηκαν κατά 95%, ενώ τα ακίνητα έχασαν το 41% της αξίας τους! Επιπλέον, η απόδοση των ακινήτων, δηλαδή η σχέση τιμής- ενοικίου, καταβαραθρώθηκε από το σχεδόν 98% στην προ κρίσης περίοδο, στο 68,3%. Ως εκ τούτου δεν προκαλεί έκπληξη ότι η συνεισφορά της κτηματαγοράς στο ΑΕΠ «χάθηκε» στο 0,6%.
Η εικόνα αυτή αλλάζει σιγά- σιγά και οι δείκτες βελτιώνονται:
- αύξηση τιμών κατά 1,7% το 2018/2017 πανελλαδικά και 2,4% στην Αττική
- αύξηση ενοικίων κατά 8,4% το 2018/2017
- αύξηση αποδόσεων ακινήτων (τιμή /ενοίκιο) μεταξύ 2016 και 2018
Και τι κάνει η κυβέρνηση, το οικονομικό επιτελείο για να ενισχύσει αυτό το momentum, για να προσελκύσει περισσότερους ξένους επενδυτές; Διατηρεί στα ύψη τη φορολογία, σαμποτάροντας την ανάκαμψη της κτηματαγοράς.
Ο υπολογισμός του βασικού φόρου επί των ακινήτων- του ΕΝΦΙΑ δηλαδή- επί πλασματικών αξιών, οι στρεβλώσεις αυτού του φόρου, η επιβολή Συμπληρωματικού Φόρου, η διατήρηση του υψηλού ΦΠΑ 24% στα νεόδμητα, λειτουργούν ως βαρίδια και μόνο τυχαίο δεν είναι ότι η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό φόρου κατοχής ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρώπη: 1,7%.
Είναι χαρακτηριστικό το εύρημα έρευνας που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με την οποία η επένδυση σε ακίνητα, ακόμα και στις υφιστάμενες χαμηλότερες τιμές, γίνεται από πλευράς αποδόσεων ολοένα και λιγότερο ελκυστική όταν αυξάνεται η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας ενός φορολογούμενου. Μάλιστα, οι αποδόσεις γίνονται αρνητικές, όταν η αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις 870.000 ευρώ. Για ποιόν λόγο; Επειδή πολύ απλά επιβάλλεται Συμπληρωματικός Φόρος. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, μόνο από την κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια θα μπορούσε να είναι κατά 0,60-0,67 ποσοστιαίες μονάδες μεγαλύτερος.