Η επενδυτική «έκρηξη» στην αγορά κατοικιών

Η «μαύρη» περίοδος της κρίσης στην ελληνική αγορά κατοικιών τελείωσε με αρκετά θεαματικό τρόπο το 2018, καθώς οι επενδύσεις πέρασαν, για πρώτη φορά ύστερα από αρκετά χρόνια, σε διψήφιο, θετικό ποσοστό μεταβολής, ενώ εισήλθαν στην αγορά κατοικιών ξένα κεφάλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η Τράπεζα της Ελλάδος παρουσιάζουν ανάγλυφα την κατάρρευση της αγοράς κατοικιών, όπου καταγράφηκε συνεχής μείωση επενδύσεων, την περίοδο 2013 – 2017. Ιδιαίτερα η διετία 2013 – 2014 ήταν εφιαλτική, καθώς η ετήσια μείωση επενδύσεων έφθασε το 31,3% και 53,2%, αντίστοιχα, με αποτέλεσμα να υπάρξει και μεγάλη αρνητική επίδραση στο εθνικό εισόδημα, σε ποσοστό 1% το 2013 και 1,2% το 2014. Η μείωση συνεχίσθηκε με μικρότερους ρυθμούς, την τριετία 2015 – 2017.

Το 2018 ήταν η πρώτη χρονιά ανάκαμψης των επενδύσεων σε κατοικίες και μάλιστα με έντονο ρυθμό, αν και πρόκειται για μια άνοδο από πολύ χαμηλή βάση. Ειδικότερα, η αύξηση των επενδύσεων έφθασε το 17,4% στο σύνολο του έτους, με διαρκώς επιταχυνόμενους ρυθμούς από τρίμηνο σε τρίμηνο, που έφθασαν το 32,3% κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους.

Μεγάλη συμβολή στην επενδυτική «άνοιξη» της αγοράς κατοικιών είχε η εισροή σημαντικού ύψους ξένων κεφαλαίων. Περίπου 20% των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, οι οποίες ανήλθαν στο ποσό των 3,6 δισ. ευρώ, κατευθύνθηκαν σε αγορές κατοικιών, δίνοντας «καύσιμα» άνω των 700 εκατ. ευρώ στην αγορά.

Υπολογίζεται ότι οι συνολικές επενδύσεις σε κατοικίες το 2018 έφθασαν τα 1,3 δισ. ευρώ, δηλαδή αντιστοιχούν σε ποσοστό 0,7% του ΑΕΠ, ποσοστό χαμηλό αλλά που δημιουργεί μια βάση για την εκκίνηση ισχυρής ανάκαμψης.

Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι η αύξηση των επενδύσεων σε κατοικίες θα συνεχισθεί και το 2019, αλλά με πιο συγκρατημένο ρυθμό, σε σχέση με το 2018.

Η είσοδος «φρέσκων» κεφαλαίων στην αγορά κατοικιών έβγαλε από το... τούνελ της κρίσης και τις τιμές τους. Σύμφωνα με την ΤτΕ,

• Η πτωτική πορεία των τιμών στο σύνολο της χώρας ανακόπηκε ύστερα από εννέα διαδοχικά έτη μείωσης και σημειώθηκε σταδιακή αύξηση των τιμών κατά τη διάρκεια του 2018, αν και σε τοπικό επίπεδο καταγράφονται μικτές τάσεις.
• Ειδικότερα, βάσει των στοιχείων εκτιμήσεων που συλλέγονται από τα πιστωτικά ιδρύματα, οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν το 2018 με μέσο ετήσιο ρυθμό 1,5%, έναντι μείωσης 1,0% το 2017 και 2,4% το 2016.
• Από την ανάλυση των στοιχείων κατά παλαιότητα στο σύνολο της χώρας προκύπτει ότι οι τιμές των νέων διαμερισμάτων αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό κατά τη διάρκεια του 2018 (1,7%) από ό,τι οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων (1,3%), ενώ με διάκριση κατά γεωγραφική περιοχή η αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο του 2018 ήταν μεγαλύτερη στην Αθήνα (2,4%), έναντι της Θεσσαλονίκης (0,9%), των άλλων μεγάλων πόλεων (0,8%) και των λοιπών ημιαστικών και αγροτικών περιοχών (0,6%).
• Οι οικοδομικές άδειες για νέες κατοικίες κατά το ενδεκάμηνο του 2018 κατέγραψαν αύξηση 30,4% σε όρους αριθμού αδειών και 25,9% σε όρους όγκου, ενώ ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών του ΙΟΒΕ για τις κατοικίες σημείωσε βελτίωση για τρίτη συνεχόμενη χρονιά (2018: 13,5%).
• Ειδικότερα για την περιοχή της Αθήνας, ο αριθμός των συναλλαγών, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υποθηκοφυλακείου Αθηνών, σημείωσε σημαντική αύξηση κατά το 2018 έναντι του 2017, αντανακλώντας σε μεγάλο βαθμό το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον ειδικά στον τομέα των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών (σ.σ.: τύπου Airbnb) στο κέντρο της πρωτεύουσας.