Αλλάζει πάλι ως τον Ιούλιο ο νόμος Κατσέλη!
Τη δέσμευση της κυβέρνησης να προχωρήσει άμεσα σε νέες αλλαγές στο νόμο Κατσέλη, για να κλείσουν «παράθυρα» που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν επιτήδειοι κακοπληρωτές, υπογραμμίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δίνοντας, παράλληλα, με μεγάλη επιφυλακτικότητα την έγκρισή της στις νέες ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας και τονίζοντας ότι η εφαρμογή τους θα βρεθεί σε στενή παρακολούθηση.
Μετά την κατάργηση του άρθρου 9 του νόμου Κατσέλη για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που αντικαταστάθηκε με τις νέες διατάξεις, οι οποίες θα μείνουν προσωρινά ισχύ ως το τέλος του 2019, εξακολουθούν να ισχύουν τα υπόλοιπα άρθρα του νόμου για την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και η ΕΚΤ έχει εκφράσει, σε γνωμοδότησή της, ανησυχία ότι μπορεί, σε συνδυασμό και με τη νέα ρύθμιση για την πρώτη κατοικία, να δημιουργήσουν πρόσθετους κινδύνους για τις τράπεζες.
Με τη νέα έκθεσή της, δια της οποίας «ανάβει πράσινο» στην ολοκλήρωση της δεύτερης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, εκτιμώντας ότι έχουν εφαρμοσθεί όλα τα προαπαιτούμενα, η Κομισιόν επανέρχεται στο θέμα των αλλαγών στο νόμο Κατσέλη, δηλώνοντας ότι «οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καλωσορίζουν τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να αναλάβουν δράση για την ενοποίηση των νόμων που σχετίζονται με την αφερεγγυότητα/πτώχευση ιδιωτών και την αναδιάρθρωση χρέους (σ.σ.: αναφέρεται στον «παλιό» νόμο Κατσέλη, που παραμένει σε ισχύ, και στη νέα ρύθμιση για την πρώτη κατοικία)».
Η Κομισιόν προσθέτει ότι, με τον τρόπο αυτό, θα αρχίσει μια μεταρρύθμιση του νόμου Κατσέλη, που θα πρέπει να ολοκληρωθεί ως τα μέσα του 2019, με σκοπό να «διασφαλισθεί η σαφήνεια και συνέπεια του νομικού πλαισίου, να αφαιρεθούν «παράθυρα» που μπορούν να τύχουν καταχρηστικής εκμετάλλευσης για να εμποδιστεί η αναγκαστική εκτέλεση (σ.σ.: πλειστηριασμοί), να προστεθούν δικλείδες ασφαλείας που θα είναι αποτελεσματικές στην αποτροπή των στρατηγικών κακοπληρωτών και θα διευρύνουν την κουλτούρα των διμερών και πολυμερών εξωδικαστικών διευθετήσεων».
Σύμφωνα με πληροφορίες, το άρθρο του νόμου Κατσέλη που προβληματίζει ιδιαίτερα τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και θα τεθεί σε αναθεώρηση, είναι το άρθρο 8 για την παροχή δικαστικής προστασίας σε δανειολήπτες.
Αυτό προβλέπει ότι, όταν ένα σχέδιο ρύθμισης δεν γίνεται δεκτό από τους πιστωτές, το δικαστήριο ελέγχει την ύπαρξη των αμφισβητούμενων απαιτήσεων και την πλήρωση των προϋποθέσεων για τη ρύθμιση των οφειλών και απαλλαγή του οφειλέτη.
Ορίζει, επίσης, ότι, αν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη δεν είναι επαρκή, το δικαστήριο, αφού αφαιρέσει το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των ευλόγων δαπανών διαβίωσης του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του, διατάσσει την καταβολή μηνιαίως, για χρονικό διάστημα τριών ετών, του ποσού που απομένει με βάση τα περιουσιακά στοιχεία και τα πάσης φύσεως εισοδήματά του, για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών. Με αυτή τη διαδικασία «κουρεύεται» η δόση που είναι υποχρεωμένος να πληρώνει ο οφειλέτης.
Επίσης, σε περιπτώσεις που εξαιτίας εξαιρετικών περιστάσεων, όπως χρόνια ανεργία χωρίς υπαιτιότητα του οφειλέτη, σοβαρά προβλήματα υγείας, ανεπαρκές εισόδημα για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών αναγκών του οφειλέτη ή άλλων λόγων ίδιας τουλάχιστον βαρύτητας, προσδιορίζονται με την απόφαση μηνιαίες καταβολές μικρού ύψους ή και μηδενικές. Το δικαστήριο μπορεί με την ίδια απόφαση να ορίσει, όχι νωρίτερα από πέντε μήνες, νέα δικάσιμο για επαναπροσδιορισμό των μηνιαίων καταβολών. Η απόφαση που ορίζει μηνιαίες καταβολές είναι αμέσως εκτελεστή και δεν επιτρέπεται δικαστική αναστολή της.
Αυτές οι ρυθμίσεις ζητείται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να τροποποιηθούν προς το αυστηρότερο, για να μην δίνουν ευκαιρίες καταχρηστικής αξιοποίησης από επιτήδειους κακοπληρωτές.
Για τη νέα ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι είναι μοναδική σε ευρωπαϊκό επίπεδο και γι' αυτό είναι δύσκολο να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της, η Επιτροπή δίνει την «ευλογία» της, αλλά αρκετά συγκρατημένα.
Γενικά, όπως σημειώνει, το νέο θεσμικό πλαίσιο δύναται να υποστηρίξει την αναδιάρθρωση προβληματικών δανείων, αν και παραμένουν ορισμένοι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την πειθαρχία στις πληρωμές. Κατά την φάση προετοιμασίας του νόμου, περιορίσθηκαν ορισμένοι κίνδυνοι που επισήμαινε η ΕΚΤ, αξιολογώντας το αρχικό σχέδιο νόμου, αλλά αυτοί οι κίνδυνοι δεν έχουν πλήρως εξαλειφθεί, όπως σημειώνει η Κομισιόν.
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, τονίζεται, θα συνεχίσουν να παρακολουθούν το νόμο στο στάδιο της εφαρμογής και θα προσφέρουν (στο Eurogroup) νέες ενημερώσεις για πιθανά σημεία προβληματισμού, στο πλαίσιο της ενισχυμένης επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας. Οι ελληνικές αρχές καλούνται να μην παρατείνουν (πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2019) την ισχύ του νέου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας και να μη διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής του, αλλά και να λάβουν διορθωτικά μέτρα, περιλαμβανομένης της αλλαγής του νόμου, αν υπάρξουν προβλήματα νομικά ή προβλήματα εφαρμογής.
Τέλος, η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι το νέο πλαίσιο θα πρέπει να λάβει έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, σε σχέση με τις κρατικές ενισχύσεις, αφού προβλέπει την επιδότηση δανειοληπτών για την αναδιάρθρωση των δανείων τους.