Ξεκινά η «μάχη» των επιτοκίων

Τα κακά, αλλά λίγο ως πολύ αναμενόμενα, νέα είναι ότι η εποχή των μηδενικών επιτοκίων βαίνει προς το τέλος της. Τα καλά νέα είναι ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται εκτίναξη επιτοκίων εν είδει ελατηρίου.

“Δεν λέω ότι δεν θα αυξηθούν, αλλά θα παραμείνουν χαμηλά τα επιτόκια” δήλωσε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, εν μέσω μιας τετράδας Κεντρικών Τραπεζιτών της Ευρωζώνης με φόντο το συνέδριο για τα 90 έτη της ΤτΕ, σε μια εμφανή προσπάθεια του Γ. Στουρνάρα να καθησυχάσει τους φόβους όσους βλέπουν αύξηση του κόστος χρήματος, όσο η ΕΚΤ θα αποσύρει σταδιακά τα μέτρα στήριξης. Μεταφέροντας, δε, ο ίδιος και ο Αυστριακός Τραπεζίτης, Ε. Νοβότνι, τους προβληματισμούς που υπάρχουν για το αν τα επίπεδα πληθωρισμού 2% είναι αρκετά για να ξεκινήσει η ανοδική πορεία των επιτοκίων, άφησαν να εννοηθεί ότι η ΕΚΤ- σε αντίθεση με τη FED- θα ζυγίσει προσεκτικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτού του πληθωρισμού (οφείλεται σε πραγματική αύξηση της ζήτησης ή σε άλλους συγκυριακούς λόγους;), πριν προχωρήσει στην πρώτη αύξηση επιτοκίων μετά από τις 13 Ιουλίου του 2011.

Κι ενώ σε κάθε περίπτωση η ελληνική οικονομία φαίνεται ότι έχει χάσει τον ενάρετο κύκλο, δηλαδή την περίοδο του “φτηνού” χρήματος, προκαλεί ερωτήματα ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου για την επόμενη ημέρα, ειδικά σε ό,τι αφορά στο κόστος και στην επέκταση της χρηματοδότησης.

Σε μια περίοδο, όπου οι τράπεζες παλεύουν με τα “κόκκινα” δάνεια, αδυνατώντας επί της ουσίας να χρηματοδοτήσουν επαρκώς την οικονομία, το υπουργείο Οικονομικών στο σχέδιο που έχει υποβάλει στην Κομισιόν, συμπεριλαμβάνει δύο προβλέψεις που είναι στον “αέρα”. Κατ’ αρχάς, για το 2018 προβλέπεται αύξηση των χορηγήσεων στα 185,1 δισ ευρώ, από περίπου 183,5 δισ ευρώ το 2017. Ποιό είναι το πρόβλημα; Ως το Σεπτέμβριο η πορεία των χορηγήσεων είναι αντιστρόφως ανάλογη, με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται σε μόλις 176,8 δισ ευρώ. Υπάρχει περίπτωση να... εκτιναχθούν κατά 8 δισ ευρώ μέσα σε ένα 3μηνο; Προφανώς όχι.

Η δεύτερη πρόβλεψη είναι ακόμα πιο φιλόδοξη, καθώς οι χορηγήσεις δανείων στη διάρκεια του κρίσιμου για την οικονομία 2019, θα φτάσουν στα 190,7 δισ ευρώ! Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να σημειωθεί άλμα περίπου 13 δισ ευρώ από τα σημερινά δεδομένα! Το υπουργείο Οικονομίας ανακοίνωσε πρόσφατα ένα “πακέτο” χρηματοδοτικών “εργαλείων”, ωστόσο είναι λίαν αμφίβολο εάν μπορούν να οδηγήσουν τους δείκτες χορηγήσεων σε αυτά τα επίπεδα.

Όσον αφορά στο κόστος χρήματος, δηλαδή τα επιτόκια των δανείων, οι προβλέψεις που ενσωματώνει το σχέδιο Προϋπολογισμού, δεν μπορούν να σχολιαστούν. Για φέτος, προβλέπεται μέσο επιτόκιο 4,6%, μετά από 4,7% το 2017, ενώ για το 2019- κόντρα στην επικείμενη αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ- ο πήχης κατεβαίνει πιο χαμηλά, στο 4,4%