Στενά του Ορμούζ: Κομβικής σημασίας για την αγορά πετρελαίου -Πού θα μπορούσαν να «εκτιναχθούν» οι τιμές
Οι αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου ανησυχούν για τον κίνδυνο διακοπής του εφοδιασμού στα Στενά του Ορμούζ
Μια κλιμακούμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έχει επαναφέρει την πιο σημαντική πετρελαϊκή αρτηρία του κόσμου στο προσκήνιο.
Τα Στενά του Ορμούζ αναγνωρίζονται ευρέως ως ένα ζωτικής σημασίας σημείο ς για τη μεταφορά πετρελαίου. Βρίσκονται μεταξύ του Ιράν και του Ομάν και αποτελεί ένα στενό αλλά στρατηγικά σημαντικό κανάλι που συνδέει τους παραγωγούς αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή με βασικές αγορές σε όλο τον κόσμο.
Το 2022, η ροή πετρελαίου στα Στενά του Ορμούζ ήταν κατά μέσο όρο 21 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών για την Ενέργεια (EIA). Αυτό ισοδυναμεί με το 21% περίπου του παγκόσμιου εμπορίου αργού πετρελαίου.
Η αδυναμία του πετρελαίου να διέλθει από ένα σημαντικό σημείο, έστω και προσωρινά, μπορεί να ανεβάσει τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας, να αυξήσει το κόστος μεταφοράς και να δημιουργήσει σημαντικές καθυστερήσεις στον εφοδιασμό.
Για πολλούς ενεργειακούς αναλυτές, ένα γεγονός όπου θα υπάρξει αποκλεισμός ή σημαντική διακοπή των ροών μέσω των Στενών του Ορμούζ, θεωρείται ως το χειρότερο σενάριο - ένα σενάριο που θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου να «σκαρφαλώσουν» πολύ πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.
Η χειρότερη περίπτωση θα μπορούσε κάλλιστα να είναι εάν το Ισραήλ χτυπήσει το Ιράν και το Ιράν προσπαθήσει να αποκλείσει τα Στενά του Ορμούζ», δήλωσε ο Alan Gelder, ενεργειακός αναλυτής της Wood Mackenzie, στην εκπομπή “Squawk Box Europe” του CNBC τη Δευτέρα.
Κάτι τέτοιο θα είχε πολύ πιο δραματικές επιπτώσεις, διότι από εκεί διέρχεται το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών αργού από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και το Ιράκ - και τα ΗΑΕ σε κάποιο βαθμό - που είναι οι κάτοχοι της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας», δήλωσε ο Gelder.
«Έτσι, υποστηρίζουμε ότι η αγορά δεν τιμολογεί τη χειρότερη περίπτωση, αλλά τον πιθανό αντίκτυπο στις ιρανικές ενεργειακές υποδομές», πρόσθεσε.
Η υπόσχεση του Ισραήλ να αντεπιτεθεί στο Ιράν μετά από επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους την περασμένη εβδομάδα έχει τροφοδοτήσει τις εικασίες ότι η χώρα θα μπορούσε σύντομα να εξαπολύσει επίθεση στις ενεργειακές υποδομές της Τεχεράνης.
Το Ιράν, το οποίο έχει υποσχεθεί μια δική του δυναμική απάντηση σε περίπτωση περαιτέρω ισραηλινών ενεργειών, είναι σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.
Πόσο ψηλά θα μπορούσαν να φτάσουν οι τιμές του πετρελαίου;
Ο Saul Kavonic, ανώτερος αναλυτής ερευνών στην MST Financial, δήλωσε ότι οι διαταραχές του εφοδιασμού κατά μήκος τών Στενών του Ορμούζ θα μπορούσαν να στείλουν τις τιμές του πετρελαίου σημαντικά υψηλότερα.
«Αν δούμε μια επίθεση στην ιρανική παραγωγή, θα μπορούσε να περιοριστεί έως και περίπου 3% της παγκόσμιας προσφοράς, αλλά και ακόμη και αν δούμε απλώς αυστηρότερες κυρώσεις, αυτό θα μπορούσε επίσης να αρχίσει να περιορίζει την προσφορά έως και 3%. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να ωθήσει το πετρέλαιο να στα 100 δολάρια ανά βαρέλι ή και ακόμα υψηλότερα», δήλωσε ο Kavonic στην εκπομπή “Squawk Box Asia” του CNBC στις 3 Οκτωβρίου.
«Εάν η διέλευση από τα Στενά του Ορμούζ επηρεαστεί, μιλάμε για μια επίπτωση στην τιμή του πετρελαίου που θα ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη από τα σοκ των τιμών του πετρελαίου της δεκαετίας του 1970, στον απόηχο της ιρανικής επανάστασης και του αραβικού εμπάργκο πετρελαίου», πρόσθεσε.
Αγορά πετρελαίου/ Φωτογραφία AP
Ο Bjarne Schieldrop, επικεφαλής αναλυτής εμπορευμάτων στη σουηδική τράπεζα SEB, δήλωσε ότι ο γενικός κανόνας στις αγορές εμπορευμάτων είναι ότι εάν η προσφορά περιορίζεται σημαντικά, τότε η τιμή συχνά εκτοξεύεται σε πέντε έως δέκα φορές πάνω συγκριτικά με το κανονικό της επίπεδο.
«Έτσι, αν το χειρότερο έρθει και τα Στενά του Ορμούζ κλείσουν για ένα μήνα ή περισσότερο, τότε το αργό τύπου Brent θα εκτοξευθεί πιθανότατα στα 350 δολάρια, η παγκόσμια οικονομία θα καταρρεύσει και η τιμή του πετρελαίου θα πέσει ξανά κάτω από τα 200 δολάρια σε κάποιο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Schieldrop την Παρασκευή σε ερευνητικό σημείωμα.
«Αλλά βλέποντας πού βρίσκεται η τιμή του πετρελαίου αυτή τη στιγμή, αυτό το σενάριο δεν φαίνεται να συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες επί του παρόντος», πρόσθεσε.
Τι θα μπορούσε να συμβεί στην αγορά φυσικού αερίου
Ο Warren Patterson, επικεφαλής της στρατηγικής εμπορευμάτων στην ολλανδική τράπεζα ING, δήλωσε ότι τυχόν διαταραχές στη διέλευση κατά μήκος των Στενών του Ορμούζ θα είχαν συνέπειες για τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας.
«Η βασική ανησυχία, αν και εξακολουθεί να είναι ακραία, θα ήταν ότι αυτές οι διαταραχές θα επεκταθούν στα Στενά του Ορμούζ, επηρεάζοντας τις ροές πετρελαίου του Περσικού Κόλπου», δήλωσε ο Patterson σε ερευνητικό σημείωμα που δημοσιεύθηκε στις 4 Οκτωβρίου.
«Μια σημαντική διαταραχή αυτών των ροών θα ήταν αρκετή για να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου σε νέα υψηλά ρεκόρ, ξεπερνώντας το υψηλό ρεκόρ των σχεδόν 150 δολαρίων το 2008», πρόσθεσε.
Ο Patterson της ING δήλωσε ότι οποιαδήποτε διαταραχή του εφοδιασμού σε σχέση με τα Στενά του Ορμούζ δεν θα ήταεπηρέαζε μόνο την αγορά πετρελαίου.
«Θα μπορούσε επίσης δυνητικά να οδηγήσει σε διαταραχές στις ροές [υγροποιημένου φυσικού αερίου] από το Κατάρ, οι οποίες αποτελούν περισσότερο από το 20% του παγκόσμιου εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου», πρόσθεσε.
«Αυτό θα αποτελούσε σοκ για τις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου, καθώς εισερχόμαστε στο χειμώνα του βόρειου ημισφαιρίου, όπου βλέπουμε μεγαλύτερη ζήτηση φυσικού αερίου για σκοπούς θέρμανσης. Ενώ βλέπουμε μια αύξηση της νέας δυναμικότητας εξαγωγής ΥΦΑ, αυτή εξακολουθεί να υπολείπεται κατά πολύ των εξαγωγικών όγκων του Κατάρ», συμπλήρωσε.