Καλαμάκια σταριού: Οικολογία και κυκλική οικονομία από το Κιλκίς
Εκατό χιλιάδες μοναδικά καλαμάκια από σιτάρι, αποτελούν την πρώτη μεγάλη ποσότητα από «staramakia», που παρήγαγε, πριν από λίγες μέρες, Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚΟΙΝΣΕΠ) στο Κιλκίς, αξιοποιώντας το υποπροϊόν μιας καλλιέργειας που είναι ευρέως διαδεδομένη στην περιοχή.
Έχοντας ως ορμητήριο ένα κτίριο στο Μεταλλικό Κιλκίς, όπου εγκατέστησαν τη μονάδα παραγωγής, τα μέλη της ΚΟΙΝΣΕΠ κάνουν πλέον πράξη μια ιδέα με οικολογικό και κοινωνικό πρόσημο, στο πλαίσιο και των αρχών της κυκλικής οικονομίας. Μέσα από την ΚΟΙΝΣΕΠ, άνεργοι Έλληνες και πρόσφυγες στο Κιλκίς βρήκαν εργασία αλλά και ένα νέο όραμα για τον τόπο τους, που «χτυπήθηκε» ανελέητα από την οικονομική κρίση.
Πλέον, εννέα άτομα που απαρτίζουν την ΚΟΙΝΣΕΠ και άλλοι τέσσερις εργαζόμενοι, στον χώρο μιας πρώην βιοτεχνίας που είχε μείνει ανοίκιαστος για παραπάνω από 15 χρόνια, «εμφυσούν», μέσα από τα καλαμάκια σταριού, το όραμά τους.
«Δεν είναι μόνο ένα καλαμάκι, είναι ένα προϊόν που προέρχεται από την τοπική παραγωγή, που μπορεί να καλύψει μέρος της ζήτησης στην Ελλάδα, που δίνει θέσεις εργασίας στο Κιλκίς και αποτελεί μέρος μιας κίνησης κυκλικής οικονομίας, αφού έχουμε ζητήσει από τις καφετέριες του Κιλκίς, να μας δίνουν το υπόλειμμα του καφέ κι εμείς ως αντάλλαγμα, να τους δίνουμε δωρεάν "staramakia"», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Στέφανος Καμπέρης.
Ήδη, σε συνεργασία με την ομάδα Food Treasure, έχουν συλλεχθεί περίπου 400 κιλά υπολειμμάτων καφέ, με στόχο να αναμειχθούν σε λέβητα βιομάζας με υπολείμματα της παραγωγικής διαδικασίας από τα «staramakia» και να παράγουν τη θερμική ενέργεια της βιοτεχνίας.
Γενικότερα, από τα παραγόμενα σιτάρια, η ταξιανθία αλέθεται και γίνεται αλεύρι και το υπόλοιπο μέρος, είτε απορρίπτεται είτε χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή. «Φέτος όμως, πήραμε το υποπροϊόν, το υπόλοιπο δηλαδή μέρος, από 10 θερισμένα στρέμματα συμβατικής καλλιέργειας και υπολογίζουμε να φτιάξουμε 600.000 φυσικά καλαμάκια που μπορούν να αντικαταστήσουν τα πλαστικά», εξηγεί ο κ. Καμπέρης.
«Στα θετικά που έχει το "staramaki"», προσθέτει, «αποτελεί το γεγονός ότι η μη πορώδης του επιφάνεια δεν μουλιάζει, ούτε με ζεστό ούτε με κρύο νερό και άρα, μπορεί να μείνει στον καφέ επί ώρες, σε αντίθεση με τα χάρτινα καλαμάκια που κυκλοφορούν στην αγορά προς αντικατάσταση του πλαστικού». Είναι ενδεικτικό ότι στην Κίνα, που έχουν καλαμάκι από σιτάρι, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς με την ...πολύωρη κατανάλωση φραπέ, αφού η ποικιλία του ασιατικού σταριού είναι πολύ λεπτή και μουλιάζει εύκολα.
Στη μονάδα παραγωγής, τα καλάμια καθαρίζονται, αποστειρώνονται, ξεπλένονται, στεγνώνονται, περνώντας από 4 ελέγχους ποιότητας, με όλες σχεδόν τις εργασίες να γίνονται με τα χέρια. Σκυμμένος, πάνω στον πάγκο διαλογής, κόβοντας στο απαιτούμενο ύψος τα καλάμια, εργάζεται και ο 24χρονος Αμπντούλ, πρόσφυγας από τη Συρία, που βρίσκεται τα τελευταία 4 χρόνια στην Ελλάδα.
«Θέλω να μείνω εδώ, οι άνθρωποι στο Κιλκίς είναι υπέροχοι και με τη δουλειά αυτή έχω ένα μέλλον», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο νεαρός πρόσφυγας, ο οποίος φοιτά σε ελληνικό σχολείο, ενώ η Ντίνα Σιάκα από το Κιλκίς, που δουλεύει προς το παρόν εθελοντικά, θεωρεί ότι το μεγαλόπνοο αυτό εγχείρημα θα δώσει ώθηση στην οικονομία του τόπου.
Άλλωστε, η μέχρι τώρα ανταπόκριση στην ιδέα για το μοναδικό αυτό καλαμάκι, είναι εντυπωσιακή καθώς, σύμφωνα με τον κ. Καμπέρη, «μας έχουν καλέσει από όλη την Ελλάδα και μας έχουν ζητήσει 280 εκατομμύρια "staramakia"»!
Η ΚΟΙΝΣΕΠ όμως, προς το παρόν, μπορεί να ανταποκριθεί μόνο σε προωθητικές ενέργειες, όπως μιας μεγάλης εταιρείας, που παρήγγειλε 100.000 τεμάχια και άλλα 4.000 καλαμάκια που ζήτησε η Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά - Βόρεια Πράσινη Αριστερά στο Ευρωκοινοβούλιο (Gue/NGL).
«Σκεφτείτε ότι επειδή όλη η διαδικασία γίνεται στο χέρι, το κόστος παραγωγής για ένα μόνο "staramaki" είναι 13 λεπτά», διευκρινίζει ο κ. Καμπέρης, προσθέτοντας ότι το καλαμάκι, αν πλυθεί από τον καταναλωτή και στεγνώσει, μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί.
Η συσκευασία που θα περιέχει τα «staramakia» ήταν ένα ζήτημα που απασχόλησε και συνεχίζει τα απασχολεί τα μέλη της ΚΟΙΝΣΕΠ. Η λύση που προκρίνουν για τις εμπορικές συσκευασίες είναι τα χάρτινα κουτιά, ενώ μέλος τους, που κατάγεται από τη Δοϊράνη, πρότεινε ένα προϊόν που αφθονεί στην περιοχή, τα καλάμια!
«Μαζέψαμε καλάμια με μεγάλη διάμετρο, τα αποστειρώσαμε και τα μετατρέψαμε σε θήκες, ως μία πειραματική συσκευασία για την παρουσίαση του προϊόντος μας. Εντούτοις, για να καλύψουμε τις ανάγκες της αγοράς, δεν αρκούν τα καλάμια όλης της λίμνης!», σημειώνει ο εμπνευστής της ιδέας Αντώνης Βουρδογιάννης.
Τα πλάνα ανάπτυξης της ΚΟΙΝΣΕΠ περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την καλλιέργεια και αξιοποίηση σιταριού και σε άλλες περιοχές ώστε να μην υπάρχουν συγκεντρωτικές παραγωγικές μονάδες. Παράλληλα, έχουν δημιουργήσει φόρμουλα με τα ειδικά χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει το καλάμι που τους ενδιαφέρει ώστε, αν τα πληροί όλα, να το αγοράζουν στην μέγιστη τιμή των 40 ευρώ το στρέμμα.
Συμπαραστάτες στο εγχείρημά τους έχουν τους οργανισμούς, «Choose Love», «GWBF» και «Shapiro Foundation», οι οποίοι έχουν συνεισφέρει συνολικά 55.000 δολάρια.