Δάνεια... κοινών θνητών και δάνεια υπουργών
Για τους υπουργούς και τους παρακοιμώμενους της εξουσίας, αποδεικνύεται ότι υπάρχει πάντα τρόπους να παίρνουν δάνεια ή να ρυθμίζουν υφιστάμενα με όρους αδιανόητα ευνοϊκούς. Τι γίνεται, όμως, με τα δάνεια των... κοινών θνητών;
Ύστερα από μια κρίση που έχει κλονίσει συθέμελα το τραπεζικό σύστημα και έχει αφήσει τις τράπεζες με προβληματικά δάνεια που αντιστοιχούν σχεδόν στη μισή αξία των χαρτοφυλακίων τους, είναι αναμενόμενο και πιστωτική συρρίκνωση να έχουμε και τα κριτήρια χορήγησης δανείων να είναι πολύ αυστηρότερα.
Φαίνεται, όμως, ότι αυτό το «σφίξιμο» στις χορηγήσεις δανείων σε κοινούς θνητούς (είπαμε: για τους υπουργούς και τους έχοντες... δόντι ισχύουν άλλα) έχει φθάσει σε επίπεδα που ξεπερνούν τα όρια της κοινής λογικής.
Δύο παραδείγματα από διαδικασίες χορήγησεις στεγαστικού και επιχειρηματικού δανείου, είναι αρκετά για να καταλάβουμε τι συμβαίνει εκεί έξω:
- Επαγγελματίας με καταθέσεις 50.000 ευρώ σε συστημική τράπεζα, με την οποία συνεργάζεται χρόνια, έχοντας άριστο ιστορικό, ζήτησε 30.000 δάνειο για να αγοράσει ένα εξοχικό σε τιμή ευκαιρίας (80.000 ευρώ, έναντι αγοραίας αξίας που υπολογίζεται σε τουλάχιστον 120.000 ευρώ). Το δάνειο θα δοθεί με υποθήκη πολλαπλάσιας αξίας και σε ένα πελάτη με καλή πιστοληπτική αξιολόγηση. Στην τράπεζα, όμως, δεν αρκούσαν όλα αυτά. Ζήτησε και εγγύηση μετρητών (cash collateral), δηλαδή να δεσμεύσει ο δανειολήπτης υπέρ της τράπεζας ένα ποσό 15.000 ευρώ. Έτσι, οι εξασφαλίσεις του δανείου «φουσκώνουν» πέρα από κάθε λογική, όπως «φουσκώνει» και το τελικό κόστος του δανείου για το δανειολήπτη. Χωρίς να έχει πολλές επιλογές, ο επαγγελματίας δέχθηκε τους όρους του δανείου. Παρ' όλα αυτά, έχουν περάσει πολλοί μήνες και ακόμη εκταμίευση δεν έχει δει (το δάνειο παραμένει υπό εξέταση)...
- Επιχειρηματίας σε κατ' εξοχήν εξαγωγικό κλάδο ζήτησε 250.000 ευρώ ως κεφάλαιο κίνησης για να αξιοποιήσει ευκαιρία για αύξηση των πωλήσεών του στο εξωτερικό. Η τράπεζα, συστημική και σε αυτή την περίπτωση, του πρότεινε να πάρει το δάνειο των 250.000 ευρώ, αλλά να δεσμευθεί ένα ποσό 100.000 ευρώ (από το ίδιο δάνειο) ως cash collateral. Έτσι, και λιγότερα πήρε από όσα χρειαζόταν και με το κόστος δανεισμού, με τη διευθέτηση που έγινε, να πλησιάζει σε διψήφιο ποσοστό, που είναι απαγορευτικά υψηλό, όταν το διατραπεζικό επιτόκιο του ευρώ (Euribor) είναι εδώ και καιρό αρνητικό.
Αυτές είναι μόνο λίγες από τις χιλιάδες «πικρές» ιστορίες που θα είχαν να αφηγηθούν όσοι έχουν την ατυχία, αυτό τον καιρό, να χρειάζονται τραπεζική χρηματοδότηση, ακόμη και για τους πιο σοβαρούς, παραγωγικούς σκοπούς.
Όλοι αυτοί θα εξοργίζονται απολύτως δικαιολογημένα, διαβάζοντας άλλες ιστορίες, για υπουργούς που παίρνουν ενυπόθηκα καταναλωτικά δάνεια 100.000 ευρώ ή ρυθμίζουν οφειλές εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ με αστείες μηνιαίες δόσεις.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ηθικό. Συνδέεται με την αποκατάσταση καλής λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος ύστερα από μια σχεδόν καταστροφική κρίση.
Σήμερα χρειαζόμαστε, περισσότερο από κάθε άλλη φορά ίσως, ένα τραπεζικό σύστημα που θα κατανέμει πιστώσεις με σοβαρά κριτήρια, που θα ισχύουν για όλους. Μόνο έτσι θα κατευθύνονται τα λιγοστά δάνεια εκεί όπου πραγματικά θα αποδώσουν τα μέγιστα στην εθνική οικονομία και όχι σε χαριστικές χρηματοδοτήσεις όσων «έχουν τον τρόπο τους».