Απλά οικονομικά για πολιτικούς

Αν οι πολιτικοί μας είχαν καλή σχέση με τα βασικά οικονομικά, ίσως να ήταν διαφορετική η τύχη της χώρας.

Δυστυχώς, φροντίζουν να υπενθυμίζουν συνεχώς ότι δυσκολεύονται να κατανοήσουν ακόμη και απλές έννοιες. Ή προσποιούνται ότι δεν τις κατανοούν, επειδή αυτό βολεύει τη συγκρότηση ενός επιχειρήματος, έστω και παραπειστικού.

Σχολιάζοντας την πρόσφατη πρόβλεψη Σημίτη, περί νέας προσφυγής της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας για δανεισμό, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, είπε και αυτό:

«Το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου της χώρας είναι αυτή τη στιγμή στα επίπεδα που ήταν επί της διακυβέρνησης του κ. Σημίτη, οπότε καλό θα ήταν να το λάβουμε και αυτό υπόψη μας».

Αν συγκρίνει κανείς τα ονομαστικά επιτόκια των 10ετών ομολόγων, θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, ναι, σήμερα έχουμε περίπου το ίδιο επιτόκιο με αυτό που είχαμε το 2003, δηλαδή κάτι παραπάνω από 4%.

Όμως, αυτή δεν είναι μια σωστή σύγκριση, όπως θα αντιληφθεί και ένας πρωτοετής οικονομικού τμήματος πανεπιστημίου.

Ας το πούμε όσο πιο απλά γίνεται: δεν μπορείς να συγκρίνεις ονομαστικά επιτόκια δανεισμού διαφορετικών περιόδων, αγνοώντας το ύψους του πληθωρισμού και των βασικών επιτοκίων του ευρώ σε κάθε περίοδο.

Άλλο πράγμα είναι, λοιπόν, να έχει το Δημόσιο ονομαστικό κόστος δανεισμού 4,5%, όταν ο πληθωρισμός ξεπερνά το 3% και το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι 2%, όπως συνέβαινε το 2003, επί ημερών Σημίτη.

Και άλλο να έχει το Δημόσιο ονομαστικό κόστος δανεισμού 4,5%, όταν ο πληθωρισμός είναι 1% και το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, μηδενικό, όπως συμβαίνει σήμερα. Είναι προφανές ότι σήμερα δανειζόμαστε με πολύ υψηλότερο κόστος από την εποχή Σημίτη.

Δανειζόμαστε; Και εδώ υπάρχει μια μικρή διαφορά: το 2003, το Δημόσιο έβγαινε στην αγορά και αντλούσε δανεισμό με σχετική ευκολία.

Σήμερα, μιλάμε μόνο για θεωρητικά κόστη δανεισμού, που προκύπτουν με βάση την απόδοση (yield) των ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, επειδή ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να επιστρέψουμε στην αγορά για δανεισμό.

Είναι και αυτή μια «λεπτομέρεια», που θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όσοι θέλουν να κάνουν συγκρίσεις…