Καταρρέει η τουρκική λίρα, έσπασε η άμυνα των αρχών
Στο κατώφλι ανεξέλεγκτης συναλλαγματικής κρίσης φαίνεται ότι βρίσκεται η Τουρκία, καθώς ακόμη και οι σκληρές κατασταλτικές παρεμβάσεις των αρχών δεν είναι πλέον αρκετές για να σταματήσουν την υποχώρηση του νομίσματος έναντι του δολαρίου, παρά μόνο για λίγες ώρες.
Είναι χαρακτηριστικά όσα συμβαίνουν σήμερα στην τουρκική αγορά συναλλάγματος: η λίρα υποχωρούσε δραματικά, νωρίτερα, από την ισοτιμία των 6,16 στις 6,24 λίρες, δηλαδή κατά 1,2% και η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας προχώρησε σε μια ακόμη παρέμβαση δραστικού περιορισμού της ρευστότητας, ώστε να μη βρίσκουν αρκετές λίρες όσοι θέλουν να πάρουν θέσεις short.
Η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι ακυρώνει τη σημερινή, εβδομαδιαία δημοπρασία για την παροχή φθηνής ρευστότητας (με επιτόκιο 24%) στις εμπορικές τράπεζες, επικαλούμενη τη «μεταβλητότητα στις αγορές». Η έλλειψη ρευστότητας αμέσως αύξησε το πραγματικό κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών κατά 1,50%, χωρίς να χρειασθεί η κεντρική τράπεζα να αλλάξει το επίσημο επιτόκιο αναχρηματοδότησης.
Η στέρηση ρευστότητας από την τουρκική αγορά, που μεταφέρεται αμέσως και στη διαπραγμάτευση της τουρκικής λίρας στην αγορά του Λονδίνου, είναι μια πρακτική που έχει ακολουθήσει κατ’ επανάληψη το τελευταίο διάστημα η κεντρική τράπεζα για να σταθεροποιήσει τη λίρα, αλλά αυτή την φορά το «φάρμακο» φαίνεται ότι ήταν μια απλή... ασπιρίνη, με χρονικά περιορισμένη επίδραση.
Η λίρα ενισχύθηκε απότομα, φθάνοντας στο επίπεδο του 6,21 με το δολάριο, αλλά πολύ γρήγορα πέρασε και πάλι σε καθοδική τροχιά, για να βρεθεί, λίγο μετά τις 15.00, πάλι κοντά στο 6,24, υποχωρώντας σχεδόν 0,90%.
Η έλλειψη αποτελεσματικότητας αυτού του βασικού μέτρου παρέμβασης της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγματος αντανακλά τη βαθιά έλλειψη εμπιστοσύνης, ξένων επενδυτών/κερδοσκόπων, αλλά και των ίδιων των Τούρκων πολιτών και επιχειρήσεων στο εθνικό νόμισμα της Τουρκίας και προκαλεί έντονη ανησυχία, δεδομένου ότι η κατάρρευση της λίρας έρχεται σε μια περίοδο όπου ο ιδιωτικός τομέας θα κληθεί να πληρώσει μεγάλου ύψους τοκοχρεολύσια για τα δάνεια σε συνάλλαγμα που έχει λάβει.
«Όλα αυτά τα μέτρα είναι προσωρινού χαρακτήρα, ενώ το θεμελιώδες πρόβλημα είναι ότι υπάρχει μηδενική εμπιστοσύνη, αυτή τη στιγμή, στη μακροοικονομική διαχείριση της κατάστασης από τις αρχές», τονίζει χαρακτηριστικά, μιλώντας στο Bloomberg, ο Τιμ Ας, στρατηγικός αναλυτής της BlueBay Asset Management στο Λονδίνο.
Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα μπορέσουν να κρατήσουν στοιχειώδη έλεγχο της κατάστασης οι τουρκικές αρχές, όταν η χώρα μπαίνει πάλι σε προεκλογική περίοδο, ενόψει της επανάληψης των δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, στις 23 Ιουνίου. Η κεντρική τράπεζα βρίσκεται σε ασφυκτική πολιτική πίεση για να αποφύγει δυσάρεστα μέτρα, όπως μια νέα αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, ενώ ο Ερντογάν θέλει πάση θυσία να αποφύγει μια προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.