Με το σταγονόμετρο τα αιτήματα ελέγχου από τους ελεύθερους επαγγελματίες

Παρά τη «φύρα» στις πρώτες ύλες, που αναγνωρίστηκε τελικά από τη ΔΕΔ, ο επιτηδευματίας κλήθηκε να πληρώσει πιο «βαρύ» φόρο, βάσει των καθαρών εσόδων που «έδειξε» ο έλεγχος.

«Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται», λέει η γνωστή παροιμία. Αν ισχύσει στις φορολογικές δηλώσεις, που θα υποβάλουν και οι υπόλοιποι ελεύθεροι επαγγελματίες ως το τέλος Ιουλίου, τότε θα δικαιωθούν όσοι προέβλεπαν ότι ελάχιστοι επιτηδευματίες θα προκαλέσουν τελικά έλεγχο, για να ανατρέψουν το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, που εφαρμόζεται φέτος για πρώτη φορά.

Επί του παρόντος έχουν πέσει στο σύστημα 15.675 Ε3, κάτι που σημαίνει ότι τόσοι είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι έσπευσαν να δουν τι τους έχει υπολογίσει το TAXIS. Πόσοι από αυτούς τόλμησαν να «πατήσουν» τα κουτάκια με τους κωδικούς 443- 444, για να ανοίξουν τις διαδικασίες ελέγχου; Μόλις 31!

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΥΠΕΘΟ, από το σύνολο των περίπου 730 χιλιάδων επιτηδευματιών, οι 470 χιλιάδες έχουν κάθε λόγο να κάθονται σε… αναμμένα κάρβουνα, καθώς ο φετινός τους φόρος θα υπολογιστεί βάσει τεκμαρτού εισοδήματος και τους περιμένει εκκαθαριστικό πιο «βαρύ» κατά 1.444 ευρώ, κατά μέσο όρο. Μετά τις αντιδράσεις που υπήρξαν τις ημέρες συζήτησης και ψήφισης των επίμαχων διατάξεων, θα περίμενε κανείς ότι η «αντίσταση» κατά των νέων τεκμηρίων θα εκδηλωνόταν με μπαράζ αιτήσεων ελέγχου, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται.

Προφανώς και είναι πολύ νωρίς ακόμα και οι πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα, ότι υπάρχουν συζητήσεις και διαβουλεύσεις σε κλαδικό επίπεδο, για μαζική υποβολή φορολογικών δηλώσεων με τέτοια αιτήματα ελέγχου. Ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς το ότι αν και ο έλεγχος θα πρέπει να ολοκληρώνεται εντός 12 μηνών, αφενός οι εν λόγω επαγγελματίες θα πρέπει πρώτα να πληρώνουν το φόρο και μετά να περιμένουν το αποτέλεσμα του ελέγχου, αφετέρου μπαίνουν σε μια διαδικασία εξαντλητικού και σε βάθος χρόνου οικογενειακού πόθεν έσχες, με απρόβλεπτη κατάληξη.

Πώς θα γίνεται ο έλεγχος

Οι προθέσεις του ΥΠΕΘΟ και της ΑΑΔΕ, για όσους αμφισβητήσουν τα νέα τεκμήρια με αιτήματα ελέγχου, αποτυπώνονται πλήρως στις σχετικές διατάξεις και την Απόφαση του Γ. Πιτσιλή, απ’ όπου προκύπτει σαφώς ότι οι ελεγκτικές υπηρεσίες δεν θα αρκεστούν στα όσα συμπληρώσει ο επαγγελματίας στο ειδικό ερωτηματολόγιο, αλλά θα προσδιορίσουν τα πραγματικά εισοδήματα αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.

Τέτοια στοιχεία μπορούν να είναι οι αγορές, οι πωλήσεις και το μικτό κέρδος που εμφανίζει το πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, το ύψος των αμοιβών που εισπράττονται κατά περίπτωση, η πελατεία, το μικτό κέρδος που προκύπτει από ομοειδείς επιχειρηματικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες, οι οποίες προσδιορίζονται με βάση ιδίως το χρόνο, τον τρόπο, τον τόπο και τα μέσα άσκησης της δραστηριότητας, καθώς και την ειδικότητα και τον επιστημονικό τίτλο κατά περίπτωση, το απασχολούμενο προσωπικό, το ύψος των κεφαλαίων που έχουν επενδυθεί, καθώς και των ίδιων κεφαλαίων κίνησης, το ποσό των δανείων και των πιστώσεων, το ποσό των εξόδων παραγωγής και διάθεσης των εμπορευμάτων, των εξόδων διαχείρισης, κάθε επιχειρηματική δαπάνη και γενικά κάθε άλλο στοιχείο που προσδιορίζει την επιχειρηματική δραστηριότητα αυτών.

Ακόμα, διαθέσιμα στοιχεία θεωρούνται τα στοιχεία και πληροφορίες που μπορούν να αντληθούν από τρίτες πηγές, τα οποία αφορούν τον φορολογούμενο.

Σε όλα αυτά μπορούν να «κουμπώσουν» και οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου, που ως γνωστόν χρησιμοποιεί εδώ και δεκαετίες το IRS για να «τσιμπάει» τους φοροφυγάδες. Οι υπηρεσίες έχουν, πλέον, στη διάθεση τους όλες τις ελεγκτικές τεχνικές, που προβλέπει ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας:

α) της αρχής των αναλογιών,

β) της ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου,

γ) της καθαρής θέσης του φορολογούμενου,

δ) της σχέσης της τιμής πώλησης προς τον συνολικό όγκο κύκλου εργασιών και

ε) του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά.

Κι όπως λέει ο νομοθέτης «με τις ως άνω τεχνικές μπορούν να προσδιορίζονται τα φορολογητέα εισοδήματα των φορολογουμένων, τα ακαθάριστα έσοδα, οι εκροές και τα φορολογητέα κέρδη των υπόχρεων βάσει των γενικά παραδεκτών αρχών και τεχνικών της ελεγκτικής».

Η περίπτωση ιδιοκτήτη καφέ-μπαρ

Ας δούμε μια πραγματική περίπτωση, όπου στο στόχαστρο των ελεγκτικών υπηρεσιών μπήκε επιτηδευματίας, ιδιοκτήτης καφέ-μπαρ. Από τον έλεγχο αυτό δεν προέκυψαν λογιστικές διαφορές, παραβάσεις ΕΛΠ και ΚΦΔ. Επειδή, όμως, διαπιστώθηκε ότι το δηλούμενο εισόδημα του επιτηδευματία και της συζύγου δεν επαρκεί για την κάλυψη των προσωπικών δαπανών διαβίωσης τους, ακολούθησε εισηγητική έκθεση της ελέγκτριας προς τον προϊστάμενο της ΔΟΥ, προκειμένου να γίνει εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου.

Στη συνέχεια ο έλεγχος εξετάζοντας τα δεδομένα της επιχείρησης σε συνδυασμό με πληροφορίες από την ίδια την επιχείρηση, από άλλες ομοειδείς τοπικές επιχειρήσεις και από το διαδίκτυο, προσδιόρισε τα ακαθάριστα έσοδα και τα καθαρά κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα του. Παρά τη «φύρα» στις πρώτες ύλες, που αναγνωρίστηκε τελικά από τη ΔΕΔ, ο επιτηδευματίας κλήθηκε να πληρώσει πιο «βαρύ» φόρο, βάσει των καθαρών εσόδων που «έδειξε» ο έλεγχος.