2008 – 2018: Η «εξαέρωση» του τραπεζικού συστήματος

Στην πλήρη αποκαθήλωση των άλλοτε πανίσχυρων τραπεζών έχει οδηγήσει η κρίση καθώς δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης ο κλάδος δεν αποτελεί παρά σκιά του εαυτού του.

Οι μεταβολές που έχουν σημειωθεί στο διάστημα 2008 – 2018 παραπέμπουν σε πόλεμο: δώδεκα τράπεζες έβαλαν λουκέτο, περισσότερα από τα μισά καταστήματα (2.184) έκλεισαν ενώ χάθηκαν 27.010 θέσεις απασχόλησης!

Συγκεκριμένα από 67.800 άτομα που εργάζονταν σε τράπεζες στο τέλος του 2008 σήμερα ο αριθμός τους έχει συρρικνωθεί στους 40.790 εργαζόμενους (-40%) ενώ ο αριθμός καταστημάτων από 4.130 σημεία που ήταν στο τέλος του 2008 σήμερα έχουν περιοριστεί στα 1.946.

Στην πραγματικότητα, η συρρίκνωση των τραπεζών είναι ακόμα μεγαλύτερη αν συνυπολογιστεί η αποχώρηση των περισσοτέρων τραπεζών από τις περισσότερες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Από τον εγχώριο τραπεζικό χάρτη έχουν «σβήσει», λόγω της κρίσης, ιστορικά τραπεζικά ιδρύματα όπως η Αγροτική Τράπεζα, η Εμπορική Τράπεζα, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και η Γενική Τράπεζα καθώς και το σύνολο των τραπεζών που δημιουργήθηκαν, τόσο εύκολα, στις ημέρες τις ευφορίας (Proton Bank, Probank, FBBank, Aspis Bank κ.α.).

Παράλληλα από την χώρα αποχώρησε η αμερικανική Citibank, μετά από πολλές δεκαετίας παρουσίας, οι γαλλικές Credit Agricole και η Societe Generale που είχαν αποκτήσει την Εμπορική και Γενική αντίστοιχα, η πορτογαλική Millennium, και οι τρεις κυπριακές τράπεζες που είχαν επεκταθεί στην Ελλάδα (Τράπεζα Κύπρου, Ελληνική Τράπεζα και Λαϊκή, η οποία είχε συγχωνευθεί με τον όμιλο Marfin). Επίσης σε εκκαθάριση τέθηκαν πολλές συνεταιριστικές τράπεζες.

Στο μισό έχουν περιοριστεί και τα βασικά μεγέθη του κλάδου. Οι καταθέσεις από τα επίπεδα των 280 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2008 έχουν περιοριστεί στα 144 δισ. ευρώ (-48,6%) ενώ τα υπόλοιπα δανείων από επίσης 280 δισ. ευρώ έχουν περιοριστεί στα 183 δισ. ευρώ (-34,6%).

Το μόνο μέγεθος όπου οι τράπεζες εμφανίζουν άλμα, δυστυχώς, είναι η αύξηση των προβληματικών δανείων τα οποία από 14,6 δισ. ευρώ που ήταν το 2008 βρέθηκαν στα 88,6 δισ. ευρώ (+507%).

Παράλληλα χωρίς προηγούμενο είναι και ο βαθμός συγκέντρωσης της αγοράς. Πριν την κρίση οι πέντε μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας έλεγχαν το 66% της τραπεζικής αγοράς ενώ σήμερα Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα και Eurobank ελέγχουν πάνω από το 95% της τραπεζικής αγοράς.