Καραβίας: Η «ευκαιρία της πανδημίας» και πώς να την αξιοποιήσουμε
«Η κρίση του κορωνοϊού βρήκε την Ελλάδα στην κρίσιμη φάση που ετοιμαζόταν να ανοίξει ένα σταθερό βήμα ανάπτυξης», σχολιάζει ο Φωκίων Καραβίας, διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, σε άρθρο του στην Καθημερινή και συνεχίζει: «Αυτή τη φορά, όμως τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά από ό,τι στη δεκαετία της ύφεσης. Η Ελλάδα ξεχώρισε και πάλι, τώρα όμως με θετικό τρόπο που κανείς δεν περίμενε. Το κράτος έπαιξε κεντρικό ρόλο ώστε μια μεγάλη και αιφνίδια δοκιμασία να εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς και ευκαιρία. Η επιτυχία στο υγειονομικό σκέλος ήταν η αφετηρία. Παράλληλα, ο Πρωθυπουργός την αξιοποίησε επικοινωνιακά, βελτιώνοντας σημαντικά το brand name της χώρας. Το κέρδος στην διεθνή εικόνα της χώρας είναι μεγάλο και κεφαλαιοποιήσιμο. Στον τομέα του τουρισμού, για παράδειγμα, οι επιπτώσεις φέτος θα είναι σοβαρές, αλλά από εκείνους που θα αποφασίσουν να ταξιδέψουν πολλοί θα προτιμήσουν την Ελλάδα, ως ασφαλή προορισμό. Αλλά η θετική επίδραση δεν περιορίζεται στον τουρισμό. Οι επιδόσεις της χώρας συνέβαλαν ουσιαστικά ώστε η Eurobank να ολοκληρώσει μια μείζονα συμφωνία εξυγίανσης του ισολογισμού της με απαλλαγή από το βάρος του αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η συμφωνία με την ιταλική doValue σηματοδοτεί και την πρώτη μετά την πανδημική κρίση μεγάλη ιδιωτική επένδυση στην Ελλάδα.
Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα θετικές είναι και οι εξελίξεις στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα μετέχει για πρώτη φορά στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, διατηρώντας χαμηλό κόστος δανεισμού μέσω των ομολόγων του Δημοσίου. Ίσως το σημαντικότερο όλων, όμως, να είναι το μερίδιο στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία NEW GENERATION EU, με ποσά που δικαιολογούν την εκτίμηση ότι η Ελλάδα είναι η μεγάλη κερδισμένη από ένα ιστορικό βήμα για την Ευρώπη.
Επομένως, το επόμενο στοίχημα είναι όχι τόσο το βάθος της ύφεσης το 2020, αλλά κυρίως υπό ποιες προϋποθέσεις θα καλύψουμε το χαμένο έδαφος το 2021. Στο υγειονομικό επίπεδο σωστά η πολιτεία αναγνώρισε νωρίς τις έκτακτες συνθήκες, την «εμπόλεμη κατάσταση» και έλαβε τα ανάλογα μέτρα. Αντίστοιχα «εμπόλεμες» είναι οι συνθήκες και στην οικονομία, όχι μόνο τώρα λόγω κορωνοϊού, αλλά όλη την τελευταία δεκαετία. Αυτό δυστυχώς αργήσαμε να το αποδεχτούμε. Και το ισχυρότερο όπλο για να κερδίσουμε αυτόν τον πόλεμο είναι οι επενδύσεις.
Χρειαζόμαστε άμεσα ένα πλούσιο πρόγραμμα δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων. Δημόσιος και ιδιωτικός τομέας πρέπει να συνεργαστούν για την σύνταξη ενός καταλόγου μεγάλων έργων, κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά έργων υποδομής, που να μπορούν να ξεκινήσουν γρήγορα, ιδανικά μέσα σε ένα εξάμηνο. Και επειδή οι χρόνοι αδειοδότησης είναι κρίσιμοι, προτείνω ένα ειδικό θεσμικό πλαίσιο για επενδύσεις υψηλής σημασίας και άμεσης υλοποίησης, που να παρακάμπτει εμπόδια και διαδικασίες, πάνω στο πρότυπο που είχε εφαρμοστεί για την εκτέλεση των ολυμπιακών έργων πριν από το 2004.
Ποια είναι τα προβλήματα που κρατούν τις επενδύσεις σε αναιμικά επίπεδα; Όχι η χρηματοδότηση. Με σημαντικά ευρωπαϊκά κονδύλια και επαρκή ρευστότητα από το τραπεζικό σύστημα και τις αγορές, η χρηματοδότηση είναι εξασφαλισμένη. Το βάρος πρέπει να πέσει στην αντιμετώπιση ιστορικών αδυναμιών, όπως το μείζον ζήτημα των αδειοδοτήσεων και της χωροταξίας, καθώς και οι χρόνοι απονομής της δικαιοσύνης. Η αντιμετώπισή τους θα πολλαπλασιάσει την αποδοτικότητα φορολογικών κινήσεων που μπορούν να έχουν ουσιαστική συμβολή, όπως οι υπεραποσβέσεις ως επενδυτικό κίνητρο και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και του συντελεστή φορολόγησης της εργασίας.
Η πανδημία, παρά την ύφεση που φέρνει για φέτος και τα προβλήματά της, μεταβλήθηκε ήδη σε ευκαιρία. Έδειξε πως μια άλλη Ελλάδα είναι δυνατή. Έχει δημιουργηθεί μια διαφορετική προσδοκία αλλά και οι πραγματικές βάσεις για να αποδειχθεί ρεαλιστική».