Το πρώτο τεστ… αγνότητας σε τεχνικές εταιρείες
Αβέβαιη παραμένει η τύχη του μεγαλύτερου τεχνικού έργου των επόμενων ετών, το οποίο αφορά στη γραμμή 4 του μετρό, καθώς για πρώτη φορά σε διαγωνιστική διαδικασία η αναθέτουσα αρχή θα πρέπει να διαπιστώσει ότι οι υποψήφιοι έχουν λάβει επανορθωτικά μέτρα για την απόδειξη της αξιοπιστίας τους.
Στο «μικροσκόπιο» της Αττικό Μετρό θα βρεθούν τα δύο υποψήφια σχήματα που υπέβαλαν οικονομική προσφορά, δεδομένου πως σε αυτά συμμετέχουν εταιρείες όπως η ΑΚΤΩΡ και η ΑΒΑΞ, οι οποίες παραδέχθηκαν τη συμμετοχή τους στο καρτέλ που έδρασε στα δημόσια έργα από το 1981 έως το 2012, αλλά και o γαλλικός πολυεθνικός όμιλος Alstom.
Για τον τελευταίο, στην πρόσφατη απόφασή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού απεφάνθη πως επίσης συμμετείχε στη χειραγώγηση δημοσίων συμβάσεων για έργα υποδομών και μετρό, ωστόσο δεν επιβλήθηκαν πρόστιμα λόγω παραγραφής των αδικημάτων.
Η Αττικό Μετρό θα εξετάσει από εδώ και στο εξής εάν οι εταιρείες που διεκδικούν το έργο αξίας 1,8 δισ. ευρώ έχουν λάβει μέτρα κάθαρσης, προκειμένου να μην επαναληφθούν οι στρεβλώσεις του παρελθόντος.
Για την επάρκεια των μέτρων θα γνωμοδοτήσει τριμελής επιτροπή, η οποία συστάθηκε το Μάιο του 2018 με απόφαση του υπουργού Οικονομίας, Γιάννη Δραγασάκη.
Η διαδικασία που θα λάβει χώρα είναι άνευ προηγουμένου, δεδομένου πως η επιτροπή θα κληθεί να δώσει γνωμοδότηση για πρώτη φορά. Πρόεδρος της επιτροπής έχει οριστεί η προϊσταμένη γενικής διεύθυνσης της ΓΓ Εμπορίου του υπουργείο Οικονομίας, ενώ τα δύο μέλη προέρχονται από τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Υποδομών.
Η επιτροπή θα πρέπει να εκδώσει τη γνωμοδότησή της περί διαπίστωσης της επάρκειας ή μη των ληφθέντων μέτρων, εντός 30 ημερών. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των μέτρων είναι η απομάκρυνση στελεχών τα οποία ενεπλάκησαν στο καρτέλ, η συνεργασία των εταιρειών με τις αρχές, η απρόσκοπτη πληρωμή των προστίμων και η εκπαίδευση του προσωπικού.
Η διαδικασία διαπίστωσης επανορθωτικών μέτρων δεν ήταν απαραίτητη όταν ξεκίνησε ο διαγωνισμός το καλοκαίρι του 2017, καθώς τότε δεν είχε εκδοθεί η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία επέβαλε πρόστιμα ύψους 80 εκατομμυρίων στις τέσσερις μεγάλες ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες.
Οι αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τη δράση καρτέλ ωστόσο, άλλαξαν τα δεδομένα δημιουργώντας ταυτόχρονα θολό τοπίο στα μεγάλα έργα. Μετά από αυτές πολλές εταιρείες, ακόμα και εκείνες που συμμετείχαν στο καρτέλ αλλά δεν τους επιβλήθηκαν πρόστιμα λόγω παραγραφής, έσπευσαν να ασκήσουν προσφυγές κατά των τεσσάρων επιχειρήσεων (ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, ΤΕΡΝΑ, Intrakat) που εντάχθηκαν σε καθεστώς διευθέτησης, καταβάλλοντας υψηλά πρόστιμα.
Ακόμα και εάν η Αττικό Μετρό διαπιστώσει με τη σύμφωνη γνώμη της τριμελούς επιτροπής πως οι δύο κοινοπραξίες έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα, η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τη γραμμή 4 εξακολουθεί να είναι αμφίβολη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις συγκοινωνίες της Αττικής και την τόνωση της οικονομίας.
Και αυτό διότι εκκρεμεί απόφαση του ΣτΕ στην προσφυγή που έχει υποβάλει η ΜΕΤΚΑ του ομίλου Μυτιληναίος, με την οποία ζητούσε τον αποκλεισμό από το διαγωνισμό των εταιρειών που συμμετείχαν στο καρτέλ.
Σε εκκρεμότητα βρίσκεται επίσης και μία ακόμα σημαντική υπόθεση, που αφορά σε προσφυγή στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο εταιρείας συμφερόντων της οικογένειας Εμφιετζόγλου για το οδικό έργο Άκτιο Αμβρακία. Στο διαγωνισμό για το έργο αυτό, μειοδότησε σχήμα που αποτελείται από την ΑΚΤΩΡ και την ΤΕΡΝΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένες από τις εταιρείες που εντάθηκαν σε καθεστώς διευθέτησης και αποδέχθηκαν την επιβολή προστίμων από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, εξετάζουν τις νομικές τους επιλογές προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα τεχνικά έργα.