Ε.Ε.: Τα προγράμματα χρηματοδότησης για την εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού

Η ΕΕ διαθέτει διάφορα προγράμματα χρηματοδότησης για έργα που συμβάλλουν στην εξασφάλιση ανταγωνιστικού, βιώσιμου και ασφαλούς ενεργειακού εφοδιασμού. Οι επιχορηγήσεις και τα προγράμματα δανειοδότησης βοηθούν τις εταιρείες, τις περιφέρειες και τις χώρες να υλοποιούν με επιτυχία έργα στον τομέα της ενέργειας.

Δυνητικοί δικαιούχοι στα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης είναι

• δημοτικές, τοπικές και περιφερειακές αρχές
• δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που ενεργούν εξ ονόματος των αρχών αυτών (οργανισμοί κοινής ωφελείας, πάροχοι υπηρεσιών δημόσιων μεταφορών, ενώσεις κοινωνικής στέγασης, εταιρείες παροχής υπηρεσιών ενέργειας κ.λπ.)
• επιχειρήσεις και νεοφυείς επιχειρήσεις στις περιφέρειες όπου το μέγεθος και ο αντίκτυπος της κλιματικής μετάβασης είναι μεγαλύτερα
• πολίτες.

Το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ αποσκοπεί στη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ και στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Το ταμείο στηρίζει έργα που σχετίζονται με την ενέργεια και τα οποία ωφελούν το περιβάλλον, για παράδειγμα μειώνοντας τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, αυξάνοντας τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση. Μέρος του Ταμείου Συνοχής προορίζεται για την υλοποίηση της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ, με τη βοήθεια του Δικτύου Ενέργειας και Διαχειριστικών Αρχών. Ένα άλλο μέρος του Ταμείου Συνοχής χρησιμοποιείται για τη στήριξη του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη».

Κάθε δύο χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρτίζει κατάλογο των έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) της ΕΕ που μπορούν να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση από τον ΜΣΕ. Εκτός από τα έργα κοινού ενδιαφέροντος, το πρόγραμμα ΜΣΕ για την περίοδο 2021‑2027 περιλαμβάνει ένα νέο τμήμα για τη στήριξη διασυνοριακών έργων που αφορούν την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Οι ειδικοί στόχοι του ΜΣΕ στον τομέα της ενέργειας είναι:

1. η συμβολή στην ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν την περαιτέρω ενοποίηση μιας αποδοτικής και ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ενέργειας, τη διαλειτουργικότητα των δικτύων σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο, ώστε να διευκολυνθεί η απαλλαγή της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, να προωθηθεί η ενεργειακή απόδοση και η ασφάλεια εφοδιασμού·
2. η διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η χρηματοδότηση του ΜΣΕ στηρίζει δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο έργων υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας, έξυπνων δικτύων, CO2 και φυσικού αερίου· πρωταρχικός στόχος είναι η καλύτερη διασύνδεση των δικτύων ενέργειας και, συνεπώς, η ενίσχυση της ενιαίας αγοράς ενέργειας στην ΕΕ. Η αναβάθμιση των απαρχαιωμένων ενεργειακών υποδομών της ΕΕ, προκειμέ‑ νου να προετοιμαστούν για τις μελλοντικές προκλήσεις (ενεργειακή ζήτηση, ασφάλεια εφοδιασμού, παροχή ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα από ανανεώσιμες πηγές), απαιτεί τεράστιες επενδύσεις. Οι επιχορηγήσεις του ΜΣΕ έχουν ιδιαίτερη ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕ – ΈΚΔΟΣΗ 2023 165 σημασία, καθώς ορισμένα έργα στον τομέα της ενέργειας δεν είναι βιώσιμα από εμπορικής άποψης. Οι επιχορηγήσεις χορηγούνται κατόπιν ανταγωνιστικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) έχει ως στόχο τη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ. Ένας από τους πέντε τομείς προτεραιότητας για την περίοδο 2021‑2027 είναι η «καθαρή και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση», που προβλέπεται να επιτευχθεί με τους εξής τρόπους:

• προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·
• προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων βιωσιμότητας που καθορίζονται σε αυτήν·
• ανάπτυξη έξυπνων ενεργειακών συστημάτων, δικτύων και συστημάτων αποθήκευσης εκτός του Διευρωπαϊκού Δικτύου Ενέργειας (ΔΕΔ‑Ε).

Κατά τις επιχειρησιακές πράξεις στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, αναμένεται να κατευθυνθεί το 30 % του συνολικού χρηματοδοτικού κονδυλίου σε κλιματικούς στόχους.

Το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζων Ευρώπη» αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθιστώντας τον ενεργειακό τομέα φιλικότερο προς το κλίμα και το περιβάλλον. Στο πλαίσιο της ομάδας 5 για το κλίμα, την ενέργεια και την κινητικότητα, το πρόγραμμα στηρίζει έργα στους ακόλουθους τομείς:

• ενεργειακός εφοδιασμός
• ενεργειακά συστήματα και δίκτυα
• κτίρια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε ενεργειακή μετάβαση
• αποθήκευση ενέργειας.

Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» χρηματοδοτεί την έρευνα και την καινοτομία 166 EPRS | Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον τομέα της ενέργειας, οι οποίες διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην εφαρ‑ μογή των λύσεων και των μετασχηματισμών των συστημάτων που ο τομέας έχει τόσο μεγάλη ανάγκη. Η χρηματοδότηση συμβάλλει στην αύξηση της αποδοτικότητας ολόκληρης της αξιακής αλυσίδας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην ενσωμάτωση της βιωσιμότητας και της κυκλικότητας σε όλη την αλυσίδα. Παράλληλα, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» συμβάλλει στην ανάπτυξη καινοτόμων και ανατρεπτικών τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και λύσεων αποθήκευσης ενέργειας.

Ο Ευρωπαϊκός Εκτελεστικός Οργανισμός για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA) διαχειρίζεται τμήματα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» στον τομέα της ενέργειας, καθώς και των καινοτόμων τεχνολογιών και λύσεων ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια, τη θέρμανση και την ψύξη, και άλλων μορφών καινοτόμου χρήσης της ενέργειας. Όλες οι πληροφορίες χρηματοδό‑ τησης και οι διαδικασίες υποβολής αίτησης διατίθενται στη διαδικτυακή πύλη για τις χρηματοδοτήσεις και τους διαγωνισμούς.

Το πρόγραμμα InvestEU στηρίζει τις βιώσιμες επενδύσεις, την καινοτομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Το πρόγραμμα βασίζεται στο επιτυχημένο μοντέλο του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη (σχέδιο Juncker). Συγκεντρώνει, σε ένα ενιαίο μέσο, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων και 13 άλλα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ.

Το ταμείο InvestEU λειτουργεί από το 2022. Οι εταίροι υλοποίησης του InvestEU παρέχουν λύσεις άμεσης και ενδιάμεσης χρηματοδότησης τόσο για τους ιδιωτικούς όσο και για τους δημόσιους φορείς υλοποίησης έργων. Τον Μάρτιο του 2022, υπεγράφη εγγυητική συμφωνία με τον όμιλο της ΕΤΕπ, τον κύριο εταίρο υλοποίησης, ώστε οι εταιρείες και οι φορείς υλοποίησης έργων να μπορούν να υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης. Θα ακολουθήσουν εγγυητικές συμφωνίες με άλλους εταίρους υλοποίησης.

Δυνητικοί δικαιούχοι:

• ιδιωτικές οντότητες ή εταιρείες εκτέλεσης έργων, μεγάλες εταιρείες, εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, συμπεριλαμβανομένων μικρών εταιρειών, και ΜΜΕ
• οντότητες του δημόσιου τομέα (εδαφικές ή μη) και οντότητες τύπου δημόσιου τομέα
• μεικτές οντότητες, όπως συμπράξεις δημόσιου‑ιδιωτικού τομέα και ιδιωτικές επιχειρήσεις δημόσιου σκοπού ή
• μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί.

Οι φορείς υλοποίησης έργων θα πρέπει να απευθύνονται απευθείας στους εταίρους υλοποίησης οι οποίοι θα προσφέρουν ειδικά προσαρμοσμένες χρηματοδοτικές λύσεις με βάση τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα που υποστηρίζονται από την εγγύηση της ΕΕ, η οποία παρέχει προστασία από τον πιστωτικό κίνδυνο.

Οι μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι ΜΜΕ και οι κοινωνικές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις θα πρέπει να απευθύνονται στις τοπικές τους εμπορικές ή δημόσιες τράπεζες, των οποίων τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΕ στη χώρα ή την περιφέρειά τους. Οι εν λόγω τοπικοί χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές θα τους ενημερώνουν εάν ένα συγκεκρι‑ μένο χρηματοδοτικό πρόγραμμα καλύπτεται από το ταμείο InvestEU. Βρείτε τον τοπικό σας ενδιάμεσο φορέα στον δικτυακό τόπο για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση.

Ένα νέο υποπρόγραμμα του προγράμματος LIFE είναι αφιερωμένο στην καθαρή ενέργεια. Παρέχει στήριξη σε πρωτοβουλίες που επιδιώκουν την υλοποίηση πολιτικών οι οποίες σχετίζονται με τη βιώσιμη ενέργεια και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Τα έργα συγχρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του υποπρογράμματος LIFE για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας στους ακόλουθους πέντε τομείς παρέμβασης:

1. δημιουργία εθνικού, περιφερειακού και τοπικού πλαισίου πολιτικής για τη στήριξη της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας·
2. επιτάχυνση της τεχνολογικής ανάπτυξης, της ψηφιοποίησης, των νέων υπηρεσιών και επιχειρηματικών μοντέλων, και ενίσχυση των σχετικών επαγγελματικών δεξιοτήτων στην αγορά·
3. προσέλκυση ιδιωτικής χρηματοδότησης για τη βιώσιμη ενέργεια·
4. στήριξη της ανάπτυξης τοπικών και περιφερειακών επενδυτικών έργων·
5. συμμετοχή και ενδυνάμωση των πολιτών στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.

Το υποπρόγραμμα αποσκοπεί στη διευκόλυνση της μετάβασης προς μια ενεργειακά αποδοτική, βασιζόμενη σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ανθεκτική οικονομία, χρηματοδοτώντας δράσεις συντονισμού και στήριξης σε ολόκληρη την ΕΕ. Όλες οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων του LIFE δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο του CINEA.

Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που παρέχει ειδικά προσαρμοσμένη στήριξη στις πλέον ευάλωτες και υψηλής έντασης άνθρακα περιφέρειες κατά τη μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία.

Ο μηχανισμός αποτελείται από τρεις πυλώνες:

1. ένα Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης της τάξης των 40 δισ. EUR που παρέχει κυρίως επιχορηγήσεις
2. ένα ειδικό καθεστώς στο πλαίσιο του InvestEU για την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων
3. μια δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα από τον όμιλο της ΕΤΕπ για την κινητοποίηση πρόσθετων επενδύσεων και τη μόχλευση δημόσιας χρηματοδότησης.

Στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, παρέχεται στήριξη σε όλα τα κράτη μέλη δίνεται έμφαση στις περιφέρειες με τη μεγαλύτερη ένταση άνθρακα ή με τον υψηλότερο αριθμό ατόμων που εργάζονται στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση καταρτίζοντας εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης που καλύπτουν την περίοδο έως το 2030, προσδιορίζοντας τις περιοχές που θα πρέπει να λάβουν τη μεγαλύτερη στήριξη.

Όσον αφορά την ενέργεια, ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης προστατεύει:

Άτομα και πολίτες που είναι πιο ευάλωτοι στη μετάβαση, με τους εξής τρόπους:

• με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών
• με επενδύσεις στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας
• με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε καθαρή, οικονομικά προσιτή και ασφαλή ενέργεια.

Εταιρείες και τομείς που δραστηριοποιούνται σε βιομηχανίες υψηλής έντασης άνθρακα ή που περιλαμβάνουν τέτοιες βιομηχανίες. Κράτη μέλη και περιφέρειες με υψηλή εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και βιομηχανίες υψηλής έντασης άνθρακα, με τους εξής τρόπους:

• με επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
• με βελτίωση των ενεργειακών υποδομών και της τηλεθέρμανσης.

Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού είναι ένα νέο μέσο που στηρίζει 10 κράτη μέλη με χαμηλότερο εισόδημα κατά τη μετάβασή τους στην κλιματική ουδετερότητα, βοηθώντας τα να εκσυγχρονίσουν τα ενεργειακά τους συστήματα και να βελτιώσουν την ενεργειακή τους απόδοση. Τα δικαιούχα κράτη μέλη είναι η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία.

Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού στηρίζει επενδύσεις στους εξής τομείς:

• παραγωγή και χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·
• ενεργειακή απόδοση·
• αποθήκευση ενέργειας·
• εκσυγχρονισμός των ενεργειακών δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της τηλεθέρμανσης, των αγωγών και των δικτύων·
• δίκαιη μετάβαση σε εξαρτώμενες από τον άνθρακα περιφέρειες: αναδιάταξη, επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, εκπαίδευση, πρωτοβουλίες αναζήτησης εργασίας και νεοφυείς επιχειρήσεις.

Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού λειτουργεί υπό την ευθύνη των δικαιούχων κρατών μελών, τα οποία συνεργάζονται στενά με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), την επιτροπή επενδύσεων που έχει συσταθεί για το εν λόγω ταμείο, καθώς και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού αφήνει στα δικαιούχα κράτη μέλη την ελευθερία να αποφασίζουν τη μορφή της στήριξης: μπορούν επομένως να χρησιμοποιούν επιχορηγήσεις, πριμοδοτήσεις, εγγυητικά μέσα, δάνεια ή εισφορές κεφαλαίου.

Η στήριξη που χορηγείται από τα κράτη μέλη με πόρους του Ταμείου Εκσυγχρονισμού πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις.

Οι επενδύσεις της ΕΤΕπ συμβάλλουν στις προσπάθειες μετασχηματισμού του ενεργειακού τομέα με πολλούς τρόπους. Οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση παραμένουν ο οικονομικά αποδοτικότερος τρόπος να επιτευχθούν οι ενεργειακοί και κλιματικοί στόχοι της ΕΕ.

Η ΕΤΕπ δεν στηρίζει πλέον παραδοσιακά ενεργειακά έργα ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων όσων αφορούν το φυσικό αέριο. Είναι το πρώτο διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που έχει κάνει αυτό το βήμα. Η ΕΤΕπ εστιάζει τις δραστηριότητές της σε τέσσερα ξεχωριστά θέματα, όπου μπορεί να προσφέρει υψηλό βαθμό πρόσθετης αξίας:

1. αξιοποίηση του δυναμικού ενεργειακής απόδοσης·
2. απαλλαγή του ενεργειακού εφοδιασμού από τις ανθρακούχες εκπομπές·
3. στήριξη της καινοτομίας και των καινοτόμων ενεργειακών υποδομών·
4. εξασφάλιση των απαραίτητων υποδομών.

Η ΕΤΕπ χορηγεί στις επιχειρήσεις δάνεια και άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα. Παρέχει επίσης συμβουλές και εμπειρογνωσία σχετικά με τη διοίκηση και την ανάπτυξη έργων.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα έργα στον τομέα της ενέργειας που υποστηρίζονται από την ΕΤΕπ, συμβουλευτείτε τον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

Το Ταμείο Καινοτομίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα χρηματοδοτικά προγράμματα στον κόσμο για την επίδειξη καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Είναι ο διάδοχος του προγράμματος NER 300. Το ταμείο εστιάζει σε τεχνολογίες και μεγάλα εμβληματικά έργα που μπορούν να επιφέρουν σημαντικές μειώσεις εκπομπών.

Για παράδειγμα:

• καινοτόμες τεχνολογίες και διαδικασίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών σε ενεργοβόρες βιομηχανίες
• δέσμευση, χρήση και αποθήκευση άνθρακα
• παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές
• αποθήκευση ενέργειας.

Το Ταμείο Καινοτομίας τελεί υπό τη διαχείριση του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Οργανισμού για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA).

Το ΕΤΕΑ αποσκοπεί στην παροχή χρηματοδότησης με βάση την αγορά για εμπορικά βιώσιμα δημόσια έργα στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των καθαρών μεταφορών στα κράτη μέλη της ΕΕ, ιδίως σε αστικά περιβάλλοντα. Σε σύγκριση με το τραπεζικό σύστημα, η χρηματοδότηση που βασίζεται στην αγορά είναι πιο ικανή να επιμερίζει τον κίνδυνο και να μεταφέρει τις ζημίες στους επενδυτές. Τα επενδυτικά ταμεία δεν φέρουν τους ίδιους κινδύνους φερεγγυότητας με τις τράπεζες, καθώς οι επενδυτές δικαιούνται μόνο την αγοραία αξία των επενδύσεών τους.

Οι επενδύσεις στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας που προωθούνται από τις τοπικές, περιφερειακές και (όπου δικαιολογείται) εθνικές δημόσιες αρχές είναι δυνατό να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας σε δημόσια κτίρια
• επενδύσεις σε υψηλής απόδοσης συνδυασμένη παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας (CHP), συμπεριλαμβανομένης της μικροσυμπαραγωγής και των δικτύων τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης
• επενδύσεις σε αποκεντρωμένες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της μικροπαραγωγής
• καθαρές αστικές μεταφορές
• έργα εκσυγχρονισμού υποδομών, όπως ο οδικός φωτισμός και τα έξυπνα δίκτυα
• βιώσιμες μορφές ενέργειας με δυναμικό καινοτομίας και ανάπτυξης.

Δυνητικοί δικαιούχοι:

• δημοτικές, τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και δημόσιες και ιδιωτικές οντότητες που ενεργούν για λογαριασμό των εν λόγω αρχών
• • τοπικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στον τομέα της ενέργειας
• • επιχειρήσεις παροχής ενεργειακών υπηρεσιών
• • εταιρείες τηλεθέρμανσης που χρησιμοποιούν τη συνδυασμένη παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας
• • ενώσεις κοινωνικής στέγασης
• • πάροχοι υπηρεσιών δημόσιων μεταφορών.

Ο δικτυακός τόπος του ταμείου παρέχει έλεγχο επιλεξιμότητας για τους δυνητικούς αιτούντες.

Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) αποτελεί το βασικό μέσο στο επίκεντρο του Next Generation EU, του σχεδίου της ΕΕ για να βγει ισχυρότερη από την πανδημία του κορονοϊού. Διαρθρώνεται γύρω από έξι πυλώνες: πράσινη μετάβαση, ψηφιακός μετασχηματισμός, οικονομική συνοχή, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα, κοινωνική και εδαφική συνοχή, υγεία και οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα· και πολιτικές για την επόμενη γενιά.

Τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον το 37 % των συνολικών δαπανών σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που στηρίζουν τους στόχους για το κλίμα. Ο ΜΑΑ θα βοηθήσει την ΕΕ να επιτύχει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Μερικοί χρήσιμοι σύνδεσμοι περιλαμβάνουν:

• πληροφορίες σχετικά με τα ενεργειακά μέσα στην περιφερειακή πολιτική (ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής της Επιτροπής)
• πληροφορίες σχετικά με το φάσμα των ευκαιριών χρηματοδότησης της ΕΕ που μπορούν να στηρίξουν έργα βιώσιμης ενέργειας στις πόλεις: χρηματοδότηση της τοπικής βιώσιμης ενέργειας
• έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τεχνικές οδηγίες σχετικά με τη χρηματοδότηση της ενεργειακής ανακαίνισης κτιρίων με χρηματοδότηση από την πολιτική συνοχής
• καθεστώτα στήριξης και πρωτοβουλίες της ΕΕ για την επιτάχυνση των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση.

Το REPowerEU είναι ένα σχέδιο για την εξοικονόμηση ενέργειας, την παραγωγή καθαρής ενέργειας και τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού μας. Προβλέπει μια σειρά μέτρων που αποσκοπούν στην ταχεία μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, αυξάνοντας παράλληλα την ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος σε ολόκληρη την ΕΕ. Μεταξύ άλλων, ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) βρίσκεται στο επίκεντρο της υλοποίησης του σχεδίου REPowerEU, παρέχοντας πρόσθετη ενωσιακή χρηματοδότηση. Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τα υπολειπόμενα δάνεια του ΜΑΑ και τις νέες επιχορηγήσεις του ΜΑΑ που χρηματοδοτούνται από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων του συστήματος εμπορίας εκπομπών, τα οποία επί του παρόντος τηρούνται στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς, καθώς και το Ταμείο Καινοτομίας. Το REPowerEU μπορεί να χρηματοδοτήσει μια σειρά δράσεων.

Το REPowerEU προωθεί μια σειρά μέτρων, όπως οι κοινές αγορές φυσικού αερίου, ΥΦΑ και υδρογόνου μέσω της ενεργειακής πλατφόρμας της ΕΕ για όλα τα κράτη μέλη που επιθυμούν να συμμετάσχουν, καθώς και για την Ουκρανία, τη Μολδαβία, τη Γεωργία και τα Δυτικά Βαλκάνια. Προωθεί επίσης νέες εταιρικές σχέσεις στον τομέα της ενέργειας με αξιόπιστους προμηθευτές, συμπεριλαμ‑ βανομένης της μελλοντικής συνεργασίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα αέρια χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, την ταχεία ανάπτυξη έργων ηλιακής και αιολικής ενέργειας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του ανανε‑ ώσιμου υδρογόνου, και έργα που αποσκοπούν στην αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου. Μακροπρόθεσμα, τα νέα εθνικά σχέδια REPowerEU στο πλαίσιο του τροποποιημένου Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπεται να στηρίξουν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις αξίας 300 δισ. EUR. Η απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές προβλέπεται να υποστηριχθεί με έργα στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας. Η νέα νομοθεσία και οι συστάσεις για την ταχύτερη αδειοδότηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως σε συγκεκριμένες «περιοχές πρώτης επιλογής» με χαμηλό περιβαλλοντικό κίνδυνο, και οι επενδύσεις σε ένα ολοκληρωμένο και προσαρμοσμένο δίκτυο υποδομών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν μέρος του REPowerEU. Τα προβλεπόμενα μέτρα εφαρμόζονται προκειμένου να επιτευχθεί εξοικονόμηση ενέργειας και να αυξηθεί ο ευρωπαϊκός στόχος για τις ανανεώσιμες πηγές ενέρ‑ γειας έως το 2030 από 40 % σε 45 %. Προβλέπονται επίσης νέες προτάσεις της ΕΕ για την εξασφάλιση της πρόσβασης της βιομηχανίας σε κρίσιμες πρώτες ύλες, και ρυθμιστικά μέτρα για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στον τομέα των μεταφορών, καθώς και η κατασκευή ηλεκτρολυτικών κυψελών για την τροφοδοσία της βιομηχανίας της ΕΕ με εγχώρια παραγωγή 10 εκατομμυρίων τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου.