«Διαβάζοντας» τους ανθρώπους με μια γουλιά κρασί
Στη Ντιζόν της Γαλλίας ένας Έλληνας Διδάκτωρ Οικονομίας και σπεσιαλίστας του κρασιού ηγείται μιας μελέτης της συμπεριφοράς των καταναλωτών οίνου.
Ο Νίκος Γεωργαντζής, καθηγητής συμπεριφορικής - πειραματικής οικονομίας και διευθυντής του εργαστηρίου Wine and Spirit Business, του μοναδικού θεσμού σε διεθνές επίπεδο που ασχολείται με την έρευνα και το μάνατζμεντ οίνου και οινοπνευμάτων εξηγεί στο Economistas τους τρόπους με τους οποίους προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τις συμπεριφορές των αγοραστών κρασιού και να προσθέσει το δικό του λιθαράκι στο σύμπαν της αξιολόγησης των οίνων.
Τι συμβαίνει στο πανεπιστημιακό εργαστήριο της γαλλικής μεσαιωνικής πόλης στην ανατολική Γαλλία όπου σπουδαστές αντί για χαρτί και μολύβι κρατούν μπουκάλια και ποτήρια; Το πείραμα διεξάγεται σε ένα δωμάτιο που θυμίζει αίθουσα χημείας και οι συμμετέχοντες δοκιμάζουν ποικιλίες και στοιχηματίζουν για το κόστος τους με «επιστημονικό σκοπό». Ποια είναι η επίδραση της άποψης ενός ειδήμονα στον τρόπο με τον οποίο θα εκτιμηθεί ένα κρασί; Ποιο είναι το προφίλ των καταναλωτών λευκών οίνων; Έχει τελικά το κρασί φύλο; Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθούν οι ερευνητές του εργαστηρίου για να απαντήσουν στα παραπάνω ερωτήματα;
«Καλούμε εθελοντές φοιτητές σχετικούς με το κρασί ή και άσχετους Επίσης ανάλογα με το πείραμα καλούμε και κόσμο έξω από τη σχολή. Οργανώνουμε κάθε μελέτη χρησιμοποιώντας πρωτόκολλα διεθνώς αναγνωρισμένα από τους οικονομολόγους και ψυχολόγους της συμπεριφοράς. Υποθέτουμε ότι ένας πειραματικός χειρισμός που μεταβάλει κάποια συμπεριφορά είναι υπεύθυνος για όποιες τυχόν μεταβολές στην συμπεριφορά. Τα πειράματα γίνονται, εν αντιθέσει με τα ερωτηματολόγια, σε συνθήκες πραγματικών και όχι υποθετικών συνεπειών. Πληρώνουμε δηλαδή με αληθινά λεφτά και παρέχουμε το εν δοκιμή κρασί ή κρασιά. Δηλαδή παρατηρούμε συμπεριφορές και δεν τις λαμβάνουμε από υποθετικά σενάρια» αναλύει στο Economistas ο Έλληνας ακαδημαϊκός, ο οποίος αποφάσισε να ασχοληθεί με το κρασί έπειτα από μια «ελκυστική πρόταση από την καλύτερη επιχειρησιακή σχολή στη Γαλλία στο θέμα των οινο-οικονομικών με έμφαση στα συμπεριφορικά οικονομικά - τη Σχολή Οίνων και Οινοπνευματωδών της Ντιζόν», σχολιάζει ο καθηγητής.
Και τι καινούργιο μαθαίνουμε μέσα από αυτό το πείραμα για τους καταναλωτές του κρασιού; Πως διαμορφώνονται οι καταναλωτικές συνήθειες;
«Οι καταναλωτές λαμβάνουν υπόψη στην αποτίμηση ενός παλιού κρασιού την ηλικία και την προέλευσή του, αλλά παίζει ρόλο και η προσωπικότητα και στάση προς το ρίσκο του καταναλωτή» απαντά ο κ. Γεωργαντζής.
Όσον αφορά στα κριτήρια επιλογής κρασιού είναι σε συνάρτηση με το προφίλ – φύλο των καταναλωτών; «Δεν είναι πείραμα επιλογής, αλλά αποτίμησης κρασιού. Βρήκαμε ότι όσο περισσότερο απεχθάνονται το ρίσκο, τόσο λιγότερο διατίθενται να πληρώσουν για παλιά κρασιά. Τα λευκά θεωρούνται ως γυναικεία ποτά ενώ τα κόκκινα αντρικά. Δώσαμε στους εθελοντές μας μια λίστα με ονόματα ζητώντας τους να διαλέξουν εμπορικές ονομασίες για τα κρασιά. Παρατηρήσαμε πως οι τανίνες είναι αρσενικές ενώ η οξύτητα θηλυκή» διασαφηνίζει ο Νίκος Γεωργαντζής .
Όσο για τους στόχους και τα συμπεράσματα της έρευνας; «Δυστυχώς η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη και τα αποτελέσματα, αφού τελειώσουν τα πειράματα, θα πρέπει να αναλυθούν στατιστικά με σοβαρότητα και να υποβληθούν σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια και μετά ελπίζω σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά. Η έρευνα είναι σαν το κρασί. Τα αμπέλια που καλλιεργούμε σήμερα είναι το κρασί που θα πουλάμε σε 5 χρόνια. Το εργαστήριο δημιουργήθηκε τον Ιούνιο και έχουμε μόλις κάνει δύο sessions φέτος και 4 πέρυσι με δυο διαφορετικές μεθόδους αποτίμησης: Πλειοδοτική Δημοπρασία και Λίστα Τιμών για να βεβαιωθούμε ότι δεν εξαρτώνται τα αποτελέσματα από τον τρόπο αποτίμησης. Τα αποτελέσματα είναι ακόμα σα να δοκιμάζεις μούστο και να μιλάς για κρασί» απαντά ο Έλληνας επιστήμονας.
Στην ερώτηση μας περί χρησιμότητας της συμπεριφορικής οικονομίας μας απαντά πως «χρησιμεύει για να προσθέτουμε την ψυχολογική διάσταση σε οικονομικές αποφάσεις συμπεριλαμβανομένων και των αποφάσεων και προτιμήσεων περί κρασιού». Pas mal...