Η εθνική στρατηγική του και εδώ, και εκεί

Το καλοκαίρι του 1992 συνέβη κάτι εντελώς ασυνήθιστο στη χώρα: με μια τεράστια κοινοβουλευτική πλειοψηφία 286 ψήφων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Συνασπισμός (πρόγονος του Σύριζα) και την Πολιτική Άνοιξη (κόμμα που είχε ιδρύσει ο Αντ. Σαμαράς, όταν αποχώρησε το 1991 από τη ΝΔ) ψήφισαν τη Συνθήκη του Μάαστριχ. Όλα τα κόμματα, με εξαίρεση του ΚΚΕ, συμφώνησαν ότι κορυφαία εθνική στρατηγική θα ήταν η ένταξη στην ευρωζώνη και η υιοθέτηση του ευρώ.

Άραγε γνώριζαν τι ψήφισαν τότε; Συνειδητοποίησαν ότι σύμφωνα με το άρθρο 102α της Συνθήκης υιοθετείται η «αρχή της οικονομίας της ανοιχτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό»; Κατάλαβαν ότι η χώρα θα έπρεπε να προχωρήσει σε ιδιωτικοποιήσεις και στην απελευθέρωση της οικονομίας της;

Η πιο μεγάλη από όλες τις αυταπάτες συνολικά του πολιτικού συστήματος ήταν ότι η Ελλάδα και μπορούσε να υιοθετήσει το ευρώ και να συνεχίσει να λειτουργεί πελατειακά, χωρίς θεσμούς, με προστατευμένη οικονομία και μια κρατικοδίαιατη επιχειρηματικότητα.

Οι πολιτικές ηγεσίες επιχείρησαν κάτι το ακατόρθωτο: την πλήρη ένταξη της Ελλάδας στο ορθολογικό φιλελεύθερο ευρωπαϊκό οικονομικό περιβάλλον και ταυτόχρονα τη διατήρηση ενός ανορθολογικού οικονομικού μοντέλου – αυτού των συντεχνιών, του προστατευτισμού, των ΔΕΚΟ και άλλων κρατικών επιχειρήσεων, των κρατικών επιδοτήσεων, της διανομής κρατικών προμηθειών, της ενίσχυσης προνομιούχων ομάδων και της επιδοτούμενης επιχειρηματικότητας.

Η κρίση και η αδυναμία να την αντιμετωπίσουμε είναι το αποτέλεσμα της ψευδαίσθησης ότι μπορούμε ταυτόχρονα να είμαστε και εδώ, και εκεί. Είναι το τίμημα στην αντίσταση μετασχηματισμού του κράτους – φέουδο των κομμάτων, του Όχι σε όλα, της επίμονης άρνησης να προσαρμόσουμε την οικονομία στο φιλελεύθερο μοντέλο λειτουργίας που κυριαρχεί στις προηγμένες χώρες του πλανήτη.

Ένα μοντέλο που δεν μας το επέβαλε κανείς αλλά το επιλέξαμε με μια άνευ προηγουμένου κοινοβουλευτική πλειοψηφία, 286 Ναι έναντι 8 Όχι, από όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος. Από την καθαρή αριστερά (Συνασπισμός) μέχρι την καθαρή δεξιά (Πολιτική Άνοιξη).

g.papadogiannis@economistas.gr